Với gần 500 trang, cuốn sách là bản hùng ca tôn vinh những vị hào kiệt của đất nước, được trình bày trang trọng với bìa cứng và in màu công nghệ cao. Tác phẩm tập hợp những bức ảnh quý giá và kho tư liệu độc đáo về các danh nhân Việt Nam như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhạc sĩ Văn Cao, nhà văn Nguyễn Tuân, Hữu Thỉnh, Tô Hoài và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn... Mỗi bức ảnh đều ẩn chứa câu chuyện sống động qua góc nhìn tinh tế của NSNA Hoàng Kim Đáng.
Góc nhìn đặc biệt về những vị danh nhân đất Việt
Toả sáng đất trời Nam không chỉ là những hình ảnh tĩnh lặng mà còn là sự kết hợp giữa nghệ thuật nhiếp ảnh và biên niên sử, đưa người đọc trở lại những năm tháng hào hùng của các danh nhân Việt Nam. Để có được những bức ảnh mang tính biểu tượng, tác giả đã đầu tư công sức, thời gian, thậm chí viết kịch bản chi tiết cho từng bức chân dung, thể hiện sự trân trọng đặc biệt đối với mỗi nhân vật, với tư cách là một nghệ sĩ và một nhà báo.
Trong cuốn sách, NSND Hoàng Kim Đáng chia sẻ góc nhìn khác biệt về các danh nhân. Những người theo ông đóng góp lớn lao cho văn hóa và khoa học nước nhà nhưng cuộc sống ngắn ngủi của họ khiến nhiều dự án lớn chưa thể hoàn thành.
“Các danh nhân Việt tôi khắc họa trong cuốn sách này hầu hết đều qua đời khi chưa đến 70 tuổi, phí quá!” - câu nói thể hiện sự tiếc nuối của ông, cũng là lời nhắc nhở về giá trị của những năm tháng đã qua.
NSNA Hoàng Kim Đáng khởi động dự án ở tuổi 83 và hoàn thành ở tuổi 85. Khi cuốn sách còn dang dở, ông gặp bạo bệnh phải nằm viện suốt tháng 7/2024, nhưng sau khi ra viện, ông tiếp tục làm sách với tinh thần chiến binh.
Một dấu ấn đáng nhớ trong tác phẩm là những bức ảnh và tư liệu về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. “Tôi biết Trịnh từ lâu, nhưng phải đến 40 năm sau mới công bố bút tích cũng như một số câu chuyện lạ của đời ông”, tác giả chia sẻ.
Khi Trịnh Công Sơn qua đời, nhiều người nhận mình là bạn thân của ông, nhưng với NSNA Hoàng Kim Đáng, sự chân thành chỉ đến từ những người biết giữ gìn ký ức và tôn trọng giá trị tinh thần của người nhạc sĩ nổi tiếng.
"Còn sống còn in sách"
Với Hoàng Kim Đáng, nhiếp ảnh là nghệ thuật và sứ mệnh. Ông không ngừng sáng tạo, dù tuổi cao và nhiếp ảnh truyền thống ngày càng kém phổ biến. “Còn sống còn in sách” - ông nói, thể hiện ý chí kiên định trong việc tôn vinh và gìn giữ giá trị văn hóa dân tộc.
Trong thời đại nhiều người lựa chọn chụp ảnh bằng điện thoại và ít quan tâm đến nhiếp ảnh nghệ thuật, NSNA Hoàng Kim Đáng thẳng thắn chia sẻ, dù có người bảo ông “về hưu ăn hại", ông vẫn quyết tâm làm sách để khẳng định mình vẫn đang cống hiến.
Những tác phẩm như Toả sáng đất trời Nam không chỉ là thành quả lao động mà còn là lời cam kết của ông với bản thân và thế hệ sau về tầm quan trọng của việc tôn vinh những người đã đóng góp cho đất nước. Sau khi về hưu, suốt 1/4 thế kỷ, ông đã hoàn thành 20 đầu sách và 4 triển lãm ảnh.
Sự kiện ra mắt sách tại Hà Nội của NSNA Hoàng Kim Đáng thu hút đông đảo đồng nghiệp và công chúng. Một triển lãm ảnh cũng được tổ chức, như một cách để tác giả giới thiệu những bức chân dung với mọi người, tạo cơ hội cho công chúng thấy góc nhìn mới lạ về các danh nhân Việt Nam qua ống kính của một nghệ sĩ tâm huyết.
Trung tướng, nhà văn Hữu Ước đánh giá cao phong cách của NSNA, nhà báo Hoàng Kim Đáng trong Tỏa sáng đất trời Nam: “Anh có phong cách tròn trịa, đầy tình cảm và tâm huyết nghề nghiệp. Tôi đã học được nhiều từ anh. Gia đình các văn nghệ sĩ đều treo tác phẩm của anh một cách trang trọng, điều này chứng tỏ sự yêu quý của họ đối với Hoàng Kim Đáng.
Anh có khả năng chụp chân dung những người tài giỏi nhưng vẫn giữ được chất nông dân, chất lính, giản dị và chân phương. Anh nhặt nhạnh từng chi tiết nhỏ nhất để tạo nên nét riêng lạ, độc đáo, không giống ai. Các trang viết của anh chân thực, mỗi nhân vật đều có cái riêng và cuốn hút.
Đọc tác phẩm của anh, cảm nhận được sự chân thành, không chút giả dối. Thế hệ sau cần học hỏi cái thật, cái chân thành và sức sống trong từng tác phẩm của anh - một nghệ sĩ đáng yêu và đáng quý, một nhà báo, nhà văn thực thụ”.
Tinh thần “còn sống còn in sách” của NSNA Hoàng Kim Đáng là minh chứng cho sự cống hiến không ngừng của một nghệ sĩ kiên cường, người dành cả cuộc đời để lưu giữ và tôn vinh giá trị văn hóa dân tộc.
Ảnh: NVCC