- Em là sinh viên đang trọ trên Hà Nội. Chủ nhà chỗ em có yêu cầu mọi người tự giác làm giấy đăng ký tạm trú tạm vắng trong trường hợp công an phường đếm kiểm tra. Xin hỏi luật sư công an có thể tự ý vào nhà lúc nửa đêm yêu cầu kiểm tra giấy tờ không? Như vậy có bị coi là xâm phạm nơi ở công dân không?

{keywords}
Nửa đêm công an có quyền đến nhà dân kiểm tra giấy tờ? (Ảnh minh họa)

Theo thông tin bạn cung cấp, chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định tại Khoản 4, Điều 26, Thông tư 35/2014/TT-BCA của Bộ Công an thì: “Công an nhân dân, Công an xã được giao quản lý cư trú tại địa bàn có quyền kiểm tra trực tiếp hoặc phối hợp kiểm tra việc chấp hành pháp luật về cư trú đối với công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức thuộc địa bàn quản lý. Khi kiểm tra được quyền huy động lực lượng quần chúng làm công tác bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức cùng tham gia”.

Tuy nhiên, việc kiểm tra cư trú của người dân không đồng nghĩa với việc kiểm tra nhà dân lúc nửa đêm, cán bộ Công an không bắt buộc phải vào nhà mới có thể kiểm tra cư trú của người dân.

Trường hợp muốn khám xét chỗ ở của người dân, cán bộ công an bắt buộc phải thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại Điều 143 Bộ Luật Hình Sự. Cụ thể:

Việc khám xét phải có lệnh của những người có thẩm quyền theo quy định tại Điều 80 Bộ luật tố tụng hình sự như : 

- Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân và Viện kiểm sát quân sự các cấp, 

- Chánh án, Phó Chánh án Toà án nhân dân và Toà án quân sự các cấp; Thẩm phán giữ chức vụ Chánh toà, Phó Chánh toà Tòa phúc thẩm Toà án nhân dân tối cao; Hội đồng xét xử; Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp. Trong trường hợp này, lệnh bắt phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành …..

Khi khám chỗ ở, địa điểm phải có mặt người chủ hoặc người đã thành niên trong gia đình họ, có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người láng giềng chứng kiến; trong trường hợp đương sự và người trong gia đình họ cố tình vắng mặt, bỏ trốn hoặc đi vắng lâu ngày mà việc khám xét không thể trì hoãn thì phải có đại diện chính quyền và hai người láng giềng chứng kiến.

Không được khám chỗ ở vào ban đêm, trừ trường hợp không thể trì hoãn, nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.

Khi khám chỗ làm việc của một người thì phải có mặt người đó, trừ trường hợp không thể trì hoãn, nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.

Việc khám chỗ làm việc phải có đại diện của cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc chứng kiến.

Khi tiến hành khám chỗ ở, chỗ làm việc, địa điểm những người có mặt không được tự ý rời khỏi nơi đang bị khám, không được liên hệ, trao đổi với nhau hoặc với những người khác cho đến khi khám xong.

Như vậy, cán bộ công an muốn tiến hành khám xét phải tuân thủ các quy định trên. Trong trường hợp họ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng bạn có quyền tố cáo đến Cơ quan công an hoặc Viện kiểm sát để được giải quyết.

Tư vấn bởi Luật sư Hoàng Tuấn Anh; Công ty Luật Themis; DĐ: 098.666.3459

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ [email protected] (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc