Chủ trì phiên họp Hội đồng thẩm định Quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Quy hoạch phải xác định phát triển Trung du miền núi phía Bắc theo hướng xanh - bền vững - toàn diện.
Theo báo cáo tóm tắt của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch tại Quyết định số 495/QĐ-TTg ngày 20/4/2022. Quy hoạch được nghiên cứu phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đất nước thời kỳ 2021 - 2030, Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Quy hoạch đã đề ra các nhiệm vụ, định hướng phát triển vùng Trung du và miền núi phía Bắc nhằm giải quyết các điểm nghẽn gồm: Phân vùng hiệu quả tạo liên kết phát triển chặt chẽ, tối ưu hoá hệ thống hạ tầng; tăng cường liên kết nội vùng và liên vùng; phát triển du lịch gắn với sinh thái, văn hoá, lịch sử và sự liên kết giữa các tiểu vùng; phát triển nông nghiệp hữu cơ xanh, đặc sản và công nghiệp có quy mô, tính chất phù hợp; phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội; kết nối liền mạch hệ sinh thái quản lý tài nguyên môi trường, tạo nền tảng phát triển xanh.
Năm hành lang kinh tế của vùng Trung du và miền núi phía Bắc là: Hà Nội - Hoà Bình; Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Hà Nội - Phú Thọ - Tuyên Quang - Hà Giang; Hà Nội - Thái Nguyên - Bắc Kạn - Cao Bằng; Hà Nội - Bắc Giang - Lạng Sơn.
Cấu trúc tổng thể của Quy hoạch được tổ chức phát triển theo 4 tiểu vùng và 5 hành lang kinh tế chính, 3 vành đai và 1 vùng động lực cùng phát triển kinh tế xã hội và chia sẻ đầu tư. Trong đó mỗi tiểu vùng là 1 vùng kinh tế tương đối hoàn chỉnh với vùng nguyên liêụ, kết nối 2 cửa khẩu, kết nối cảng hàng không - hàng hải, chia sẻ cùng 1 hành lang kinh tế và các cơ sở hạ tầng xã hội.
Định hướng phát triển ngành kinh tế chính theo chuỗi không gian các ngành công nghiệp; hình thành các hành lang phát triển, liên kết hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu, du lịch, phát triển hệ thống đô thị, nông thôn và hệ thống cửa khẩu…
Quy hoạch đặt mục tiêu trước năm 2030, ưu tiên xây dựng và nâng cấp cao tốc Bắc Nam, mở thêm lối ra biển. Sau năm 2030, tăng cường kết nối đông tây nhằm liên kết chuỗi giá trị, gia tăng quy mô các trung tâm chế biến, sản xuất nông sản và liên kết hệ sinh thái du lịch.
Trên cơ sở phân tích tiềm năng, lợi thế, cơ hội và thách thức, Quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc đặt mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 xây dựng Vùng phát triển xanh, bền vững và toàn diện. Trong đó, tầm nhìn đến năm 2050 có khoảng 50% số tỉnh nằm trong nhóm các tỉnh phát triển khá trong cả nước. Bản sắc văn hoá các dân tộc được bảo tồn và phát huy, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao, quốc phòng an ninh được bảo đảm vững chắc.
Mục tiêu cụ thể, tốc độ tăng trưởng GRDP của Vùng bình quân giai đoạn 2021 - 2030 đạt 8 - 9%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực đến năm 2030, trong đó, khu vực nông - lâm - thuỷ sản chiếm khoảng 12 - 13%, công nghiệp - xây dựng chiếm 45 - 46% và dịch vụ chiếm 37 - 38%. GRDP bình quân đầu người đạt 140 triệu đồng/người/năm vào năm 2030, tổng thu ngân sách nhà nước đạt khoảng 190 nghìn tỷ đồng.
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Dương Xuân Huyên đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét xác định phân vùng, hành lang phát triển khu vực phía Đông vùng Trung du và miền núi phía Bắc, trong đó có tỉnh Lạng Sơn theo hướng liên kết các tỉnh như Bắc Giang - Lạng Sơn - Cao Bằng - Bắc Kạn gắn với thực hiện quy hoạch phát triển mạng lưới cao tốc Hà Nội - Bắc Giang - Lạng Sơn - Cao Bằng hiện đang được triển khai đầu tư xây dựng. Đồng thời, Quy hoạch xác định rõ giai đoạn đầu tư nâng cấp các tuyến quốc lộ hiện hữu; cải tạo nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn nhằm tăng cường liên kết vùng và kết nối với Trung Quốc.
Về phía tỉnh Điện Biên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Tỉnh Phạm Đức Toàn đề nghị, Hội đồng Điều phối Vùng, Cơ quan chủ trì lập Quy hoạch Vùng quan tâm chỉ đạo, tổng hợp đề xuất của tỉnh Điện Biên vào Quy hoạch đối với phương án phát triển không gian Vùng; đề nghị điều chỉnh: "Phát triển Điện Biên trở thành trung tâm y tế của tiểu vùng 1 và là một trong những trung tâm du lịch của Vùng, phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp có năng suất và chất lượng cao kết hợp với công nghiệp chế biến sâu".
Liên quan đến phương án phát triển hạ tầng giao thông, tỉnh Điện Biên đề nghị nghiên cứu, xem xét bổ sung ưu tiên đầu tư hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên - Cửa khẩu Tây Trang trước năm 2030. Về hàng không, hiện tại Cảng hàng không Điện Biên đã được đầu tư, nâng cấp lên 3C và chuẩn bị khánh thành vào ngày 24/12/2023. Để đảm bảo trong công tác quy hoạch định hướng cho giai đoạn sau, Tỉnh đề nghị sau năm 2030 sẽ tiếp tục được Trung ương quan tâm, đầu tư, nâng cấp Cảng hàng không Điện Biên (cấp 3C) lên cảng hàng không quốc tế.
Đối với danh sách các dự án ưu tiên đầu tư vùng Trung du và miền núi phía Bắc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Tỉnh đề nghị rà soát, bổ sung danh mục các dự án năng lượng tái tạo trên địa bàn như: điện gió, điện sinh khối, điện mặt trời, thủy điện... (bao gồm cả phần nguồn và lưới); nghiên cứu, bổ sung thêm dự án xây dựng: Tuyến đường dây 220kv Nậm Pồ - Lai Châu; Tuyến đường dây 500kv Sơn La - Điện Biên - Lai Châu.
Cao Bằng là tỉnh miền núi phên dậu của Tổ quốc, xa trung tâm kinh tế cả nước và các tỉnh lân cận, do đó Phó Chủ tịch UBND Tỉnh kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành quan tâm đầu tư xây dựng 2 tuyến đường cao tốc trở thành hàng lanh kinh tế biên giới quan trọng và kết nối vùng, gồm: đường cao tốc Cao Bằng - Lạng Sơn kết nối Cao Bằng sang Trung Quốc và các nước Trung Á; đường cao tốc Cao Bằng - Bắc Kạn - Thái Nguyên - Hà Nội và từ Bắc Kạn sang Tuyên Quang - Hà Giang - Phú Thọ - Hà Nội trở thành đường hành lang quan trọng để kết nối vùng.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, vùng Trung du và miền núi phía Bắc là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại của cả nước; là vùng “phên dậu” và “lá phổi” của Tổ quốc, có nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển nhanh, bền vững.
Do vậy, Vùng phải có bước phát triển mạnh mẽ trong việc sắp xếp, phân bố không gian các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh phù hợp với tiềm năng và lợi thế, gắn với phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng, sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Đề nghị các nhà khoa học, nhà chuyên gia, các tỉnh nhận diện được thế mạnh, đặc thù về tài nguyên thiên nhiên để tìm ra giá trị khác biệt, xây dựng chiến lược Vùng phát triển bền vững trên cơ sở phát huy được tiềm năng thế mạnh từng vùng và có tính liên kết cao, bổ trợ cho nhau. Kiên quyết theo đuổi kinh tế bền vững xanh - bền vững - giàu bản sắc văn hóa bản địa và thân thiện với môi trường. Không chạy theo kinh tế nóng, lạm dụng đô thị hóa lấn át mất đi văn hóa bản địa đặc trưng; quan tâm đến đào tạo nguồn nhân lực...
Đồng thời, Phó Thủ tướng cũng lưu ý các bộ, ngành, địa phương tiếp thu ý kiến phản biện, tiếp tục nghiên cứu, điều tra, cho ý kiến để công tác lập quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, phù hợp với thực tiễn, phát triển theo hướng bền vững, phát huy được thế mạnh, tiềm năng của Vùng…