Những hoạt động hè bổ ích không tốn kém cha mẹ tự tạo cho con

Không có điều kiện kinh tế cho con tham gia các lớp ngoại khóa, trại hè quốc tế, các gia đình vẫn có thể tự tạo kỳ nghỉ hè bổ ích cho con.

Nghỉ hè được cho là khoảng thời gian tốt nhất để con trải nghiệm cuộc sống sau những giờ học căng thẳng. Nhưng phần lớn cha mẹ ở Việt Nam chỉ lo “chỗ gửi con”. Nhiều phụ huynh không sắp xếp được người trông con vào dịp hè nên đã lên lịch cho con học kín từ sáng đến chiều, từ các môn chính như Toán, Văn, Anh… đến các môn bổ trợ như võ - vẽ, múa - hát… vừa để bổ sung kiến thức, vừa để rèn luyện sức khỏe cho con.

Theo TS. Vũ Thu Hương, Khoa Giáo dục tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội, đây là một quan niệm không hợp lý và có thể sẽ gây ra chút ảnh hưởng với trẻ. Đứa trẻ đi học suốt 9 tháng ròng vất vả. Kì nghỉ hè 3 tháng đã được thiết kế để bọn trẻ thực sự nghỉ ngơi, làm rỗng đầu óc, chuẩn bị năng lượng cho năm học mới. Nếu các con suốt năm phải học không có ngày nghỉ, sức chịu đựng có hạn, đến lúc con sẽ mệt mỏi, bỏ bê học hành, chán học, phá phách, học kém đi. Vì thế, theo TS. Hương, rất cần tôn trọng thời gian hè của các con.

“Hè đến, trẻ rất cần được thoát khỏi sách vở trong 3 tháng. Đây là khoảng thời gian vàng cho các hoạt động đào tạo kĩ năng sống và đạo đức của trẻ.  Lý do là vì các hoạt động này không yêu cầu các con làm việc trí não gì nhiều. Những hoạt động tay chân sẽ là sự thay đổi hợp lý giúp các con tích lũy được năng lượng cho não. Cha mẹ hãy chú tâm vào công việc này đặc biệt là kĩ năng sống bởi vì nó rất quan trọng nhưng lại không có thời lượng nào dành cho nó trong suốt năm học”, TS. Hương nói.

Hãy mạnh dạn cho thử các công việc làm thêm vừa sức (ảnh minh họa)

Dưới đây là một số gợi ý để cha mẹ tự tạo kỳ nghỉ hè bổ ích, không tốn kém cho con từ các chuyên gia giáo dục tiểu học:

Cho con đi làm thêm

Theo TS. Vũ Thu Hương, nếu các con đã lớn thì cha mẹ nên tạo điều kiện cho con tham gia làm thêm hè để trợ giúp cho chi phí hoạt động hè của các con. Những việc làm thêm hè đó giúp cho các con trưởng thành rất nhiều và giúp các con yêu lao động, quý trọng đồng tiền.

“Điều quan trọng nhất các cha mẹ nên làm là tạo điều kiện cho con được trải nghiệm tối đa. Cuộc sống sau này là hạnh phúc hay đau khổ, dễ dàng hay khó khăn chính là điều các con sẽ phải đối mặt. Nếu được làm quen dần dần với mọi việc, mọi khó khăn trở ngại trong cuộc sống thì các con sẽ có thêm nhiều kinh nghiệm để ứng phó ứng biến phù hợp trong mọi hoàn cảnh. Vì thế, theo tôi, cha mẹ rất cần tập trung tạo cho con có điều kiện để thực hành kĩ năng sống và trải nghiệm”, cô Hương nói.

Ở thành phố không thiếu những hoạt động hè miễn phí cho trẻ của các tổ chức phi lợi nhuận. Trong ảnh là các bạn nhỏ tham gia Trại hè khám phá do chương trình Rừng ơi tổ chức năm 2014.

“Săn” trại hè miễn phí

Theo Tiến sĩ Nguyễn Đức Quang, Người sáng lập và quản lý trường mầm non quốc tế Reggio Emilia Hà Nội, đối với các gia đình không có điều kiện, các con hoàn toàn vẫn có thể có một kỳ nghỉ hè bổ ích.

Một kỳ nghỉ hè ở nông thôn với ông bà hay họ hàng thân thiết đáng tin cũng đem lại đầy trải nghiệm quí báu cho các con. Những chuyến đi gần nhà để khám phá thiên nhiên và con người ở các vùng miền trên đất nước mình cũng là rất quí để trẻ trưởng thành hơn và gắn kết với cha mẹ và với cộng đồng tốt hơn.

“Mùa hè ở các thành phố lớn thường có các hoạt động cộng đồng của các tổ chức phi lợi nhuận hợp tác cùng người nước ngoài tổ chức trại hè miễn phí hoặc thấp phí cho trẻ em cộng đồng, các cha mẹ chú ý tìm hiểu và đăng kí cho con tham gia cũng rất hữu ích. Trong trường hợp quá khó khăn thì có thể các mẹ tự gom nhau lại và cùng nhau tổ chức trại hè theo kiểu cha mẹ và con cái tự làm cũng rất tuyệt vời”, thầy Quang đưa ra gợi ý.

Thầy Quang cho biết, những năm trước gia đình thầy thường tự rủ các nhà bạn bè cùng đem con lên Vườn Quốc gia Ba Vì hay đi ven biển để cắm trại, tự nấu ăn và tự đi bộ khám phá. Rất rẻ và các con rất thích.

“Tôi nghĩ rằng nếu thực sự yêu con và chịu khó tìm kiếm môt chút, nhất định các cha mẹ sẽ tổ chức được cho con mình một mùa hè nhiều trải nghiệm mà chỉ cần ít tiền”, thầy Quang nói.

Cho trẻ tham gia các hoạt động thiện nguyện, bảo vệ môi trường ở địa phương cũng là trải nghiệm thú vị.

Đi tình nguyện, du lịch một mình

Theo chuyên gia giáo dục Nguyễn Tuấn Hải, người sáng lập và điều hành Eton Grammar English School, kỳ nghỉ hè của học sinh Việt Nam đã mất đi hoàn toàn ý nghĩa bổ ích của nó khi cha mẹ chỉ chăm chăm tìm chỗ gửi con.

“Hè là phải để dành cho trải nghiệm cuộc sống. Có thể kết hợp học các kỹ năng và khóa học ngắn xen kẽ nhưng tuyệt đối không nên tận dụng hè để ép trẻ học nhiều và học trước các môn học ở trường mà đáng lẽ ra phải chờ tới năm học thì các con mới phải học. Cũng tránh cho trẻ nhỏ đi luyện thi. Chúng chưa cần tiếp xúc với các áp lực kiểu này”, thầy Hải chia sẻ.

Theo vị chuyên gia giáo dục tiểu học này, kỳ nghỉ hè bổ ích là để cho trẻ trải nghiệm cuộc sống và phát triển thể chất. Các con được tạo điều kiện và cơ hội vui chơi theo sở thích. Cha mẹ nên tìm các hoạt động xã hội cho các con tham gia nhất là ở lứa tuổi thiếu niên.

“Các hoạt động tình nguyện, các dự án xã hội cần sự giúp sức của cộng đồng và đặc biệt là các hoạt động từ thiện là những gì mà cha mẹ có thể lựa chọn cho con tham gia thay vì để chúng đi học văn hóa hay ở nhà xem TV. Đi về quê , đi thám hiểm, đi du lịch trong đó tôi khuyên các bố mẹ nên cho con nhỏ về quê để trải nghiệm cuộc sống khác biệt và với các em thiếu niên đã lớn thì có thể cho phép con tự đi du lịch hay trại hè một mình”, thầy Hải gợi ý.
 

Học từ thiên nhiên

Trong khi các chương trình giáo dục hướng đến cung cấp kiến thức cho người học thì Chuyên gia giáo dục Catharine Yến Phạm, Giám đốc trung tâm giáo dục Sunshine Village, người chuyên nghiên cứu về tâm lí lứa tuổi trẻ em từ 0-18, lại hướng đến bồi đắp cho trẻ những yếu tố bà cho là quan trọng hơn, đó là nhận thức, trách nhiệm và sáng tạo.

“Tôi cho rằng, giáo dục chính là xây dựng một thế giới tương lai từ những con người tương lai, do đó, những đứa trẻ tương lai chính là người phải xây dựng được một thế giới hòa bình, yêu quý và bảo vệ mẹ trái đất và yêu quý muôn loài (trong đó có cả nhân loại) và thể hiện được chính mình trong tình yêu và nền hòa bình đó.

Để làm được điều này, đứa trẻ rất cần học những yếu tố sau: nhận thức, trách nhiệm và sáng tạo. Khi nói về nhận thức có nghĩa là nói về kiến thức và sự hiểu biết sâu sắc. Không phải học thuộc lòng hay sao chép. Đứa trẻ học bắt nguồn từ nhận thức về thế giới xung quanh, tại sao cá chết, tại sao nền công nghiệp phát triển thì ô nhiễm môi trường. hóa chất là gì, nếu con người tiết kiệm mỗi người 3 lít nước trong một ngày thì thế giới mỗi ngày sẽ tiết kiệm bao nhiêu nước”, cô Yến chia sẻ.

Chính vì vậy, chương trình hè này cô Yến xây dựng nhằm để các em tìm hiểu về môi trường, cách bảo vệ môi trường, xây dựng thói quen tiết kiệm và sống sạch cho các em, xây dựng thói quen chịu trách nhiệm và phục vụ cộng đồng nơi các em thông qua các dự án về môi trường và công tác xã hội.

Cô Yến chia sẻ: “Quá trình học này sẽ được con tự ghi lại bằng chính trải nghiệm của mình, không giáo trình, không sách giáo khoa, mà chỉ có con tự ghi nhận lại, tự làm phim, tự làm sách cho mình! Con sẽ trải nghiệm một ngày chỉ xài 5 lít nước như những người ở vùng khô hạn, con có thể cảm nhận nếu sống ở một nơi toàn rác thì như thế nào. Con cảm nhận nếu được sống ở một môi trường trong lành thì như thế nào...

Gọi là học hè, nhưng sẽ học như một chương trình bình thường bao gồm khoa học (bao gồm vật lý hóa học và sinh học), địa lý, toán học, tâm lý học, lịch sử, văn học, nghệ thuật và âm nhạc. Vì sao? Vì để yêu được mẹ Thiên nhiên và chịu trách nhiệm trước mẹ Thiên nhiên, con phải hiểu mẹ thiên nhiên như thế nào, con phải trải nghiệm về các vườn cây làm phóng sự, hiểu được địa lý và cách thức trồng các loại cây, từ đó hiểu được thảm thực vật và động vật của từng vùng trên thế giới, mỗi loại cây sẽ cho ra đời những sản phẩm gì, các loại cây thực phẩm, cây công nghiệp, cây thảo dược... và đời sống tuần hoàn cho các loại cây này”.

“Đứa trẻ nhận thức đúng đắn về thế giới và con người, biết yêu thương, biết kể câu chuyện của mình cho mọi người và luôn luôn tìm cách hướng về phía trước với ánh sáng của tình yêu, sự nhân văn và trái tim dũng cảm! Đó là con người mà tôi muốn xây dựng và là con đường tôi chọn”, cô Yến nói thêm.

Kim Minh