Melkessetian, cựu nhân viên tình báo Mỹ được coi là một James Bond trong đời thực. Với những thông tin quan trọng nắm được, người đàn ông này có thể chặn được vụ 11/9 tới hai lần nhưng....
Một buổi sáng vào đầu năm 1999, Melkessetian dự một cuộc họp với toàn bộ các sếp của Mỹ tại Abu Dhabi, gồm cả đại sứ Mỹ tại đây và giám đốc CIA địa phương. Chương trình nghị sự của họ là mệnh lệnh trực tiếp vừa được Hội đồng an ninh quốc gia ở Nhà Trắng ban xuống.
Văn bản này nêu nghi ngờ về Ariana - hãng hàng không quốc gia của Afghanistan (khi đó Taliban vẫn còn nắm quyền) đã hỗ trợ cho Al Qaeda và còn vận chuyển lậu ma túy, vũ khí. Năm 1999, lịch trình bay quốc tế của Ariana chỉ từ Dubai và Ả rập Xê út. Nhà Trắng muốn có thông tin về việc này càng nhanh càng tốt.
Melkessetian nói, đôi khi chỉ đơn thuần là bạn gặp may. Với một sự tình cờ đặc biệt, sau khi rời cuộc họp, Melkessetian nhớ ra một người bạn cũ của gia đình, một nhân viên hàng không có thể xem được toàn bộ hồ sơ bay của Ariana, hiện đang lưu trú tại một khách sạn ở Dubai. Chỉ trong vòng vài giờ, Melkessetian và một nhân viên của phòng điều tra đặc biệt thuộc không quân Mỹ (AFOSI) đã tới gặp và ăn trưa với nhân vật trên.
Sau đó, nhân viên hàng không trên, người đã xác nhận câu chuyện của Melkessetian nhưng đề nghị giấu tên, đã mời Melkessetian tới phòng mình. "Anh ta cung cấp cho chúng tôi các bản copy hợp đồng, hộ chiếu, thông tin ngân hàng và nhiều tài liệu khác liên quan tới những người từ Ariana mà anh ta đã làm việc. Về lại căn cứ, chúng tôi scan mọi thứ và gửi bảo đảm tới JISE (Cơ quan hỗ trợ tình báo chung) tại Riyadh, đó là đơn vị chịu trách nhiệm đánh giá các báo cáo từ AFOSI và sau đó gửi thông tin tới toàn bộ những đơn vị còn lại trong cộng đồng tình báo Mỹ.
Một số cái tên trong những tài liệu lấy được là khủng bố bị truy nã và Ariana đã đưa những đối tượng này ra vào Afghanistan dưới lốt nhân viên hàng không. Sáng hôm sau, Melkessetian và các đồng nghiệp báo cáo ngắn cho lãnh đạo CIA tại Abu Dhabi. Tuy nhiên, thay vì hoan nghênh, vị lãnh đạo trên đã hét vào mặt Melkessetian rằng "Ai cho phép anh làm việc đó" và dọa sẽ đưa Melkessetian khỏi Abu Dhabi trừ khi hứa sẽ không bao giờ nói chuyện với nhân viên hàng không đó một lần nào nữa.
Với một số người trong CIA, dường như việc bảo vệ lãnh địa của mình còn quan trọng hơn việc thu thập thông tin tình báo.
Tuy nhiên, lãnh đạo không quân lại yêu cầu Melkessetian và một đối tác của người này bay tới Paris để gặp nhân viên hàng không trên một lần nữa. Tại đây, họ dành hầu như cả đêm để photo những lịch trình gần đây của Ariana tại một văn phòng gần đại lộ Elysee - trong quá trình thu thập những thông tin vô giá về các hoạt động trước ngày 11/9 của Al Qeada. Trong khi làm những việc này, Melkessetian đã tạo ra một số kẻ thù nguy hiểm.
Vài tháng sau, nhân viên hàng không trên quay lại vùng vịnh và giới thiệu Melkessetian với một người bạn Afghanistan, một phi công đồng thời là đồng minh của Ahmed Shah Massoud, lãnh đạo Liên minh phương Bắc - lực lượng chống đối Taliban. Melkessetian và viên phi công (người này cũng xác nhận câu chuyện của Melkessetian) đã nhất trí giữ liên lạc.
Tháng 3/2000, CIA phái một đội tới Pansheer với nhiệm vụ bắt Bin Laden. Tuy nhiên, sau khi đội này tới Afghanistan mới được một đêm, sứ mệnh của họ đã bị hủy bỏ. "Họ sợ hãi và rút chúng tôi khỏi đó", Gary Berntsen, một người bạn của Melkessetian- một trong những thành viên lãnh đạo nhóm của CIA nói. "Điều đó khiến chúng tôi bị bẽ mặt và khiến Liên minh phương bắc cho rằng chúng tôi chưa sẵn sàng chia sẻ rủi ro với họ. Thay vào đó, Massoud đưa ra ý tưởng đánh bại Taliban bằng tiền thay vì bằng súng đạn và viên chỉ huy này đã biên tập một bản đồ Afghanistan có chú giải đầy đủ, với những chi tiết về từng chỉ huy địa phương và sự trung thành của người đó đáng giá bao tiền. Ngay cả khi Mỹ không cần ra mặt, Liên minh phương Bắc cho rằng họ có thể đánh bại Taliban với 50-100 triệu đô" Melkessetian kể.
Massoud đưa bản đồ trên cho viên phi công cùng với chỉ thị phải chuyển nó cho Melkessetian. Vài tháng sau khi CIA rút khỏi Pansheer, hai người đàn ông gặp nhau tại Dubai. "Viên phi công mở bản đồ và nói rằng nếu chúng tôi có thể cho tiền các thủ lĩnh quân sự vùng, Liên minh phương Bắc có thể giao nộp họ cho chúng tôi trong vòng 24h. Và rằng, chỉ sang ngày hôm sau Mỹ sẽ có được Bin Laden cũng như các nhân vật khác Al Qaeda trong tay".
Trong bối cảnh trước ngày 11/9, kế hoạch trên nghe có vẻ xa vời, mặt khác, Bin Laden lúc đó đã là đối tượng bị Mỹ truy nã. Theo nghi thức, Melkessetian và các đồng nghiệp AFOSI phải chuyển bản đồ trên tới lãnh đạo CIA tại Abu Dhabi. "Ông ta la mắng chúng tôi và nói rằng tôi đã bị cấm liên lạc với viên phi công trên. Ông ta nói điều đó chống lại lợi ích Mỹ", Melkessetian kể.
Melkessetian đã đào sâu thông tin và tự mình tới chi nhánh này. "Mọi thứ đều rõ ràng. Ở phòng phía sau họ dùng hệ thống hawala chuyển tiền qua qua lại với các vùng xa xôi ở Pakistan và Aghanistan. Ngoài quầy, mọi việc chuyển tiền vẫn diễn ra bình thường".
Melkessetian soạn một báo cáo khẩn đề xuất chú ý tới những người đổi tiền và rộng hơn là giám sát hệ thống hawala. "Nếu quan tâm tới vấn đề tài chính của khủng bố, có một lỗ hổng mà chúng ta phải bịt lại".
Sau vụ 11/9, cả CIA lẫn ủy ban điều tra 11/9 đều thấy rằng không chỉ Al Qaeda dùng hệ thống hawala mà hai trong số những kẻ không tặc ngày 11/9 là Ziad Jarrah và Mohammed Atta còn dùng chi nhánh ở Sharjah để nhận tiền.
Vậy điều gì đã xảy ra với báo cáo của Melkessetian? Nó bị đánh dấu ưu tiên thấp khi được gửi đi từ Abu Dhabi", cựu nhân viên CIA này nói. Báo cáo này được JISE ở Riyadh nghiên cứu song không được chuyển tới Washington.
Những thông tin quan trọng đã bị bỏ qua và đáng ra vụ khủng bố 11/9 có thể ngăn chặn nhưng nó đã diễn ra.
- Hoài Linh (Theo DailyMail)