Bố mẹ đi làm xa nên N.Đ.T (7 tuổi, quê Thái Bình) ở nhà với ông bà ngoại. Trong lúc chơi với các bạn, bé không may nuốt phải đầu bút bi. Một ngày sau, bé có biểu hiện thở rít lặp lại gần nhau, kèm theo ho. Đến khám ở bệnh viện tuyến huyện, cháu bé được chẩn đoán có dị vật trong đường thở. Trẻ lập tức được chuyển bệnh viện tỉnh, sau đó là Bệnh viện Nhi Trung ương.
Tại đây, cháu bé được các bác sĩ nội soi khí phế quản, gắp ra một đầu bút bi. Dị vật này bít tắc gần kín đường thở của trẻ, nếu không được xử trí sớm sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng.
Tương tự, cháu Đ.V (9 tuổi, quê Hà Nam) nhập viện trong tình trạng nguy kịch, phải đặt nội khí quản khi chuyển đến từ bệnh viện tuyến tỉnh. Trước đó, trong lúc vui đùa với bạn, bé đã nuốt đầu bút khiến đường thở bị bịt kín, dẫn đến suy hô hấp nặng.
Do dị vật có kích thước lớn 1 x 1 cm, còn khẩu kính phế quản của trẻ lại nhỏ nên rất khó để lấy dị vật. Sau 2 lần nội soi khí quản, các bác sĩ đã lấy được dị vật, giúp cháu bé vượt qua nguy kịch.
Trước đó, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng tiếp nhận một chuỗi 5 ca bệnh 1-3 tuổi hóc dị vật, như bị hóc xương lợn do vừa ăn, vừa chạy nhảy; hóc vỏ hạt bí, hạt hướng dương khi tự ý ăn. Lại có trẻ nuốt phải viên đạn nhựa hay bị mắc mảnh nhựa của đồ chơi trong đường thở. May mắn là các bé đều được cấp cứu kịp thời, sức khỏe đã ổn định trở lại.
Thạc sĩ, bác sĩ Phùng Đăng Việt, Trưởng khoa khám và thăm dò hô hấp, Trung tâm hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết trẻ bị hóc dị vật như các trường hợp trên không phải hiếm gặp. Với bản tính tò mò và có thói quen cho các vật cầm ở tay vào miệng nên nhiều cháu bé đã bị hóc. Ngoài ra, quá trình ăn uống, cha mẹ để con vừa ăn, vừa chơi hoặc vừa khóc vừa ăn cũng có thể xảy ra sự cố.
Dị vật đường thở có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, tùy thuộc vào loại dị vật, tuổi của bệnh nhân và thời gian điều trị sớm hay muộn. Không ít phụ huynh chủ quan khi nghĩ trẻ nuốt phải vật lạ sẽ tự trôi vào bụng mà không lường được sự nguy hiểm khi dị vật bít kín đường thở. Nếu không xử trí kịp thời, sự cố dạng này có thể gây viêm phế quản; viêm phổi, xẹp phổi, áp xe phổi, nặng hơn là suy hô hấp, di chứng não do thiếu oxy hoặc mất mạng.
Theo ThS. BS Phùng Đăng Việt, khi nghi ngờ trẻ hóc sặc dị vật, người thân cần lập tức đưa đi khám tại cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Những thao tác sơ cứu không đúng có thể vô tình đẩy dị vật sâu hơn, khiến tình trạng của trẻ trở nên thêm nguy hiểm.
Sơ cứu cơ bản khi trẻ mắc dị vật đường thở thế nào?
Nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, không khó thở: đặt ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện để khám và gắp dị vật ra.
Nếu trẻ tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu. Nhanh chóng gọi cấp cứu và thực hiện các thủ thuật sơ cứu sau:
+ Trẻ dưới 2 tuổi:
Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái.
Dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai.
Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái.
Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.
+ Đối với trẻ trên 2 tuổi:
Trẻ còn tỉnh: Đứng sau lưng trẻ, vòng hai tay ôm lấy thắt lưng trẻ. Nắm chặt bàn tay làm thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn. Ẩn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và nhanh. Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc, la được.
Trẻ hôn mê: Để trẻ nằm ngửa, quỳ xuống dạng 2 chân cạnh đùi trẻ. Đặt gót một lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới chóp xương ức, đặt tiếp bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất. Ấn 5 cái dứt khoát, mạnh và nhanh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên. Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở.
Lưu ý không nên can thiệp nếu trẻ vẫn còn có thể ho, thở hay la khóc, mà nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám. Tuyệt tối không cố móc lấy dị vật ra vì có nhiều khả năng dị vật sẽ rơi vào sâu hơn, dẫn đến tắc đường thở, gây nguy cơ tử vong cao hơn.
.svg){kind=icon}
