Nhiều năm nay, Trung Quốc luôn là thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới. Quốc gia này năm 2023 đã chi ra gần 7 tỷ USD để bao mua lượng lớn sầu riêng từ các quốc gia Đông Nam Á, trong đó chủ yếu là của Thái Lan và Việt Nam. Ở Trung Quốc, người dân mê sầu riêng đến mức ăn từ cơm cho đến vỏ.
Theo đó, phần cơm sầu riêng chín mềm với vị ngọt đậm đà và béo ngậy được ăn trực tiếp, làm nguyên liệu để chế biến ra nhiều món bánh, kẹo sầu, kem sầu,... Thậm chí, cơm sầu còn được nhúng lẩu hay kết hợp với chanh leo và phô mai làm nước sốt chấm hải sản.
Theo y học cổ truyền Trung Quốc, cùi sầu riêng có tính ấm, vị hơi đắng chát, quy vào kinh can, phổi, thận nên có tác dụng bồi bổ sức khỏe, làm ấm phổi, xua tan cảm lạnh, giúp giảm tình trạng suy nhược...
Do đó, ngoài phần cơm sầu, người dân tại quốc gia tỷ dân này còn đem vỏ sầu riêng gọt sạch gai xanh bên ngoài để lấy phần cùi trắng. Cùi sầu riêng được thái nhỏ thành từng miếng, cho vào món gà hầm, món canh sườn lợn.
Lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT) nhận định, Việt Nam còn nhiều tiềm năng để xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc vì quy mô thị trường này sẽ nhanh chóng chạm mốc 10 tỷ USD trong thời gian tới.
Thực tế, kể từ giữa năm 2022, khi sầu riêng chính thức có “giấy thông hành” tại thị trường Trung Quốc, kim ngạch xuất khẩu loại quả này liên tiếp lập kỷ lục lịch sử.
Cụ thể, nếu năm 2021, xuất khẩu sầu riêng thu về vỏn vẹn 178 triệu USD thì sau đó tăng nhanh lên 421 triệu USD vào năm 2022. Đến năm 2023, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng lập kỷ lục 2,24 tỷ USD, chính thức trở thành “trái cây tỷ USD” mới của Việt Nam.
Năm nay, mới 9 tháng, nhưng theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu quả sầu riêng (mã HS 0810.60.00) đã đạt 2,66 tỷ USD, tăng mạnh 63,7%, tương ứng tăng 1,04 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái. “Trái cây vua” của Việt Nam tiếp tục xô đổ kỷ lục của cả năm 2023 dù còn 3 tháng nữa mới kết thúc năm 2024.
Đáng chú ý, 95% lượng sầu riêng của nước ta được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, các thị trường khác chiếm tỷ trọng khá khiêm tốn.
Mới đây, Việt Nam tiếp tục ký nghị định thư với Trung Quốc để xuất khẩu sầu riêng đông lạnh chính ngạch sang thị trường này. Các doanh nghiệp dự tính, những lô sầu riêng đông lạnh đầu tiên của Việt Nam sẽ được xuất khẩu sang Trung Quốc vào tháng 11 năm nay.
Theo Bộ NN-PTNT, tính đến hết tháng 9 năm nay, sản lượng sầu riêng của nước ta đã thu hoạch đạt gần 985.000 tấn, tăng gần 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự kiến, sản lượng cả năm ước đạt 1,2 triệu tấn. Còn nhiều vùng trồng cho thu hoạch vào những tháng cuối năm.
Trong khi đó, Hiệp hội Rau quả Việt Nam ước tính, hết tháng 10, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng có thể đạt 3 tỷ USD.