Đó là tín hiệu tích cực nhất trong công nghiệp hỗ trợ cho ngành xe máy Việt Nam.

Trong 20 năm qua, Việt Nam đã trở thành cơ sở sản xuất và thị trường lớn đối với xe máy -- phương tiện giao thông phổ biến phù hợp với điều kiện cơ sở hạ tầng của đất nước và thu nhập của người dân.

Việt Nam là nhà sản xuất xe máy lớn thứ tư trên thế giới với quy mô 3,7 triệu xe/năm (2017), chỉ sau Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia.

{keywords}
Sản xuất phụ tùng xe máy ở Việt Nam đã rất phát triển (ảnh: Thu Ngân)


 
Sản lượng nội địa đạt mức cao nhất vào năm 2011, với số lượng xe máy lắp ráp đạt hơn 4 triệu chiếc, nhưng sản lượng giảm từ đó cho đến năm 2015.

Từ năm 2015 đến nay, sản xuất xe máy có xu hướng tăng trở lại. Hiện nay, việc sản xuất xe máy chủ yếu nằm trong tay các doanh nghiệp FDI, bao gồm Honda, Yamaha, SYM, Piaggio và Suzuki; một số công ty lắp ráp tư nhân trong nước cũng tham gia lắp ráp xe máy nội địa và chủ yếu phục vụ thị trường nông thôn.
 

Theo Sách trắng Công nghiệp Việt Nam 2019, xe máy và phụ tùng xe máy vẫn đóng góp phần lớn nhất trong giá trị gia tăng của ngành ô tô - xe máy với 422 triệu USD năm 2006, tăng lên hơn 1,5 tỷ USD năm 2016, nhưng tỉ lệ gia tăng tích lũy bình quân CAGR đã giảm từ 26% trong giai đoạn 2006-2011 xuống còn 2,5% trong giai đoạn 2011 -2016.

Các công ty sản xuất và lắp ráp xe máy đã xây dựng được mạng lưới rộng lớn gồm các nhà cung ứng cấp 1, 2 và 3, và nhiều doanh nghiệp trong nước đã trở thành nhà cung ứng cấp 1 cho Honda, Piaggio, Yamaha, Suzuki và SYM.

Xuất khẩu xe máy và phụ tùng ô tô đã thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của Việt Nam, nhưng trong khi ngành công nghiệp phụ tùng ô tô bị thâm hụt thương mại (1 tỷ USD năm 2016), xuất khẩu xe máy đã gia tăng, biến thâm hụt năm 2006 thành thặng dư hơn nửa tỷ USD, bao gồm cả các phụ tùng thay thế.

Dù thành công trong việc nội địa hóa xe máy, Sách trắng Công nghiệp 2019 khuyến nghị, Chính phủ cần xây dựng một chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô - xe máy vừa đồng thời dựa vào các doanh nghiệp FDI, cố gắng nâng cao năng lực nội địa của các doanh nghiệp nhỏ và vừa để liên kết chúng vào chuỗi giá trị ngành ô tô - xe máy.

Thu Ngân