Ông John McCain: TQ đã điều pháo ra đảo nhân tạo

- Thông tin TQ đã điều pháo tới một đảo nhân tạo xây trái phép, TNS Mỹ John McCain chỉ trích hành động của TQ rất đáng lo ngại. "Cả thế giới cần lên án hành động này" - TNS Mỹ phát biểu tại họp báo từ TP.HCM trưa nay.

TNS Mỹ John McCain, Chủ tịch UB Quân vụ Thượng viện Mỹ có mặt trong đoàn TNS Mỹ có mặt tại TP.HCM trưa nay. Ông cùng TNS Jack Reed, Joni Ernst và Dan Sullivan đã cùng xuất hiện trước báo giới.

Các thượng nghị sĩ Mỹ tại buổi họp báo, từ trái qua phải: Jack Reed, John McCain, Joni Ernst và Dan Sullivan. Ảnh: Người lao động

Ngoài đề cập quan hệ song phương Mỹ-VN, "nóng" nhất là các phát biểu trọng tâm về các diễn biến đáng quan ngại tại Biển Đông, cụ thể là các hành động của TQ xung quanh xây dựng đảo nhân tạo với những diễn biến leo thang nghiêm trọng.

TNS John McCain cho hay vừa nhận được thông tin TQ đã điều pháo cối tới một đảo nhân tạo xây trái phép ở quần đảo Trường Sa. "Đây là diễn biến rất đáng lo ngại. Hành vi của TQ là đơn phương, làm leo thang căng thẳng trên Biển Đông và vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Cả thế giới cần phải lên án hành động này".

TQ công bố Sách trắng Quốc phòng đề cập về việc cho phép mở rộng sức mạnh ra bên ngoài biên giới trên biển và trên không, khiến các nhà phân tích cho rằng giống như sự tuyên bố về việc chuẩn bị cho một kịch bản xảy ra xung đột. Tờ Thời báo Hoàn cầu của TQ trong một bài viết gần đây cũng khẳng định rằng nếu Mỹ quyết tâm đến cùng yêu cầu TQ phải chấm dứt các hoạt động tại Biển Đông thì cuộc chiến tranh giữa Mỹ và TQ ở Biển Đông là không thể tránh khỏi. Ông nghĩ sao?

TNS John McCain: Không còn gì nghi ngờ rằng hành vi của TQ làm leo thang căng thẳng. Đề cập tới một cuộc xung đột quân sự ở Biển Đông có thể nói là đi quá xa bởi chúng ta có thể sử dụng nhiều cách khác để hòa giải và thay đổi hành vi của TQ. Chúng ta phải phản ứng trước những hành động tuyên bố chủ quyền phi pháp và những hoạt động cải tạo đảo trái phép của TQ. Tuy nhiên, các lãnh đạo TQ đủ thông minh để không đối đầu với các nước ASEAN và Mỹ.

Mỹ và các nước khu vực cần phải làm gì để buộc TQ phải trả giá vì các hành vi gây hấn trên Biển Đông?

TNS John McCain: Chúng ta có thể phản đối hành vi của Tq ở các tổ chức và diễn đàn quốc tế như LHQ. Các nước khu vực cũng cần phối hợp nguồn lực ngoại giao và kinh tế để gây sức ép lên TQ. Chúng tôi tin rằng Mỹ có thể giúp đỡ các nước khu vực như VN và Philippines xây dựng năng lực hàng hải. Chúng ta phải sử dụng các biện pháp ngoại giao và kinh tế để buộc người TQ hiểu rằng đó không phải cách hành xử có thể chấp nhận được.

TNS Jack Reed: Hành vi của TQ vi phạm những quy định cơ bản của luật pháp quốc tế. Điều mỉa mai là không quốc gia nào trong khu vực hưởng lợi từ tự do hàng hải, tự do thương mại hơn TQ. Cùng nhau, chúng ta cần phải gửi đi thông điệp rằng TQ cần phải kiềm chế.

Tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore, các ông sẽ nói gì với cộng đồng an ninh quốc tế về vấn đề TQ?

TNS John McCain: Chúng tôi sẽ có mặt ở Đối thoại Shangri-La và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cũng đến đó. Chúng tôi sẽ khẳng định một cách mạnh mẽ và thẳng thắn rằng việc TQ đưa vũ khí tới các đảo nhân tạo trái phép là hành vi làm leo thang căng thẳng trên Biển Đông. Chúng tôi lên án hành vi đó bởi nó vi phạm luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước LHQ về luật biển (UNCLOS).

Các nước đồng minh và bạn bè của Mỹ trong khu vực cũng rất lo ngại với hành vi của TQ. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với họ để ngăn chặn TQ gây căng thẳng. Chúng tôi sẽ tăng cường quan hệ với các nước trong khu vực, bao gồm VN, Philippines, Malaysia, Indonesia... để đảm bảo rằng TQ cần phải tôn trọng luật pháp quốc tế.

Mỹ sẽ hủy bỏ hoàn toàn lệnh cấm xuất khẩu vũ khí sát thương cho VN sắp tới?

TNS John McCain: Chúng tôi đã dỡ bỏ một số hạn chế về xuất khẩu vũ khí hàng hải cho VN hồi năm ngoái. Chúng tôi hoàn toàn có thể xem xét dỡ bỏ các hạn chế khác trong luật quốc phòng sắp tới. Chúng tôi muốn giúp đỡ VN tự vệ.

PV