Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Ðề án triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc, Bộ Khoa học và Công nghệ có nhiệm vụ xây dựng, đưa vào vận hành Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia.
Bộ đã công bố 20 tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực này. Những tiêu chuẩn này sẽ dần tạo ra nền tảng giúp chuẩn hóa việc triển khai truy xuất nguồn gốc, đảm bảo việc thu hồi sản phẩm và phân định trách nhiệm khi cần.
Trước yêu cầu thực tiễn, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Bình đã tiến hành triển khai cụ thể dựa trên nhiệm vụ, vai trò của đơn vị, có căn cứ vào điều kiện thực tiễn của địa phương.
Hiện tại Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao và xúc tiến thương mại, Sở NN&PTNT, Hội Nông dân tỉnh đã hỗ trợ cho 20 sản phẩm nông nghiệp có tem truy xuất nguồn gốc. Mặc dù kết quả còn khiêm tốn, nhưng đã minh chứng rõ ràng cho hiệu quả ứng dụng công nghệ số vào quá trình sản xuất, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm của của người nông dân trong thời đại công nghệ 4.0.
Nhiều HTX trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ nhằm công khai, minh bạch toàn bộ quy trình sản xuất, giúp nâng cao uy tín sản phẩm, đồng thời tạo ra giá trị mới cho hàng hóa. Theo đó, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Bình đã tiến hành triển khai cụ thể dựa trên nhiệm vụ, vai trò của đơn vị, có căn cứ vào điều kiện thực tiễn của địa phương.
Riêng trong năm 2021, Hội Nông dân tỉnh triển khai các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp; tập huấn kỹ năng kinh doanh, tổ chức mạng lưới bán lẻ và tiêu thụ hàng hóa. Hội cũng phối hợp với Viễn thông Ninh Bình hỗ trợ 248.000 mã tem điện tử truy xuất nguồn gốc và thương hiệu sản phẩm cho các hộ hội viên nông dân trên địa bàn tỉnh. Từ đó tạo động lực để nông dân tích cực lao động, nâng cao trình độ, công nghệ sản xuất, hình thành các kênh bán hàng hiệu quả, quảng bá sản phẩm uy tín, chất lượng.
Tem truy xuất nguồn gốc đang được sử dụng phổ biến hiện nay có chứa mã xác thực QR code. Trên bề mặt tem có chứa thông tin được mã hóa, khi sử dụng phần mềm, ứng dụng quét mã, mọi thông tin liên quan về sản phẩm sẽ hiện ra một cách chi tiết và cụ thể. Qua đó, giúp người sản xuất minh bạch trong quy trình sản xuất, chất lượng, xây dựng thương hiệu nông sản.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh, một số sản phẩm như: rau xanh, trái cây… đã sử dụng loại tem này khi cung ứng ra thị trường. Trong bối cảnh bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 thì điều này có ý nghĩa quan trọng. Bởi lẽ đây là thời điểm hình thức mua bán qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử trở nên phổ biến rộng rãi trong nhân dân. Với các loại nông sản được dán tem truy xuất nguồn gốc sẽ là bước đột phá để nâng cao uy tín, tạo dựng lòng tin đối với người tiêu dùng, tăng tính cạnh tranh cũng như giá trị kinh tế. Sản phẩm chất lượng sẽ có được chỗ đứng nhất định, nhất là những sản phẩm an toàn, hữu cơ, Vietgap, OCOP…
Năm 2022, với sự hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh, Hợp tác xã Nấm và cây dược liệu xã Khánh Công, huyện Yên Khánh đã sử dụng, ứng dụng truy xuất nguồn gốc nông sản Agritech. Với ứng dụng này, tất cả các công đoạn từ ươm giống, chăm sóc, vun sới, bón phân, thu hoạch, bảo quản đều được cập nhật trên hệ thống theo thời gian thực. Thông qua một mã QR gắn trên sản phẩm, người tiêu dùng có thể biết được toàn bộ quy trình sản xuất.
Nhờ ứng dụng truy suất nguồn gốc đã khẳng định được uy tín, tạo niềm tin cho người tiêu dùng, khi sử dụng sản phẩm, đồng thời góp phần ngăn chặn hành vi gian lận thương mại. Do quy trình canh tác của các vụ sản xuất đều được cập nhật đầy đủ và lưu trữ dữ liệu trên ứng dụng nên dễ dàng đánh giá lại tính hiệu quả ở từng công đoạn, từ đó có thể điều chỉnh phương thức sản xuất phù hợp trong các vụ sau nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Hiện nay, ứng dụng đã được triển khai ở một số HTX trong tỉnh, nhất là các đơn vị ngành hàng nông sản. Tuy nhiên, khả năng tiếp cận, sử dụng CNTT của không ít xã viên, nhất là những người trung, cao tuổi vẫn ở mức độ nhất định. Vì vậy, để ứng dụng phát huy hiệu quả, quản lý đồng bộ được quy trình sản xuất trên toàn bộ diện tích canh tác thì lãnh đạo các HTX cần phải kiên trì hướng dẫn chi tiết cho xã viên.
Việc nhiều HTX coi trọng và sử dụng các ứng dụng truy suất nguồn gốc đã cho thấy rõ một sự thay đổi trong tư duy, từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp. Sự thay đổi đó đang giúp nâng cao giá trị nông sản, tạo ra giá trị mới cho đơn vị sản xuất, đồng thời dần hình thành những nông dân số và một hệ sinh thái nông nghiệp số.
.svg){kind=icon}
