-Trước đây, anh bận rộn với vai trò quản lý, từ Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam tới quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn. Sau khi về hưu, hình như anh lại càng tất bật hơn?
Ngày xưa tôi bận về các hệ thống văn bản, xử lý công việc chung, giờ tôi lại bận làm nghề. Mệt thì ngang nhau nhưng giờ tôi vui, cảm thấy đúng là mình hơn. Nói thật, tôi thích giai đoạn này trong cuộc đời. Về hưu vẫn đi suốt nên không tránh được việc bị người thân phàn nàn. Không phải bây giờ mà từ xưa, vợ con - những người thân yêu lại chịu thiệt thòi nhất. Tuy nhiên, cứ nghĩ là mình còn trẻ, tận lực cống hiến, như vậy mới thấy khoẻ và thoải mái.
Trong tiết thu đẹp thế này, tôi đang cùng anh em ráo riết tập luyện cho chương trình Con đường âm nhạc - NSƯT Tố Nga, tối 30/9/2023 tại Cung Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội. Háo hức lắm!
- Năm ngoái, anh vừa làm Giám đốc âm nhạc cho Liveshow ‘Dòng sông đa tình’ kỷ niệm 30 năm ca hát của Tố Nga bây giờ lại tiếp tục đảm nhận vị trí Giám đốc âm nhạc cho Con đường âm nhạc -'Nhớ thương Ví Giặm' của Tố Nga. Anh được tin tưởng quá đôi khi cũng có áp lực chứ?
Tôi gắn bó với Tố Nga, rất thương và quý cô ấy. Xuất phát từ tình cảm anh em, đồng nghiệp, tôi trân trọng những cố gắng của Nga. Tuy nhiên, trong con mắt của tôi, Tố Nga dường như vẫn chưa lấy được những gì mình đáng có, chưa may mắn trong nhiều ngóc ngách của cuộc sống, là một người anh - tôi muốn hỗ trợ Nga nhiều hơn về âm nhạc.
Bản thân Nga có thể quá tin người anh này. Trong giới, nhiều bạn trẻ làm rất tốt, rất hay nhưng cô ấy có lẽ muốn cảm giác an toàn như khi người ta đi một con đường quen thuộc, cảm xúc thân quen với người gắn bó nhiều năm nên cứ cố đợi tôi. Tôi khuyên Nga mạnh dạn tìm cảm hứng mới nhưng cô ấy đã tin tưởng, mình không thể phụ. Tôi nhận lời làm cho Nga nhưng là đầu mối, đứng mũi chịu sào thôi chứ tôi cũng phải mời nhiều bạn trẻ vào ê-kíp.
NSƯT Tố Nga đang ráo riết chuẩn bị cho chương trình 'Con đường âm nhạc' sắp tới.
-Tố Nga tâm sự, chị sững sờ khi nhận được lời mời tham gia 'Con đường âm nhạc' dù đã mơ là nhân vật của chương trình này từ lâu, nhưng không dám tin lại sớm thành hiện thực như vậy vì còn nhiều tên tuổi khác, nhiều cống hiến khác. Anh nghĩ thế nào về điều này?
Tôi nghĩ Tố Nga hoàn toàn xứng đáng. Truyền hình cũng hướng tới những điều mới lạ và không phải ngẫu nhiên người ta mời Tố Nga tham gia mà phải tìm hiểu tiếng hát, lượng khán giả của cô ấy. Truyền hình rất có kinh nghiệm trong việc lựa chọn, đây hoàn toàn không phải một hành động tri ân vì nó còn gắn với thương hiệu VTV. Tố Nga thấy bất ngờ nhưng tôi thì không.
Về giọng hát, chúng tôi hoàn toàn tin tưởng Tố Nga. Nga hát rất chắc, lượng khán giả đông. Các nghệ sĩ khác khi xuất hiện trên Con đường âm nhạc thường đầu tư nhiều thứ, từ sân khấu, hình ảnh, nghệ thuật sắp đặt… nhưng chương trình của Nga giữ ở mức mộc mạc vì hầu hết các bài đều có tính mộc, không phá cách nhiều.
Bây giờ có không ít chương trình đầu tư cho khâu nhìn tốt, đó là một cái hay, để khán giả đi “xem” chứ không đơn thuần là nghe, nhưng điều đó không phù hợp với Nga. Tố Nga cần khai thác sự tĩnh mịch, lắng đọng hơn và tôi nghĩ mọi người yêu Nga đều yêu chất giọng của cô ấy.
Tố Nga có màu sắc đặc trưng là bản sắc quê hương. Chương trình lần này lấy chủ đề Nhớ thương Ví Giặm, đương nhiên các bài đều đậm chất Nghệ An, Hà Tĩnh. Các ca khúc đều nổi tiếng, tuy nhiên khi mình có 10 bài liên tục cùng một màu thì lại rất khó khăn. Chúng tôi có nhiều bản phối từ những “tay cứng” như Đức Nghĩa, Đỗ Bảo… Các anh em cùng tận lực để tạo nên sự khác biệt, mới mẻ, hấp dẫn, giúp chương trình trở nên đa dạng. Cá nhân tôi thấy áp lực lớn vì các bài hát cùng một cung, một quãng, một mô tuýp, kể cả tiết tấu nhẹ nhàng, tình cảm, làm sao phải pha trộn để khán giả thấy thu hút.
Một khó khăn lớn hơn là thời gian quá gấp. Giai đoạn này rất nhiều sự kiện, chương trình nên các nguồn nhân lực về nhạc bị thu hút gần hết, vì vậy chúng tôi khá vất vả khi huy động nhân sự.
-Anh sinh ra ở miền Bắc nhưng đi sâu vào mảng âm nhạc dân tộc, dân ca. Anh nghĩ sao về sự liên quan giữa Ví Giặm và chân dung âm nhạc Tố Nga cũng như cách tính toán để làm nổi bật điều đó trong 'Con đường âm nhạc' lần này?
Tôi quê ở Nam Định, vẫn giữ gốc quê và có nhiều năm nghiên cứu âm nhạc dân gian. Trong quá trình công tác, tôi cũng gắn bó với đoàn ca nhạc Nghệ An, Hà Tĩnh. Các làn điệu dân ca Ví Dặm tràn ngập khắp lãnh thổ Việt Nam, ở đâu người ta cũng nghe được vì đi vào lòng người. Nhìn thấy Tố Nga, khán giả nghĩ ngay đến Ví Giặm vì cô ấy xây dựng thương hiệu trên những ca khúc mang âm hưởng Ví Giặm, gắn với quê hương miền Trung của mình.
-Năm 2022, anh là Giám đốc âm nhạc cho liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát của NSƯT Tố Nga và kiêm luôn ca sĩ khách mời. Năm nay, ngoài việc tiếp tục làm Giám đốc âm nhạc, anh còn đảm nhận vai trò nào khác?
Trong chương trình của Tố Nga, tôi làm vừa nhiều hơn, vừa ít hơn một Giám đốc âm nhạc. Thực ra khi có tuổi, tôi ngại lên sân khấu, ngại hát nhưng Tố Nga cứ muốn tôi song ca với cô ấy một bài. Bây giờ lượng thông tin đổ vào mình chậm hơn, bộ nhớ đã đầy, chất nhạc tôi không lo nhưng thuộc được bài hát cũng lâu hơn ngày xưa. Nhưng tôi sẽ xuất hiện cùng Tố Nga để có thêm nguồn động lực khiến cô ấy yên tâm, vui vẻ hơn.
-Tiếng hát Tố Nga trước đây nhiều trăn trở, đau đớn nhưng kể từ liveshow 2022 nghe nhẹ nhàng, thanh thản hơn. Một người nghiên cứu sâu về âm nhạc như anh đánh giá thế nào về sự thay đổi trong màu sắc giọng hát Tố Nga?
Âm nhạc chính là cuộc đời. Những người làm nhạc có thể dùng thủ pháp chuyên môn che đậy nỗi đau hoặc cảm xúc quá hưng phấn mà không phải lúc nào cũng nên bộc lộ ra. Nhưng với ca sĩ thì rất khó vì họ hát bằng âm thanh của bản thân, cảm xúc bộc lộ ra từng nốt rung ngân. Những bề nổi âm thanh của ca sĩ trong các sản phẩm ra mắt thể hiện rất rõ cuộc sống cá nhân.
Giọng hát của Tố Nga chứa đựng tất cả những trắc trở, nỗi đau, nhọc nhằn vươn lên mà cô ấy từng trải qua. Nga là người không nhận được may mắn từ trên trời rơi xuống, đều tự cố gắng giành lấy. Khi Nga đạt được một chỗ đứng nhất định, cảm giác thanh thản hơn, làm chủ hơn. Chính liveshow riêng của Nga đã bộc lộ được tâm trạng an yên của cô ấy hiện tại.
'Vọng tiếng quê' - NSƯT Tố Nga:
Phương Thanh