Nhờ quan hệ để vào làm việc trong nhà nước có xu hướng giảm

Báo cáo Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) năm 2020 vừa được công bố hôm nay (14/4) cho thấy, hiệu quả quản trị và hành chính công trong nhiệm kỳ chính quyền các cấp 2016-2021 có nhiều chuyển biến tích cực hơn nhiệm kỳ 2011-2016.

Có 60 tỉnh, thành phố ghi nhận những thay đổi tích cực, thể hiện qua tỉ lệ tăng trưởng điểm PAPI gốc thường niên dao động từ 0,1% đến 3,1% từ khi nghiên cứu PAPI vào năm 2011.

Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công cải thiện đáng kể

Đặc biệt, hiệu quả kiểm soát tham nhũng trong khu vực công và thực hiện trách nhiệm giải trình với người dân cải thiện đáng kể. Trong năm 2020 người dân ít gặp phải nhũng nhiễu hơn so với năm 2019 khi sử dụng một số dịch vụ công căn bản hoặc muốn có việc làm trong khu vực nhà nước.

Chỉ số về kiểm soát tham nhũng trong khu vực công thể hiện ở bốn nội dung: Kiểm soát tham nhũng trong chính quyền địa phương; trong cung ứng dịch vụ công; công bằng trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực công và quyết tâm chống tham nhũng.

Kết quả cho thấy, có 18 tỉnh, thành tiến bộ rõ rệt so với năm 2019. Bến Tre tiếp tục đứng trong nhóm 16 tỉnh, thành phố đạt điểm cao nhất ở chỉ số nội dung này.

Chỉ có 6 tỉnh có mức sụt giảm điểm đáng kể so với kết quả năm 2019. Trong đó, điểm của Ninh Thuận và Ninh Bình sụt giảm nhiều nhất. Trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương, Hải Phòng và TP.HCM thuộc về nhóm đạt điểm thấp nhất qua hai năm 2019 và 2020.

9 trong 10 địa phương dẫn đầu ở chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kiểm soát sáu loại hành vi tham nhũng ở cán bộ, công chức là các tỉnh miền Trung và phía Nam. Quảng Ninh, Đồng Tháp, Bến Tre, Quảng Trị và Quảng Nam là 5 tỉnh dẫn đầu trong ở chỉ tiêu đo lường mức độ hiệu quả kiểm soát một số hành vi tham nhũng của cán bộ, công chức.

Sáu loại hình hành vi tham nhũng, theo khảo sát PAPI, phổ biến nhất ở Lâm Đồng, Kon Tum, Khánh Hòa, Hải Phòng và Ninh Bình. Ở Quảng Ninh, hiện trạng ‘lót tay’ để có việc làm trong cơ quan nhà nước khá phổ biến. Cờn ở Bến Tre và Đồng Tháp, hiện trạng ‘lót tay’ khi làm giấy phép xây dựng khá phổ biến. 

Nhũng nhiễu vẫn là bức tranh kém tươi sáng

So với kết quả năm 2016, kết quả 2020 cho thấy mối quan hệ thân quen (hiện trạng ‘vị thân’) trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực nhà nước có xu hướng giảm trên phạm vi toàn quốc. Điều này cho thấy, các cấp chính quyền chú trọng hơn tới công bằng trong tuyển dụng công chức, viên chức.

Tuy nhiên, mối quan hệ thân quen với người có chức, có quyền trong bộ máy chính quyền vẫn được xem là quan trọng hoặc rất quan trọng khi muốn xin vào làm một trong năm vị trí công chức, viên chức cấp xã, phường, kể cả ở những tỉnh dẫn đầu ở chỉ tiêu đánh giá này.

Năm 2020, Phú Yên, Lai Châu, Khánh Hòa, Sơn La, Điện Biên, Lâm Đồng và Quảng Bình là những nơi mối quan hệ thân quen trong tuyển dụng vào khu vực nhà nước phổ biến nhất.

Kết quả khảo sát năm 2020 cho thấy tỉ lệ cho rằng quan hệ cá nhân là “quan trọng” hoặc “rất quan trọng” tiếp tục giảm, mặc dù tỉ lệ này vẫn cao đến trên 60%.

Ở cả năm vị trí được hỏi, tỉ lệ người trả lời cho rằng để xin việc làm vào năm vị trí đó thì cần tới thân quen ở mức thấp nhất kể từ khảo sát năm 2011. Một điều cũng đáng chú ý là, sau khi tỉ lệ này tăng vào năm 2015, tỉ lệ này giảm dần đều từ năm 2016, phần nào thể hiện những nỗ lực trong công tác phòng, chống tham nhũng của nhiệm kỳ chính quyền 2016-2021.

Tuy nhiên, kết quả khảo sát về trải nghiệm thực tế của người dân với nhũng nhiễu khi sử dụng dịch vụ công cho thấy một bức tranh kém tươi sáng hơn. Qua đó có thể thấy nhũng nhiễu, vòi vĩnh trong dịch vụ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có chiều hướng tiếp tục gia tăng sau khi giảm vào năm 2018.

Tỉ lệ người dân đã phải trả chi phí ngoài quy định để làm xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tiếp tục tăng trong năm 2020. Hơn 32% người dân cho biết họ đã phải trả thêm tiền ngoài quy định mới làm xong giấy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình.

Ngược lại, từ 2018 đến 2020, rất ít trường hợp phải “chi thêm tiền” bôi trơn để bản thân hoặc người thân trong gia đình được chăm sóc, điều trị tốt hơn ở bệnh viện công tuyến quận huyện. 

Quảng Ninh, Đồng Tháp, Thái Nguyên dẫn đầu
Điểm số tổng hợp của 63 tỉnh/thành phân theo bốn nhóm: 16 tỉnh/thành đạt điểm cao nhất; 16 tỉnh/ thành đạt điểm trung bình cao; 15 tỉnh/thành đạt điểm trung bình thấp; và 16 tỉnh/thành đạt điểm thấp nhất. Trong đó, 3 tỉnh dẫn đầu là Quảng Ninh (48.811 điểm), Đồng Tháp (46.961 điểm), Thái Nguyên 46.471 điểm. 
Phần lớn các tỉnh trong nhóm đạt điểm cao nhất ở Chỉ số PAPI năm 2020 tập trung ở khu vực Đông Bắc, Bắc Trung Bộ và đồng bằng sông Cửu Long. Tại khu vực Đông Bắc, ngoài tỉnh Quảng Ninh và tỉnh Thái Nguyên có điểm số cao còn có tỉnh Hòa Bình, Bắc Giang và Tuyên Quang.
Trong khi đó, phần lớn các tỉnh trong nhóm thấp nhất tập trung ở khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên và Nam Trung Bộ. Trong đó, tỉnh đạt điểm số thấp nhất là Lâm Đồng với 38.623; xếp kế trên là tỉnh Khánh Hòa với 39.141 điểm. Thủ đô Hà Nội đạt 41.629 điểm, nằm trong nhóm đạt điểm thấp nhất.
Kết quả này được khảo sát từ 146.000 người dân được lựa chọn ngẫu nhiên trên cả nước. Chỉ số PAPI gồm 8 chỉ số thành phần: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; công khai, minh bạch trong việc ra quyết định ở địa phương; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; thủ tục hành chính công; cung ứng dịch vụ công; quản trị môi trường và quản trị điện tử.

Thu Hằng 

19 thành viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương công khai tài sản, thu nhập

19 thành viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XIII đã báo cáo kê khai, công khai tài sản, thu nhập lần đầu trước toàn thể lãnh đạo cấp vụ và tương đương trở lên.