Rùa biển là động vật quý hiếm được đưa vào sách đỏ Việt Nam cũng như trên toàn thế giới để bảo tồn trước nguy cơ tuyệt chủng khi tỷ lệ sống rất thấp, chỉ khoảng 1/1.000. Số lượng rùa đẻ trứng ở Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) chiếm hơn 85% tổng số rùa đẻ ở khắp các vùng biển Việt Nam. Theo thống kê, trong năm 2023, đã có hơn 100.000 rùa con được ấp và thả về biển thành công.
Côn Đảo có 18 bãi biển là nơi đẻ trứng của loài rùa xanh (còn gọi là vích) và đồi mồi. Một số bãi lớn hay có rùa mẹ đẻ nhiều là Cát Lớn, bãi Dương ở hòn Bảy Cạnh, Cát Lớn ở hòn Cau, bãi Cát Lớn ở hòn Tre Lớn, bãi cát Hòn Tài. Cả 5 bãi đều được bố trí trạm kiểm lâm làm nhiệm vụ bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và bảo tồn rùa biển.
Mùa rùa sinh sản của rùa tại Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) kéo dài từ tháng 4 đến tháng 10, trong đó cao điểm là tháng 7 đến tháng 9, cũng là lúc nhiều khách du lịch, tình nguyện viên trong và ngoài nước đến tham gia tìm hiểu, hỗ trợ quy trình bảo tồn rùa biển.
Khoảng 12h đêm, theo con nước lớn, các mẹ rùa sẽ lên các bãi lớn tìm vị trí thích hợp đào ổ sâu chừng 50-60cm, rộng khoảng 20cm và bắt đầu đẻ trứng.
Mỗi rùa mẹ có thể đẻ từ 50-120 trứng/đêm và đẻ từ 3-5 lần trong một mùa sinh sản.
Ở bãi biển hòn Bảy Cạnh, số lượng rùa đến đẻ trứng nhiều nhất trong tổng số 14 bãi đẻ trứng của Côn Đảo. Đỉnh điểm mùa sinh sản có thể đạt số lượng lên tới 20 – 30 rùa mẹ lên bờ đẻ trứng.
Chờ rùa mẹ rời tổ đẻ, các nhân viên kiểm lâm Vườn quốc gia Côn Đảo lấy trứng đem về tổ ấp. Các tổ trứng sau khi rùa đẻ đều được di chuyển, di dời vào hồ ấp nhằm bảo đảm tỷ lệ nở cao, tránh hao hụt do bất lợi từ thiên nhiên và con người.
Khoảng 45-60 ngày sau khi đưa về tổ ấp, trứng sẽ nở thành rùa con và được thả về biển. Đây cũng là trải nghiệm hiếm khi các du khách tới Côn Đảo có thể tham gia thả rùa con về biển.
"Cuộc sống thật kỳ diệu khi được thấy vòng đời kỳ diệu của những chú rùa. Đây là hoạt động rất ý nghĩa không chỉ giúp bảo tồn rùa mà còn nâng cao hiểu biết, ý thức bảo vệ môi trường, thiên nhiên của mọi người", Mai Trinh (du khách Quảng Nam) chia sẻ.
Rùa con có khả năng ghi nhớ hình ảnh và đặc điểm nơi chúng sinh ra, để khi trưởng thành (khoảng 25 - 30 năm sau), rùa biển sẽ quay lại chính nơi chào đời để tiếp tục vòng sinh sản.
Nguyễn Huế - Tiến Nguyễn