Bộ đề trên xe là một bộ phận hết sức quan trọng, đảm nhiệm chức năng khởi động và nâng cao tính tiện nghi cho chiếc xe. Đối với nhiều xe tay ga trên thị trường, các hãng đã đều bỏ đi cần đạp khởi động để tăng tính thẩm mỹ, cho nên bộ phận duy nhất để khởi động xe là bộ đề.

Bộ đề đi kèm xe thường có độ bền khá cao và ít xảy ra hỏng hóc. Nhưng nếu trong quá trình sử dụng không kiểm tra bảo dưỡng định kỳ hoặc sử dụng không đúng cách thì sẽ gây ra nhiều phiền toái, ảnh hưởng đến công việc hằng ngày. Lưu ý một số dấu hiệu dưới đây để xác định tình trạng hoạt động của bộ đề để kịp thời kiểm tra, sửa chữa. Tuy nhiên, trong bài đã loại trừ vấn đề về bình ắc-quy và hệ thống sạc điện trên xe và hệ thống đề ACG của những xe ga đời mới.

{keywords}

Những hư hỏng thường gặp trên bộ đề xe máy

Mòn chổi than

Bộ đề đơn thuần là một động cơ điện có chổi than. Khi chổi than trong bộ đề bị mòn, sinh ra mạt và bám vào phần nam châm vĩnh cửu trên stato, làm giảm khoảng cách giữa rô-to và stato. Cho đến lúc lượng mạt này quá nhiều và làm kẹt bộ đề, lâu dần làm bong nam châm vĩnh cửu dán trên stato và gây hỏng đề. Có trường hợp mạt chổi than bám nhiều trên cổ góp khiến việc khởi động xe trở nên tượng chập chờn.

{keywords}

Hỏng rơ-le đề

Rơ-le trong bộ đề làm nhiệm vụ hút nhả để bánh răng đề ăn khớp với bánh răng khởi động trong động cơ. Khi nguồn cấp cho cuộn hút không ổn định, rơ-le sẽ bị hút nhả liên tục, tạo ra tiếng “tách tách” khi ấn đề. Trong trường hợp này không nên cố khởi động, sẽ dẫn đến trượt đề, vỡ răng và làm ảnh hưởng đến khả năng hoạt động sau này của bộ đề. Khi có hiện tượng trên cần đưa xe tới hiệu để kiểm tra, thay thế.

Vả đề

Khi ấn đề, không những máy không khởi động mà còn có hiện tượng va đập bánh răng bất thường ở phía động cơ, nghe rất khó chịu. Đó chính là hiện tượng vả đề,nguyên nhân gây nên hiện tượng này là IC đánh lửa không đúng thời điểm hoặc lắp sai trục cam sau khi tiến hành đại tu. Cụ thể hơn, thời điểm đánh lửa quá sớm, đánh lửa trước thời điểm đánh lửa chuẩn của động cơ gây nên hiện tượng nổ ngược (chiều quay của mô-tơ đề ngược với chiều quay của động cơ), dễ dẫn đến mẻ răng, vỡ răng, biến dạng răng đề hoặc phá hủy bộ đề. Cần đưa tới hiệu uy tín để tiến hành kiểm tra và điều chỉnh ngay khi có hiện tượng trên.

{keywords}

Han gỉ mối nối

Các mối nối ở đầu vào bộ đề và đặc biệt là ở đầu ra bình ắc-quy và là nơi dễ xảy ra han, gỉ do ôxi hóa, hoặc kết tủa muối do axít trong bình ắc quy, gây tiếp xúc kém, dòng điện cung cấp cho bộ đề nhỏ không đủ để củ đề tạo ra mô men quay lớn để khởi động động cơ. Hầu hết các dạng kẹp, hoặc ốc bắt các đầu nối này không phải bằng đồng hoặc nhôm nên nhanh bị han, gỉ sét ảnh hưởng đến chất lượng dòng điện khởi động. Nên thường xuyên kiểm tra và làm sạch các mối nối này để đảm bảo tính tiếp xúc tốt.

Bảo dưỡng bộ đề thường xuyên và định kỳ (tiến hành kèm theo khi bảo dưỡng xe) không những giúp duy trì khả năng làm việc tốt và tăng tuổi thọ của hệ thống đề mà còn tiết kiệm chi phí và hạn chế những hư hỏng không đáng có

(Theo Tạp chí Ôtô Xe máy Việt Nam)