Nhà khoa học chỉnh sửa gien người có thể đối mặt án tử hình

He Jiankui - nhà khoa học Trung Quốc tuyên bố đã tạo ra những đứa trẻ miễn nhiễm với virus HIV đầu tiên trên thế giới

Ông tuyên bố đã thay đổi DNA của 7 phôi người để những đứa trẻ này miễn nhiễm với HIV. Tính đến nay, 2 bé gái sinh đôi này đã ra đời được 2 tháng, và ông cho biết có thể sẽ còn nhiều em bé biến đổi gien được sinh ra trong thời gian tới.

He Jiankui, nhà khoa học tới từ ĐH Khoa học và Công nghệ miễn Nam (Thâm Quyến, Trung Quốc) đã bị cộng đồng khoa học lên án mạnh mẽ sau tuyên bố này. Việc thực hiện những thí nghiệm này trong khi không hiểu biết đầy đủ về những ảnh hưởng lâu dài của nó có thể cực kỳ phi đạo đức và nguy hiểm.

Dù vậy, những tuyên bố của ông chưa được các đồng nghiệp kiểm chứng và đánh giá.

Sau tuyên bố này, Chính phủ Trung Quốc đã mở một cuộc điều tra để xác minh những phát ngôn của ông He. Theo hãng tin Tân Hoa Xã của nước này, các nhà chức trách đã yêu cầu đình chỉ các hoạt động nghiên cứu của ông He, đồng thời cho rằng đây là việc làm “cực kỳ ghê tởm về mặt tự nhiên” và nó cũng vi phạm pháp luật cũng như đạo đức của nước này. Ông He cũng bị đình chỉ khỏi cơ quan mà ông đang làm việc.

Những tin đồn bắt đầu dấy lên khi ông He đột nhiên mất tích, tuy nhiên sau đó người ta cho rằng ông vẫn đang sống trong một căn hộ thuộc sở hữu Nhà nước nhưng bị quản thúc tại gia.

Trong một bài viết trên tờ Telegraph, một trong những đồng nghiệp của ông cho biết ông He có thể phải đối mặt với án tử hình nếu như những cáo buộc tội hối lộ và tham nhũng chống lại ông được phán quyết.

Giáo sư Robin Lovell-Badge tới từ Viện Francis Crick của London, cơ quan tổ chức hội thảo mà những phát hiện của ông He được công bố. Ông tiết lộ: “Tất cả thông tin đều cho thấy anh ấy đang ở trong căn hộ thuộc sở hữu của trường đại học và có rất nhiều bảo vệ bên ngoài. Không rõ là anh ấy đang bị quản thúc tại gia hay họ ở đó để bảo vệ anh ấy. Tôi nghi ngờ cả hai trường hợp”.

Hiện tại chưa có một tổ chức hay cá nhân nào xác nhận những gì ông He nói là sự thật và nó cũng chưa được xuất bản trên bất cứ tạp chí khoa học nào.

“Đã có những cuộc điều tra chính thức được thực hiện bởi Bộ Khoa học và Bộ Y tế. Nhiều nhiều có thể sẽ mất việc. Rõ ràng, anh ấy không phải là người duy nhất liên quan. Làm thế nào anh ấy kéo được họ vào làm tất cả những việc này? Anh ấy có thể lãnh đủ các cáo buộc tham nhũng. Một số người đã mất đầu vì tội danh này”.

Sau khi tuyên bố nghiên cứu của mình, mặc dù gây chấn động dư luận Trung Quốc, song ông He vẫn tiếp tục bảo vệ công việc của mình. Ông nói rằng ông tự hào về những gì mình đã làm và nghiên cứu của ông có thể ngăn ngừa căn bệnh thế kỷ cho hàng triệu đứa trẻ.

Hiện tại, chưa có một tổ chức hay cá nhân nào xác nhận những gì ông He nói là sự thật và nó cũng chưa được xuất bản trên bất cứ tạp chí khoa học nào.

Tuy nhiên, ông He đã tiết lộ điều này với một trong những nhà tổ chức một hội nghị quốc tế về biến đổi gien sẽ diễn ra vào ngày 27/11. Trước đó, nghiên cứu của ông cũng được chia sẻ trong một bài phỏng vấn độc quyền với tờ AP.

Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một cách tương đối dễ dàng để chỉnh sửa gien. Công cụ có tên là CRISPR-cas9 này có khả năng cung cấp một gien cần thiết hoặc vô hiệu hoá một gien gây bệnh.

Gần đây, công cụ này được thử nghiệm ở người trưởng thành để điều trị một số căn bệnh nan y, và sự thay đổi này chỉ được thực hiện với duy nhất người đó. Tuy nhiên, chỉnh sửa tinh trùng, trứng hoặc phôi lại là vấn đề khác – những thay đổi này có thể di truyền cho các thế hệ sau.

Ở Mỹ, việc này không được phép làm, trừ khi thực hiện trong phòng thí nghiệm.

Theo tờ Telegraph, ông He đã kiếm được hàng triệu đô la nhờ bán các công nghệ giải trình tự gien và phần lớn ông tự cấp ngân sách cho công việc của mình.

Ông He từng có thời gian nghiên cứu ở ĐH Rice và ĐH Stanford của Mỹ trước khi trở về Trung Quốc mở một phòng thí nghiệm ở ĐH Khoa học và Công nghệ ở Thâm Quyến – nơi ông có 2 công ty về gien di truyền.

Giáo sư Lovell-Badge nhận xét, He là một nhà vật lý biết rất ít về sinh học, rất giàu có, có cái tôi lớn và muốn là người đầu tiên làm thứ gì đó thay đổi thế giới.

Nguyễn Thảo (Theo Newsweek)

12 phút lịch sử của ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc

Lần đầu tiên trong lịch sử, Trung Quốc đã hạ cánh thành công tàu vũ trụ xuống phần khuất của Mặt Trăng. Đây là một dấu mốc lớn với quốc gia này.