Bộ phim mất hơn 1 năm thực hiện với 50 nhân vật và 1.000 giờ ghi hình
Chương trình VTV Đặc biệt “Cuộc đọ sức của ý chí” gồm 2 tập do BTV Hoàng Linh VTV đạo diễn và cộng sự đắc lực Lina Phạm và các đồng nghiệp khác tham gia thực hiện phát sóng vào 20h10 ngày 25/4 và 20h10 ngày 30/4 – nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Bộ phim là hành trình của Craig McNamara - con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara, tác giả của cuốn sách Because our fathers lied (Vì cha chúng tôi nói dối) - tìm lại sự thật của cuộc chiến.
Tập 1 của bộ phim sẽ đi theo hành trình của ông Robert McNamara và lý giải tại sao người Việt Nam có thể thắng được cuộc chiến ấy. Tập 2 của phim là hành trình của Craig McNamara - hành trình chuyển biến tâm lý của một cậu bé con của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trở thành một người phản chiến cuộc chiến tranh mà bố mình là "kiến trúc sư trưởng".
Cuộc đọ sức của ý chí cũng mở ra một điều lớn hơn là sự mâu thuẫn sâu sắc trong các gia đình Mỹ, đi sâu vào mặt tâm lý - từ câu chuyện của hai bố con nhà McNamara, đó cũng chính là câu chuyện của nước Mỹ.
Ê-kíp mất hơn 1 năm để thực hiện, phỏng vấn 50 nhân vật với 1.000 giờ thời lượng ghi hình, hàng chục địa điểm quay cả ở Mỹ và Việt Nam để có 100 phút phát sóng.
"Kiến trúc sư trưởng" của bộ phim tài liệu này là nhà báo Hoàng Linh - Trưởng phòng chuyên mục Chính trị - Kinh tế của VTV. Dù đã thực hiện rất nhiều bộ phim tài liệu đặc biệt nhưng với Hoàng Linh "đây là thách thức lớn nhất trong cuộc đời làm nghề của tôi đến lúc này" như anh chia sẻ với VietNamNet.
Anh cho biết càng gần đến ngày phim phát sóng Hoàng Linh càng thấy áp lực và chạy đua với thời gian với 1 tuần thức trắng để túc trực cùng ê-kíp dựng bản phim cuối cùng.
BTV Hoàng Linh chia sẻ với VietNamNet anh và 6 cộng sự không chỉ đọc tài liệu mà còn tìm xem bộ phim The Fog of War của đạo diễn Errol Morris từng giành Oscar 2004 cho Phim tài liệu xuất sắc nhất cũng như series phim tài liệu The Vietnam War của Ken Burns.
"Chúng tôi thấy có khoảng trống ở chỗ Mỹ có nhiều phim về chiến tranh Việt Nam nhưng toàn phim người Mỹ làm với góc nhìn từ họ. Vậy góc nhìn Việt Nam ở chỗ nào trong cuộc chiến này? Chúng tôi đặt ra vấn đề phải làm thế nào từ góc nhìn của Việt Nam mà người Mỹ cũng nghe được. Và muốn nói để người Mỹ nghe phải làm thế nào?", anh nói.
Chúng tôi luôn trong tình trạng lo lắng
Việc lựa chọn nhân vật sẽ quyết định một bộ phim tài liệu có hay hay không. Trước Craig McNamara, ê-kíp đã chọn rất nhiều nhân vật nhưng khi đọc được cuốn sách ông viết Because our fathers lied, Hoàng Linh lập tức bị thu hút. Tuy nhiên anh vẫn e ngại vì không biết Craig McNamara viết gì trong cuốn sách.
Sau khi đã thống nhất sẽ chọn Craig McNamara là nhân vật chính của phim thì thách thức tiếp theo của ê-kíp là tiếp cận ông thế nào. Rất may, họ có khá nhiều đầu mối bên Mỹ biết rõ ê-kíp của Hoàng Linh cũng như quen cả Craig McNamara, đặc biệt là Ron Carver - nhà hoạt động phản chiến đã có một triển lãm tại Việt Nam cũng như cuốn sách Tranh đấu cho hoà bình. Ron Carver đã góp phần quan trọng thuyết phục ông Craig McNamara đồng ý tham gia bộ phim đặc biệt này.
Tuy nhiên Craig McNamara suy nghĩ rất lâu mới trả lời, thậm chí từ chối đoàn phim sát ngày họ lên đường sang Mỹ. "Từ ngày đầu tiên nói chuyện với Craig McNamara đến ngày cuối cùng chúng tôi thực hiện bộ phim luôn trong tình trạng lo lắng bởi đồng ý tham gia với chúng tôi nghĩa là Craig McNamara phải đối diện với nhiều mất mát đau thương của bản thân.
Craig McNamara là người nhạy cảm và mong manh, cũng là người rất yêu bố mình. Với Craig McNamara, bố là người tuyệt vời nhưng cũng rất kinh khủng. Tôi vẫn nhớ khi ê kíp liên lạc với ông trước khi sang Mỹ để quay thì ông bất ngờ từ chối. Thậm chí khi chúng tôi bảo đã mua vé và hoàn thiện mọi thủ tục xong xuôi nhưng Craig McNamara nói rằng sẵn sàng trả tiền vé máy bay cho chúng tôi và không nhận lời nữa. Có thể nói quá trình thuyết phục, chờ đợi và thực hiện nhân vật có những lúc chúng tôi rơi vào trạng thái tuyệt vọng. Ông Ron Carver đã đồng hành với chúng tôi và giống như một người cha tinh thần nên nếu thấy Craig McNamara có vẻ mong manh dao động là lại giúp chúng tôi thuyết phục thêm và cuối cùng là câu trả lời đồng ý", Hoàng Linh nhớ lại.
Đoàn phim có 3 tuần quay tại Mỹ và quay rải rác tại Việt Nam khoảng 8 ngày. Hơn 1 năm thực hiện, tới tận ngày 25/4 ê-kíp vẫn phải sửa bản cuối. Họ đã tiếp cận 50 nhân vật nhưng chỉ có thể đưa vào phim một nửa số đó. "Mỗi nhân vật của chúng tôi kể câu chuyện tương đương với 1 cuốn sách. Chúng tôi phải tìm sử liệu, báo cáo, băng ghi âm và tư liệu lịch sử để dùng cho bộ phim", BTV Hoàng Linh nói.
Quá trình ê-kíp hoàn thành phim Cuộc đọ sức của ý chí, Craig McNamara thường xuyên liên hệ với nhà báo Hoàng Linh hỏi tiến độ và cũng rất hồi hộp chờ đợi phim ra mắt không kém ê-kíp. "Tôi chắc chắn khi xem xong 2 tập phim, khán giả sẽ thương ông Craig McNamara. Bản thân ê-kíp dù biết câu chuyện nhưng khi xem bản dựng vẫn khóc", anh nói.
Anh cho biết bản thân Craig McNamara và bố ông cũng có bi kịch riêng, đó là nỗi đau liên thế hệ nên ê-kíp đã tiếp cận với câu chuyện vừa ở khía cạnh lịch sử, vừa ở khía cạnh tâm lý. Họ đau đầu về việc kể thế nào để khán giả cảm nhận câu chuyện chân thật nhất.
"Tuy nhiên trên tất cả chúng tôi muốn cho khán giả thấy ý chí của người Việt Nam tuyệt vời đến mức thế nào, làm thế nào để đánh bại một siêu cường. Ở tập 2 chúng tôi muốn nói Việt Nam là nơi mang đến cho Craig McNamara nhiều nỗi đau nhưng cũng là nơi chữa lành cho ông ấy", BTV Hoàng Linh chia sẻ.
Ảnh, clip: VTV, FBNV
.svg){kind=icon}
