Nhiều hệ lụy khi tạm hoãn tuyến buýt nhanh BRT đầu tiên ở TP.HCM

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (Ban giao thông) vừa đề cập thông tin trên trong báo cáo gửi UBND TP.HCM về kiến nghị của Sở GTVT TP đề xuất tạm hoãn thực hiện dự án Phát triển giao thông xanh TP (gọi tắt Tuyến BRT số 1).

Theo Ban giao thông, qua trao đổi với đoàn công tác Ngân hàng Thế giới, nếu TP quyết định tạm thời hoãn thực hiện Tuyến BRT số 1 như để xuất của Sở GTVT thì Ngân hàng này sẽ huỷ dự án Phát triển Giao thông xanh hiện nay, nguồn vốn IDA và nguồn vốn viện trợ không hoàn lại SECO (dự án hỗ trợ kỹ thuật) sẽ chấm dứt.

Do đó, sẽ không thể triển khai gói thầu BRT1 - CS9 “Tư vấn nghiên cứu tổ chức lại mạng lưới xe buýt trên toàn thành phố và chuẩn bị kế hoạch hành động để nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ của hệ thống xe buýt hiện hữu” như kiến nghị của Sở GTVT (trừ khi thành phố tiếp tục triển khai gói thầu này bằng ngân sách thành phố).

Hình ảnh mô phỏng tuyến BRT số 1 của TP.HCM trong tương lai

Ban giao thông chỉ ra những hệ quả và công việc cần thực hiện khi tạm dừng triển khai Tuyến BRT số 1 bao gồm ngân hàng Thế giới sẽ chấm dứt nguồn vốn cho Dự án và TP sẽ phải chuẩn bị ngân sách nếu muốn tiếp tục triển khai gói thầu BRTI - CS9 như kiến nghị của Sở GTVT .

Việc chấm dứt nguồn vốn cho Dự án sẽ dẫn đến việc dừng luôn Dự án Hỗ trợ kỹ thuật (Dự án SECO) với nguồn vốn viện trợ không hoàn lại là 10,5 triệu USD để hỗ trợ cho dự án chính và cũng sẽ chấm dứt việc ký kết hợp đồng với Tư vấn nghiên cứu lập quy hoạch khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía đông thành phố (Quy hoạch chung TP Thủ Đức) .

Tạm dừng tuyến BRT số 1 sẽ ảnh hưởng, gây chậm trễ tới tiến độ phát triển hệ thống giao thông công cộng của TP.HCM đã được phê duyệt; tác động đến mối quan hệ hợp tác giữa TP.HCM với Ngân hàng Thế giới, Chính phủ Thụy Sĩ, đặc biệt là trong việc hình thành các chương trình, dự án hợp tác tương lai.

Tạm dừng dự án cũng sẽ dẫn đến việc chủ đầu tư phải chấm dứt 12 hợp đồng tư vấn đang thực hiện với các nhà thầu trong nước và quốc tế. Đây là công việc tiềm ẩn rủi ro lớn về khiếu kiện, tranh chấp hợp đồng và không thể sử dụng các sản phẩm đã được nghiên cứu và nghiệm thu, thanh toán.

Bên cạnh đó, việc tạm dừng dự án cũng sẽ ảnh hưởng đến công tác đền bù, tái định cư...

Lộ trình di chuyển của tuyến buýt nhanh đầu tiên của TP.HCM

Đề xuất 3 phương án

Theo Ban giao thông, giai đoạn 2021-2025, việc đẩy nhanh tiến độ phát triển hệ thống giao thông công cộng của thành phố là vô cùng quan trọng và cấp thiết.

Nhiệm vụ tái cấu trúc mạng lưới xe buýt hiện hữu, phát triển hệ thống buýt truyền thống, các tuyến buýt trục liên vùng, hình thành mạng lưới “Buýt – Buýt trục – Metro" là công việc cần phải được TP.HCM ưu tiên và khẩn trương thực hiện

Ban này cho rằng việc hình thành một trục giao thông công cộng khối lượng lớn nối liền phía Đông và phía Tây thành phố (huyện Bình Chánh, quận Bình Tân và TP Thủ Đức) là nhu cầu thực tế, cần phải thực hiện ngay trong giai đoạn 2021 2025; đặc biệt là phục vụ nhu cầu đi lại của người dân Miền Tây đến TP Thủ Đức và sân bay Long Thành (và ngược lại).

Trong trường hợp TP quyết định không triển khai tuyến BRT số 1 đọc tuyến Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ thì cần phải có phương án thay thế tuyến BRT số 1 bằng một tuyến giao thông công cộng phù hợp khác.

Trên cơ sở các phân tích, đánh giá về đề xuất tạm dừng tuyến BRT số 1, Ban Giao thông đề xuất UBND TP, Sở GTVT xem xét 3 phương án:

Phương án 1: Tiếp tục thực hiện dự án Phát triển Giao thông xanh TP với tuyến BRT số 1 cùng các nội dung và nguồn vốn như đã thống nhất với Ngân hàng Thế giới và SECO. 

Phương án 2: Dừng tuyến BRT số 1 bằng việc chấm dứt, thanh lý 12 hợp đồng tư vấn quốc tế và trong nước cùng các nội dung liên quan khác. Sử dụng ngân sách TP để tiếp tục triển khai các gói thầu tư vấn quy hoạch TP Thủ Đức, tư vấn tổ chức lại mạng lưới xe buýt toàn thành phố.

Phương án 3: Dừng việc triển khai tuyến BRT số 1 của dự án. Thương thảo với Ngân hàng Thế giới và SECO để tiếp tục sử dụng các nguồn vốn IDA và SECO hiện nay của dự án để phát triển mạng lưới xe buýt chất lượng cao (hoặc một loại hình vận tải hành khách công cộng phù hợp do Sở GTVT đề xuất ).

Bao gồm như tuyến buýt chất lượng cao từ An Lạc đến Rạch Chiếc và kết nối với Bến xe Chợ Lớn và Chợ Bến Thành (lý trình tương tự tuyển BRT số 1);

Các tuyến buýt nhánh từ Rạch Chiếc đi đến các trung tâm đô thị của TP Thủ Đức (tạo nên bộ khung của hệ thống giao thông công cộng của TP Thủ Đức); Tuyến buýt chất lượng cao nổi kết TP Thủ Đức với cùng hàng không Tân Sơn Nhất, đi theo trục đường Phạm Văn Đồng (nếu nguồn vốn đảm bảo).

Hoặc tiếp tục sử dụng các nguồn vốn nêu trên để triển khai các gói thầu tư vấn quy hoạch TP Thủ Đức, tư vấn nghiên cứu tổ chức lại mạng lưới xe buýt toàn thành phố (gói thầu BRT1 - CS9), tận dụng tối đa các sản phẩm đã được nghiên cứu trong các gói thầu Tư vấn của dự án Phát triển Giao thông xanh TP hiện nay trong việc nghiên cứu mạng lưới xe buýt chất lượng cao.

Tuấn Kiệt

Tuyến buýt nhanh BRT đầu tiên ở TP.HCM tiếp tục bị trì hoãn

Tuyến buýt nhanh - BRT số 1 đầu tiên của TP.HCM kết nối với tuyến metro tiếp tục bị trì hoãn thực hiện do nhiều yếu tố không phù hợp cần rà soát lại.