Chỉ ít ngày sau vụ tàu Hải giám Trung Quốc cắt cáp tàu Bình Minh 02 tại lô 148 thuộc thềm lục địa của Việt Nam, ngày 9/6/2011, Trung Quốc lại tiến thêm một bước đi có tính toán, có hệ thống nhằm phức tạp hoá vấn đề Biển Đông để phục vụ các mưu đồ của họ.

Tàu thăm dò Viking II do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam thuê.
Ảnh: PetroTimes

Tại cuộc họp báo chiều ngày 9/6, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Phương Nga cho biết:

"Vào lúc 6 giờ ngày 9-6-2011, trong khi tàu Viking II do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam thuê đang tiến hành thu nổ địa chấn 3D lô 136/03 (tọa độ 60 47,5' Bắc và 1090 17,5' Ðông) tại khu vực thềm lục địa của Việt Nam, thì tàu cá Trung Quốc mang số hiệu 62226 được sự yểm trợ của hai tàu ngư chính Trung Quốc số hiệu 311 và 303 đã chạy ngang qua mũi tàu Viking II sau đó đổi hướng và gia tăng tốc độ. Mặc dù phía Việt Nam đã phát pháo hiệu cảnh báo nhưng tàu 62226 vẫn cố tình lao vào tuyến cáp khảo sát của tàu Viking II và bộ phận cắt cáp chuyên dụng của tàu 62226 đã mắc vào tuyến cáp của tàu Viking II, làm cho tàu Viking II không thể hoạt động bình thường. Tiếp đó, hai tàu ngư chính 311 và 303 cùng với nhiều tàu cá khác của Trung Quốc đã vào giải cứu cho tàu 62226.

Khu vực hoạt động thu nổ địa chấn nói trên của tàu Viking II nằm trong thềm lục địa 200 hải lý của Việt Nam, hoàn toàn thuộc quyền chủ quyền của Việt Nam theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982. Hành động nói trên của các tàu cá và tàu ngư chính Trung Quốc là hoàn toàn có chủ ý, được tính toán và chuẩn bị kỹ lưỡng, đã vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia của Việt Nam, vi phạm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC), đi ngược lại nhận thức chung giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước về việc duy trì hòa bình, ổn định tại Biển Ðông, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế đối với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.

Ðáng chú ý là vụ việc nói trên xảy ra ngay sau vụ tàu Hải giám Trung Quốc cắt cáp tàu Bình Minh 02 tại lô 148 thuộc thềm lục địa của Việt Nam ngày 26-5 vừa qua, làm cho tình hình Biển Ðông tiếp tục căng thẳng. Các hành động có tính hệ thống này của phía Trung Quốc là nhằm biến khu vực không có tranh chấp thành khu vực có tranh chấp, thực hiện mục tiêu biến yêu sách 'đường chín đoạn' của Trung Quốc thành hiện thực. Ðây là điều phía Việt Nam không thể chấp nhận”.

Trước sự thật mười mươi, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn cố tình bóp méo sự việc, trắng trợn đổ lỗi cho Việt Nam: "Cách nói của Việt Nam hoàn toàn không phù hợp với sự thực. Trung Quốc có chủ quyền không tranh cãi với quần đảo Trường Sa và vùng biển phụ cận (…). Yêu cầu Việt Nam dừng ngay mọi hoạt động xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc, không áp dụng thêm các hành động làm nguy hại an toàn tính mạng, tài sản của ngư dân Trung Quốc, không áp dụng thêm hoạt động phức tạp và mở rộng tranh chấp. Hy vọng Việt Nam sẽ có các nỗ lực cần thiết để duy trì hoà bình ổn định của Biển Đông".

Tàu Trung Quốc (trong vòng tròn) tham gia cắt cáp thăm dò dầu khí của tàu Viking II. Ảnh: PetroTimes

Tuyên bố trên đây hoàn toàn sai sự thật, nhưng lại có thể làm nhân dân Trung Quốc và dư luận quốc tế hiểu nhầm Việt Nam, hiểu nhầm về những gì đang diễn ra trên Biển Đông những ngày vừa qua.

Thực chất là, Trung Quốc đang cố gắng phức tạp hoá vấn đề Biển Đông để phục vụ các mưu đồ của họ. Chính tờ Trung Quốc nhật báo (China Daily) ngày 8/6 đã không ngại ngùng bộc lộ. Tranh chấp Biển Đông (Trung Quốc gọi là biển Nam Trung Hoa) có ý nghĩa chiến lược quan trọng với Trung Quốc bởi hai lý do: Thứ nhất, Trung Quốc là nước lớn nhưng chưa phải là một siêu cường biển. Mặc dù có thềm lục địa và đặc quyền kinh tế rộng, bờ biển đất liền và đảo dài nhưng phần đóng góp của biển với GDP còn nhỏ. Chỉ với một số ít các đảo đang tranh chấp nằm dưới sự kiểm soát của mình, Trung Quốc không có đường để nối biển với đại dương. Thứ hai, không có một lực lượng hải quân mạnh và sự chú trọng các quyền lợi biển, Trung Quốc vẫn ở vị thế không thuận lợi. Muốn trở thành một siêu cường có ảnh hưởng, Trung Quốc buộc phải chuyển từ "cường quốc đất liền" sang "siêu cường biển". Tranh chấp Biển Đông là phép thử thực tế cho việc đạt được mục tiêu đó. Để thực hiện mưu đồ trên, không gì tốt hơn phương thức biến cái của người khác thành của mình, biến vùng biển không tranh chấp thành vùng biển có tranh chấp, đòi chia sẻ tài nguyên và quyền kiểm soát biển trên vùng biển của nước khác dưới chiêu thức "gác tranh chấp cùng khai thác".

Sự kiện trên đây cùng với nhiều sự kiện nghiêm trọng khác do phía Trung Quốc chủ ý gây ra, một lần nữa khẳng định mưu toan của Trung Quốc biến cái không thể thành có thể, biến các khu vực không tranh chấp thành các khu vực tranh chấp để đòi hỏi được chia phần tài nguyên trên thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của các nước láng giềng yếu thế thông qua công thức "gác tranh chấp cùng khai thác" là hoàn toàn có thực.

Trong khi tích cực tranh thủ các diễn đàn quốc tế để khẳng định “yêu chuộng hòa bình, sẵn sàng cùng các bên đàm phán” thì trong việc làm, Trung Quốc đang thể hiện điều ngược lại. Sau sự kiện cho các lực lượng đội lốt dân sự trên các tầu hải giám cắt cáp, phá hoại hoạt động bình thường của tàu Bình Minh 02 trên thềm lục địa Việt Nam; sự kiện quấy rối cắt cáp, phá chân vịt tàu khảo sát địa chấn Viking 02 của tại lô 136 thềm lục địa phía Nam, chỉ cách đường cơ sở Việt Nam gần 100 hải lý, một lần nữa cho thấy những bước đi có tính toán, có hệ thống của Trung Quốc trên Biển Đông.

Dư luận quốc tế hoàn toàn có thể hiểu được vì sao trong thời gian rất ngắn, Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động đe doạ, uy hiếp hoạt động bình thường trong vùng đặc quyền kinh tế của các nước láng giềng. Ngoài những lý do đã phân tích ở trên thì bước đi có tính toán của Trung Quốc còn xuất phát từ sách lược chia rẽ sự đoàn kết của các nước ASEAN trong việc hợp tác, chủ động giải quyết các vấn đề tranh chấp trên Biển Đông để chiếm thế thượng phong trong việc đàm phán song phương với từng quốc gia riêng lẻ nhằm đạt được cái mà họ gọi là “lợi ích cốt lõi” ở Biển Đông. Việc làm này hoàn toàn không có lợi và ảnh hưởng không tốt đến hình ảnh về một đất nước Trung Quốc đối với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Công sức, sự hy sinh lớn lao mà nhân dân Trung Quốc đã dày công xây dựng Nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa yêu chuộng hòa bình, hữu nghị và hợp tác liệu có còn nguyên vẹn trong con mắt của nhân dân các nước láng giềng? Những nỗ lực vô ích nhằm độc chiếm Biển Đông sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sự đánh giá của các nước ASEAN đối với những chính sách và việc làm phù hợp với tinh thần của Tuyên bố về ứng xử trên Biển Đông (DOC) trước đó của Trung Quốc? Những câu hỏi này chỉ có thể giải đáp được khi Trung Quốc thực sự có thiện chí giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông trên tinh thần tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và hợp tác chặt chẽ với các bên có quyền lợi liên quan, tuyệt đối tránh việc đe dọa vũ lực hoặc sử dụng vũ lực để giải quyết các vấn đề tranh chấp.

Dàn khoan khổng lồ, phục vụ toan tính của Trung Quốc ở Biển Đông. Ảnh: PetroTimes

Với vị trí địa chính trị, cấu tạo tự nhiên và hoạt động kinh tế - xã hội liên kết giữa các quốc gia, Biển Đông là ngôi nhà chung của các quốc gia trong khu vực. Các nước ASEAN và Trung Quốc đã có nhiều cố gắng để duy trì hòa bình, ổn định và phát triển hợp tác quốc tế trên Biển Đông. Việc gia tăng các hoạt động quân sự đội lốt dân sự vào lúc này chỉ làm cho tình hình trên Biển Đông thêm phức tạp, đi ngược lại xu thế và nỗ lực của các nước trong khu vực cũng như cộng đồng quốc tế muốn tìm kiếm một giải pháp ổn định lâu dài cho những tranh chấp Biển Đông. Các vấn đề trên Biển Đông cần được các nước trong khu vực, trên tinh thần tôn trọng chủ quyền và lợi ích chính đáng của nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế, tìm ra một giải pháp công bằng mà các bên có thể chấp nhận được. Trung Quốc không có quyền cản trở các hoạt động của Việt Nam tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Dư luận thế giới trong thời kỳ hội nhập không thể đồng tình với bất kỳ hành động nào lợi dụng vị thế cường quốc gây tổn hại đến lợi ích của quốc gia khác. Cộng đồng ASEAN đang buộc phải cảnh giác.

Phát biểu tại Hội nghị các quan chức cấp cao ASEAN diễn ra tại Surabaya, Inđônêxia từ ngày 7 đến 10/6, Trưởng đoàn Việt Nam, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh đã nhấn mạnh: Hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông là mối quan tâm và lợi ích chung của tất cả các nước; khu vực và tất cả các nước cần phải tiếp tục nỗ lực và chung sức vì những mục tiêu này.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, chỉ có lòng tin và nỗ lực giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình mới là chìa khóa để giải quyết các vấn đề Biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế, phù hợp với xu thế chung của thế giới ngày nay là hòa bình, hợp tác và phát triển./.

Theo Tấn Vũ - Website Đảng Cộng sản