Bên lề Đối thoại Shangri-La tại Singapore, thượng nghị sĩ (TNS) Mỹ John McCain kêu gọi việc dỡ bỏ cấm vận, cung cấp vũ khí phòng thủ cho VN.


{keywords}
Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain phát biểu bên lề Đối thoại Shangri-La. Ảnh: CNA

Đề nghị đưa ra là bước tiệm tiến sau khi Mỹ nới lỏng một phần lệnh cấm bán vũ khí cho VN hồi tháng 10 năm ngoái.

Nói với báo chí quốc tế bên lề diễn đàn an ninh khu vực thường niên tại Singapore, ông McCain - Chủ tịch UB Quân vụ Thượng viện kêu gọi Mỹ dỡ bỏ dần lệnh cấm nói trên "càng sớm càng tốt".

Ông McCain lập luận rằng, VN cần được cung cấp thêm nhiều phương tiện để ngăn chặn "hành xử gây hấn" của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Ông cũng nhắc lại bình luận của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter trước đó về việc "TQ vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế" ở vùng tranh chấp Biển Đông, chỉ trích việc biến một bãi ngầm thành sân bay không thể giúp gì cho yêu sách chủ quyền hay ngăn cản tự do hoạt động hàng không, hàng hải quốc tế.

"Phát biểu đó hàm ý rằng chúng tôi có thể hoạt động hàng không, hàng hải ở bất kỳ đâu tại vùng biển quốc tế. Đó là một cam kết. Không có ranh giới, rào cản nào trong phạm vi 12 hải lý mà TQ đang cải tạo".

Cần ngăn cản TQ

Ông McCain cũng xác nhận việc ông và TNS Jack Reed đã viết thư kiến nghị Bộ trưởng Quốc phòng không mời TQ tham gia tập trận RIMPAC - cuộc tập trận hàng hải quốc tế lớn nhất thế giới.

"Chúng tôi không tin hành xử gây hấn gần đây của TQ là một sự cố. Nó là nỗ lực để thay đổi hiện trạng trong khu vực, đơn phương, áp chế và coi thường trắng trợn quan điểm của các nước láng giềng", ông nói.

TNS Mỹ cũng cảnh báo TQ có thể sẽ tiếp tục các hành động gây mất ổn định này trừ phi họ nhận thấy cái giá phải trả lớn hơn nhiều lợi ích.

Chủ tịch UB Quân vụ Thượng viện cũng đã đưa ra đề nghị Mỹ nên cung cấp hàng trăm triệu USD giúp huấn luyện và trang bị cho các lực lượng vũ trang của các nước Đông Nam Á đối mặt với những thách thức từ TQ.

Đề xuất của ông McCain đưa ra trong sửa đổi đạo luật Ủy quyền quốc phòng Mỹ năm 2016, dự kiến sẽ được biểu quyết vào cuối năm nay. Theo đó, Mỹ sẽ cung cấp 425 triệu đôla trong 5 năm cho Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam với "thiết bị, vật phẩm, hoạt động huấn luyện và xây dựng quân sự quy mô nhỏ".

Trước đó, trong cuộc họp báo ở TP.HCM hôm qua, ông cho rằng Mỹ cần "đưa ra những biện pháp nhất định có tác dụng ngăn cản TQ tiếp tục những hoạt động này". TNS thông báo việc TQ đã đưa hai xe pháo lớn tới một hòn đảo nhân tạo họ dựng nên ở Biển Đông và gọi là điều "đáng lo ngại và leo thang căng thẳng".

Ngày 28/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao VN đã tuyên bố yêu cầu TQ chấm dứt ngay các hoạt động xây dựng tại 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của LHQ về Luật biển 1982 cũng như Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông và không có những hành động làm phức tạp thêm tình hình ở Biển Đông.

Thái An (Theo CNA, AP, Japantimes)