Đại biểu Quốc hội đề nghị phạt gấp nhiều lần tiền cọc để tránh tình trạng như vụ trúng đấu giá biển số 51K-888.88 với giá 32 tỷ rồi bỏ cọc 40 triệu, hay vụ bỏ cọc gần 600 tỷ của một công ty thuộc Tân Hoàng Minh khi đấu giá đất Thủ Thiêm.
Chiều 8/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là làm thế nào để chế tài những trường hợp ra giá "khủng" rồi bỏ cọc trong các cuộc đấu giá.
Cần hủy kết quả đấu giá khi thấy không bình thường
Phó ban Công tác Đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) phản ánh thực tế vừa qua, trong đấu giá tài sản đã xuất hiện hiện tượng thao túng giá khởi điểm, trả giá rất cao rồi bỏ cọc nhằm gây hiệu ứng tạo mặt bằng giá ảo thu lợi.
Vì vậy, bà đồng tình khi dự luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về hủy kết quả đấu giá theo hướng: Quy định rõ chủ thể, căn cứ hủy kết quả đấu giá đảm bảo khả thi, phù hợp với quy định của pháp luật; xác định rõ trách nhiệm của người có hành vi vi phạm dẫn đến việc hủy kết quả đấu giá.
Từ thực tế, nữ đại biểu cho rằng khi hành vi của chủ thể trong diễn biến của các phiên đấu giá cho thấy sự không bình thường, hoặc quá vô lý, cần có quy định hoãn hoặc dừng phiên đấu giá để phân tích, đánh giá tình hình.
Ngoài ra, bà Yên đề nghị lưu tâm đến điều kiện đăng ký tham gia đấu giá, năng lực tài chính của người tham gia đấu giá, thời hạn nộp tiền trúng đấu giá.
Đại biểu tỉnh Điện Biên cho rằng, nếu chỉ sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đấu giá thì không đủ để ngăn chặn những hành vi mang tính chất thao túng thị trường, đầu cơ, nhất là trong lĩnh vực bất động sản. Vì vậy cần có một giải pháp mang tính tổng thể hơn đối với các chính sách về tín dụng, đất đai, doanh nghiệp và đấu giá tài sản.
Phạt gấp nhiều lần tiền cọc
Phó Bí thư Thường trực Bà Rịa – Vũng Tàu Nguyễn Thị Yến nêu thực tiễn vừa qua, xảy ra trường hợp người trúng đấu giá bỏ cọc, không nộp tiền để nhận tài sản trúng đấu giá, đặc biệt là đối với các tài sản có giá trị rất lớn như biển số xe đẹp và bất động sản.
Bà Yến dẫn chứng trường hợp một cá nhân ở TP.HCM trúng đấu giá biển số xe 51K-888.88 với giá trên 32 tỷ đồng nhưng không nộp tiền trúng đấu giá, chịu mất 40 triệu đồng tiền đặt cọc.
Hay như trường hợp Công ty Bất động sản Ngôi Sao Việt (đơn vị thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh) xin bỏ cọc mua bán quyền sử dụng lô đất số 3-12 tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP Thủ Đức), chấp nhận mất gần 600 tỷ đồng tiền đặt cọc.
Thực tế là thế nhưng theo quy định hiện hành, người đấu giá có quyền bỏ cọc và hiện chưa có chế tài về vấn đề này. Luật chỉ quy định người đã trúng đấu giá mà không đóng tiền thì mất tiền đặt cọc.
Vì vậy, đại biểu cho rằng để khắc phục tình trạng này cần bổ sung quy định các tài sản do nhà nước quản lý khi đấu giá, không được bỏ cọc.
“Nếu có người bỏ cọc, cần bổ sung, điều chỉnh sửa chế tài về hành vi này, có biện pháp phạt gấp nhiều lần tiền cọc để tránh đấu giá thành công rồi bỏ cọc”, Phó Bí thư Thường trực Bà Rịa – Vũng Tàu đề nghị.
Cùng mối quan tâm, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) đưa ra giả thuyết, nếu người đấu giá chứng minh được yếu tố bất khả kháng dẫn đến bỏ đấu giá, như mất tài sản, gặp lũ lụt, gặp tai nạn hoặc đau ốm cần số tiền lớn để chữa trị dẫn đến không thể nộp tiền đấu giá thì có thể được chấp nhận và không bị xử lý.
Còn nếu không có lý do chính đáng thì nên có quy định cấm người đó đấu giá tài sản trong một khoảng thời gian nếu có hành vi bỏ cọc.
Đại biểu Tạ Thị Yên cũng băn khoăn khi dự án dự án luật chưa quy định rõ ràng về đấu giá tài sản hình thành trong tương lai như dự án bất động sản là các căn hộ, nhà ở… mà người mua đã đặt cọc, hay thanh toán một phần giá trị tài sản theo hợp đồng.
Ngoài ra, bà Yên cũng nêu thực tiễn đã có một số dự án do Nhà nước hay doanh nghiệp nhà nước đầu tư làm ăn thua lỗ, nhưng chậm được xử lý. Nguyên nhân là do, định giá tài sản và tổ chức đấu giá gặp nhiều khó khăn. Điển hình như dự án nhà máy bột giấy Phương Nam ở Long An “kéo dài hàng chục năm, gây lãng phí tài chính công”.
Vì vậy bà đề nghị dự luật cần quy định chi tiết hơn về năng lực bộ máy, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ có liên quan đến xử lý, đấu giá tài sản công, tài sản doanh nghiệp Nhà nước trong những trường hợp tương tự. Điều này, nhằm đảm bảo cuộc đấu giá được công khai, minh bạch, hạn chế tối đa tiêu cực.
Do người trúng đấu giá bỏ cọc, biển số ô tô 51K-888.88 và 5 biển đẹp khác đã được Công ty Đấu giá hợp danh Việt Nam đưa "lên sàn" trở lại để khách hàng đăng ký, chờ ngày đấu giá.
Từ vụ Tập đoàn Tân Hoàng Minh trúng bỏ cọc trúng đấu giá đất Thủ Thiêm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói, thời điểm sau phiên chất vấn của Quốc hội đã có đề nghị sửa đổi Luật Đấu giá tài sản, vậy lần sửa đổi này có khắc phục được không?
Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long thừa nhận trong đấu giá tài sản có tình trạng "quân xanh, quân đỏ". Sắp tới khi sửa đổi Luật Đấu giá tài sản sẽ siết chặt hơn điều kiện để tham gia đấu giá.