Các tranh cãi bắt nguồn từ việc EU cuối năm 2022 đã đóng băng 22 tỷ Euro phân bổ từ ngân sách chung của liên minh dành cho Hungary, viện dẫn các lo ngại về tính độc lập của các thẩm phán tại nước này cũng như những cáo buộc Budapest vi phạm Hiến chương EU về các quyền cơ bản như di cư, cộng đồng LGBTQ (cộng đồng của những người đồng tính, song tính, chuyển giới, ....) và tự do học thuật.
Tuy nhiên, tháng 12 năm ngoái, Ủy ban châu Âu (EC) đã giải ngân 10,2 tỷ Euro từ các quỹ bị đóng băng nói trên, đồng thời tuyên bố Hungary đã đạt được tiến bộ trong việc tăng cường “sự độc lập về tư pháp” của mình. Động thái diễn ra ngay trước cuộc họp của Hội đồng châu Âu nhằm thảo luận về gói viện trợ quân sự trị giá 50 tỷ Euro cho Kiev mà Budapest phản đối cũng như việc bắt đầu quá trình đàm phán kết nạp Ukraine vào khối.
Theo đài RT, lãnh đạo các đảng trong Nghị viện châu Âu hôm 14/3 đã nhất trí kiện EC lên Tòa án Công lý châu Âu vì vụ việc trên. Chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola tiết lộ, đơn kiện sẽ được gửi trước ngày 25/3.
“Chúng tôi muốn đảm bảo rằng tiền của người đóng thuế được xử lý phù hợp với các hiệp ước. Đây không phải là vấn đề chính trị hay bầu cử đối với EPP (Đảng Nhân dân châu Âu, quy tụ hơn 83 đảng từ 44 quốc gia trong châu lục). Chúng tôi chỉ muốn có sự rõ ràng về mặt pháp lý”, Petri Sarvamaa, phát ngôn viên của EPP trong ủy ban ngân sách của Nghị viện châu Âu nhấn mạnh.
Ông Sarvamaa lưu ý thêm, quyết định phân bổ ngân sách do toàn thể ủy viên EC, không phải mình Chủ tịch Ursula von der Leyen đưa ra.
EC đã bác bỏ các cáo buộc. Phát ngôn viên EC quả quyết, “ủy ban đã hành động tuân thủ đầy đủ luật pháp EU và sẽ bảo vệ quyết định của mình trước tòa án liên minh”.
Tuy nhiên, tờ Financial Times nhận định, vụ kiện “có thể làm phức tạp” nỗ lực tái tranh cử chức chủ tịch EC nhiệm kỳ thứ 2 của của bà Von der Leyen trong năm nay.
Quyết định dỡ phong tỏa quỹ cho Budapest cuối năm ngoái từng khiến bà Von der Leyen vấp phải phản ứng dữ dội từ các thành viên Nghị viện châu Âu, những người đã cáo buộc bà nhượng bộ Thủ tướng Hungary Viktor Orban vào thời điểm đó. Ông Orban khi đó đã công khai tuyên bố, Budapest sẽ ngừng cản trở liên minh viện trợ cho Ukraine nếu Brussels chấm dứt phong tỏa số tiền phân bổ cho đất nước của ông.
>> Đọc thêm tin chính trị thế giới trên báo VietNamNet