Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau tại G20. Ảnh: Internet

Cuối tuần trước, tại hội nghị G20, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói sẽ cho doanh nghiệp Mỹ bán hàng lại cho Huawei. Đây là tin tức tốt lành cho cả công ty viễn thông Trung Quốc lẫn các đối tác. Tuy nhiên, sau vài ngày, phát ngôn của ông Trump vẫn đầy mơ hồ.

Huawei là nhà cung ứng thiết bị viễn thông hàng đầu thế giới, một khách hàng quan trọng của các công ty Mỹ. Nó cũng là “trái tim” của tham vọng công nghệ Trung Quốc và triển khai 5G toàn cầu. Chính phủ Mỹ xem Huawei như nguy cơ an ninh quốc gia.

Trước phát biểu của ông Trump tại G20, hàng loạt hãng công nghệ Mỹ nói rằng lệnh cấm gây ảnh hưởng đến lợi nhuận của họ và vận động  Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm. Ông Trump nói: “Tôi đồng ý cho phép họ (các công ty Mỹ) tiếp tục bán sản phẩm (cho Huawei)”.

Từ đó tới nay, chính quyền Tổng thống cung cấp vô cùng ít thông tin về điều gì xảy ra tiếp theo. Bộ Thương mại Mỹ không trả lời yêu cầu bình luận và không đưa ra hướng dẫn nào về lời nói của Tổng thống. Doanh nghiệp Mỹ thấp thỏm chờ đợi một câu trả lời rõ ràng về việc họ có thể khôi phục việc kinh doanh với Huawei từ bao giờ và như thế nào.

Ngoài ra, việc dỡ bỏ hạn chế với Huawei có đủ để thuyết phục lãnh đạo Trung Quốc ký vào thỏa thuận thương mại với Mỹ hay không cũng còn bỏ ngỏ. Ông Trump nói sẽ chờ đến cuối cùng của đàm phán để cân nhắc xem có làm gì với Huawei nữa không.

Với câu hỏi đầu tiên, một số quan chức Nhà Trắng khẳng định ông Trump không thể thay đổi luật pháp. Do Huawei vẫn nằm trong danh sách đen Entity List, doanh nghiệp Mỹ phải xin giấy phép khi muốn bán hàng.

Cố vấn kinh tế Nhà Trắng, ông Larry Kudlow, nói trên chương trình Fox News Sunday rằng Bộ Thương mại sẽ cấp thêm một số giấy phép khác để mua bán với Huawei. Trong khi đó, vài quan chức cho biết lệnh cấm được nới lỏng nhưng chỉ áp dụng cho việc mua hàng hóa phổ thông.

Đây tiếp tục là một điểm chưa rõ ràng vì không rõ sản phẩm nào bao gồm hay nằm ngoài danh mục được phép mua bán. Tuy nhiên, chuyên gia dự đoán việc bán điện thoại hay linh kiện 4G sẽ được khôi phục còn các sản phẩm phục vụ cho phát triển 5G Huawei thì không. Nhà Trắng lo ngại thiết bị 5G Huawei cho chính phủ Trung Quốc khả năng gián điệp quốc gia khác. Nếu cho phép bán linh kiện 5G, sẽ có xung đột giữa lợi ích quốc gia và thương mại.

Thứ hai, bao giờ giấy phép cho phép bán hàng cho Huawei mới được cấp? Trong thời gian chờ đợi, một số hãng tìm cách lách luật bằng cách bán các sản phẩm không sản xuất tại Mỹ.

Về phía Huawei, công ty phụ thuộc nặng nề vào sản phẩm Mỹ, đặc biệt là đối với mảng smartphone. Huawei từng dự báo năm 2019 khả quan hơn nhiều nhưng sau đó thừa nhận doanh thu có thể giảm 30 tỷ USD vì lệnh cấm. Nếu việc kinh doanh với Google, Intel được khôi phục, Huawei có cơ hội đạt được mục tiêu đặt ra.

Tuy nhiên, áp lực liên tiếp lên 5G của Huawei từ Mỹ sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới công ty. Nhà sáng lập Nhậm Chính Phi mới đây nhận xét phát ngôn của ông Trump tốt cho doanh nghiệp Mỹ nhưng không thấy nhiều tác động lên những gì họ đang làm. Hiện tại, Huawei chỉ tập trung làm tốt công việc của mình.

Huawei cũng tham gia vào nhiều cuộc chiến pháp lý với chính phủ Mỹ, trong đó có nỗ lực “giải cứu” Giám đốc Tài chính Mạnh Vãn Chu khỏi bị dẫn độ sang Mỹ. Không rõ các vụ kiện diễn tiến ra sao?

Về an ninh quốc gia, ngay sau thông báo nhượng bộ của ông Trump với Huawei, thành viên của cả Đảng Dân chủ và Cộng hòa đã lên tiếng chỉ trích vì dễ dàng xóa bỏ các lệnh cấm liên quan đến an nguy quốc gia để dàn xếp tranh chấp thương mại.

Thượng Nghị sỹ Marco Rubio của Đảng Cộng hòa viết trên Twitter rằng ông Trump sẽ phạm sai lầm “thảm khốc” nếu lật ngược lệnh cấm Huawei. Tuy vậy, quan chức chính phủ khẳng định họ luôn quan tâm đến an ninh quốc gia và lệnh cấm được nới lỏng chỉ dành cho sản phẩm không đe dọa rủi ro.