NSƯT Nguyễn Tài Văn ám ảnh với cô gái múa ba lê trong đống rác

Ngày 25/1, đạo diễn, NSƯT Nguyễn Tài Văn – Ban Khoa giáo Đài Truyền hình Việt Nam công chiếu bộ phim Hướng đi của phế liệu nhựa nhập khẩu.

Lý do anh và đồng nghiệp quyết tâm đầu tư thời gian, công sức hơn 2 tháng trời để thực hiện phim tài liệu này bởi "ám ảnh với số liệu người mắc ung thư ở Việt Nam ngày càng tăng cao”.

Từng có rất nhiều phóng sự về thực trạng của nhập khẩu phế liệu nhựa nhưng đây là lần đầu tiên có phim tài liệu về đề tài này.

"Có lẽ vì nó khó nên không ai muốn làm. Tôi luôn muốn chinh phục cái khó nên đã bắt tay vào xây dựng kịch bản và triển khai bộ phim này bắt đầu từ khoảng tháng 6/2023. Đối với một người làm phim khoa học như tôi, điều luôn ám ảnh là số liệu người mắc ung thư ở Việt Nam ngày càng tăng cao.

Ô nhiễm môi trường là một trong những sát thủ thầm lặng dẫn đến tình trạng bệnh ung thư gia tăng theo cấp số nhân ở Việt Nam và trên thế giới. Đó là những ám ảnh về góc độ khoa học mà tôi may mắn làm việc trong lĩnh vực này thấu hiểu. Tôi mong muốn làm nhiều chương trình để tuyên truyền nâng cao nhận thức, phổ biến thông điệp, thông tin khoa học để người dân hiểu được mối nguy hại tiềm ẩn ngay bên cạnh đời sống mà chúng ta không hề hay biết", đạo diễn Nguyễn Tài Văn chia sẻ.

Anh chia sẻ rất ám ảnh khi ghi hình những người nhặt rác tại bãi rác Xuân Sơn (Sóc Sơn, Hà Nội).

"Đủ thứ rác thải, đồ ăn thừa được các xe vệ sinh môi trường tập kết tại đó. Trước khi ban quản lý phun thuốc và tiến hành xử lý theo quy trình, những người dân nghèo chấp nhận mưu sinh bằng nghề ve chai phải dậy từ 2h để nhặt. Để có được những cảnh đó, chúng tôi đã phải chờ trực ở bãi rác. Mặc dù ê-kíp đã trang bị bảo hộ lao động nhưng không thể hình dung được mùi ở bãi rác ám kinh khủng như vậy. Nó ám vào trong tâm trí, trong khứu giác, một cảm giác khó để diễn tả", anh kể. 

Đạo diễn Nguyễn Tài Văn chia sẻ, một trường đoạn khác quay ở ngôi làng tái chế nhựa lớn nhất ở miền Bắc là thôn Minh Khai (huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên) cũng khiến anh ám ảnh khôn nguôi.

"Một ngôi làng có hơn 40 năm làm tái chế, những gì không tái chế được họ vứt ra xung quanh làng. Trong buổi lang thang trong làng để ghi hình người dân phân loại rác thải nhựa, tình cờ tôi quay được cụm cảnh 2 vợ chồng đang làm việc, phía sau là một cô gái tầm hơn 10 tuổi chơi đùa, tóc rũ rượi múa với đống phế liệu nhựa đang được phân loại.

Ban đầu tôi cũng không ấn tượng nhiều nhưng càng ngồi quay tôi càng thấy biểu hiện của cô bé không bình thường. Hỏi ra tôi mới biết cháu bị ảnh hưởng từ trong bụng mẹ. Kết quả là chúng tôi có một trường đoạn cô bé múa ba lê với rác thải nhựa mà đến giờ tôi vẫn còn ám ảnh”, anh tâm sự.

Rất đau đáu với đề tài về vấn đề rác thải và bảo vệ môi trường nhưng NSƯT Nguyễn Tài Văn biết nếu chỉ là một chương trình, một bài viết và một lần đưa tin hay làm phim thôi thì có thể sẽ khó khăn để truyền tải những thông điệp đến người dân. Chính vì vậy mà suốt từ 2017 đến nay, cứ làm phim là anh nghĩ ngay tới đề tài này bởi "liên tục nhắc đến nó dần dần sẽ thấm dần vào ý thức của người dân, và cao hơn nữa là các nhà quản lý".

Đạo diễn cho biết trên xe luôn chất đầy thiết bị làm phim cá nhân, để bất cứ lúc nào và ở đâu cũng có thể ngay lập tức tác nghiệp. Lượng ổ cứng lưu dữ liệu anh đã góp nhặt giờ nhiều không đếm xuể.

Đạo diễn chia sẻ ngày ít sử dụng các bịch nylon hay đồ nhựa. Trong gia đình anh hầu như không có đồ nhựa, chúng được thay thế bằng các loại vật liệu thân thiện với môi trường và có tính bền vững cao. 

"Tôi nghĩ chúng ta cần phải tiếp tục nghiên cứu và tuyên truyền để tiến tới ngừng nhập khẩu phế liệu nhựa như nguyên Bộ trưởng Bộ Tài nguyên môi trường Trần Hồng Hà phát biểu năm 2018", đạo diễn khẳng định.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên làm phim tài liệu chữa lành hậu Covid-19'Không sợ hãi' - dự án phim tài liệu của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên kể những câu chuyện tích cực, truyền cảm hứng qua những câu chuyện có thật trong thời điểm xã hội gồng mình vì Covid-19.