Nơi nào của Vĩnh Phúc được sáp nhập vào Hà Nội hai lần?

Năm 1978, địa giới hành chính Hà Nội được mở rộng bằng việc sáp nhập các huyện Ba Vì, Phúc Thọ, Thạch Thất, Đan Phượng, Hoài Đức, thị xã Sơn Tây của tỉnh Hà Sơn Bình (cũ); huyện Mê Linh và huyện Sóc Sơn của tỉnh Vĩnh Phúc.

Sau khi xem xét thấy địa giới của Hà Nội không hợp lý, phạm vi ngoại thành quá rộng với diện tích gấp 49 lần nội thành, dân số gấp hai lần nội thành, năm 1991, Quốc hội ra nghị quyết điều chỉnh theo hướng thu hẹp địa giới Hà Nội. Huyện Mê Linh được chuyển lại về tỉnh Vĩnh Phúc, thị xã Sơn Tây và các huyện Hoài Đức, Phúc Thọ, Đan Phượng, Ba Vì, Thạch Thất chuyển về tỉnh Hà Tây.

Đến năm 2008, Hà Nội lại được điều chỉnh theo hướng mở rộng. Toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh (Vĩnh Phúc) và 4 xã thuộc huyện Lương Sơn (Hòa Bình) được chuyển về Hà Nội.

Theo tư liệu “Thủ đô Hà Nội - 60 năm chiến đấu, xây dựng và phát triển” (Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội), tính từ năm 1954 đến nay, Hà Nội trải qua 4 lần điều chỉnh lớn về địa giới hành chính vào các năm: 1961, 1978, 1991 và 2008. Trong đó, năm 1961, năm 1978 là mở rộng, năm 1991 là thu hẹp và năm 2008 lại được mở rộng với quy mô lớn hơn nhiều như hiện nay.

Tháng 6/1965, thị xã Sơn Tây cùng với các huyện của tỉnh Sơn Tây sát nhập với tỉnh Hà Đông thành tỉnh Hà Tây. Trước đó, tỉnh Sơn Tây bao gồm thị xã Sơn Tây và 6 huyện; tỉnh Hà Đông gồm thị xã Hà Đông và 8 huyện. Khi hợp nhất, tỉnh Hà Tây gồm 2 thị xã là Hà Đông, Sơn Tây cùng 14 huyện. Trung tâm hành chính của tỉnh được đặt tại thị xã Hà Đông.

Ba Vì, Sóc Sơn và Chương Mỹ là ba huyện có diện tích tự nhiên lớn nhất Hà Nội. Trong đó, Ba Vì có diện tích 424km2, Sóc Sơn là 306km2 và Chương Mỹ là 237km2.

Ba Vì là huyện vùng bán sơn địa, nằm về phía tây bắc Hà Nội, tiếp giáp với các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình. Nơi đây nổi tiếng vì có vườn quốc gia Ba Vì, hội tụ nhiều cảnh quan thiên nhiên, hệ động thực vật phong phú; có ngọn núi Ba Vì mang nhiều ý nghĩa lịch sử; có khu di tích K9 nơi được Bác Hồ chọn làm căn cứ của Trung ương (1960-1969). Sau này Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương chọn làm nơi giữ gìn thi hài Bác trong những năm chiến tranh (1969-1975).

Hà Nội tiếp giáp 8 tỉnh gồm: Thái Nguyên, Vĩnh Phúc ở phía Bắc; Hà Nam, Hòa Bình phía Nam; Bắc Giang, Bắc Ninh và Hưng Yên phía Đông; Hòa Bình, Phú Thọ phía Tây.

Như vậy, Hải Dương là tỉnh duy nhất nằm trong Vùng Thủ đô nhưng không tiếp giáp Thủ đô. Hải Dương rộng hơn 1.660km2 với gần hai triệu người. Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Hải Dương, cách Hà Nội 57km.