Những ngày cuối cùng của năm cũ, người người, nhà nhà thường đi chợ sắm Tết. Họ không chỉ mua hoa để bày trên bàn thờ, trang trí nhà cửa đón xuân mới mà còn mua một loại cây hoa dùng để nấu nước tắm, đó là cây mùi già.
Từ xa xưa, người dân ở nhiều tỉnh thành miền Bắc vẫn giữ phong tục tắm nước cây mùi già vào những ngày cận Tết, đặc biệt là vào chiều 30 Tết, trước thời khắc đón năm mới.
 |
|
Những ngày này, người dân làng Hoạch An đang hối hả thu hoạch mùi già phục vụ nhu cầu nấu nước tắm tất niên. |
 |
|
Mùi già chỉ thu hoạch từ ngày 25 - 30 Tết. |
Phong tục tắm là mùi già thường được mọi người gọi là "tắm tất niên". Những cây mùi già đã trổ hoa, kết trái, thân cây cao chừng hơn 60cm đã chuyển từ màu xanh sang nâu tía. Khi đun lên, có mùi thơm ngát, dễ chịu.
Bà Trần Thị Huyền (Hoạch An, Thanh Oai) năm nào cũng trồng mùi già bán cho người dân tắm Tết cho biết: "Mùi được trồng vào cuối tháng 9 âm lịch. Sau khoảng 3 tháng, cây sẽ ra hoa và kết trái. Chúng tôi sẽ giữ lại một phần để làm giống cho năm sau, một phần nhổ bán phục vụ người dân nấu nước tắm trong những ngày cận Tết".
 |
|
Bà Huyền giữ nghề trồng mùi già gần 30 năm nay, bà trồng xen canh với các loại rau màu khác. |
Mùi già được người dân bó thành từng mớ nhỏ, sáng sớm, người dân làng Hoạch An mang mùi đến chợ đầu mối Hà Đông để bán buôn cho các thương lái. Mỗi sào mùi cho lãi từ 5 - 6 triệu, người dân thường trồng xen canh với các loại rau ăn lá khác.
Rau mùi là loài cây thân thảo, thuộc họ hoa tán. Loại cây này còn được biết đến với các tên gọi như: Mùi ta, Ngò, Ngò rí, Hồ tuy, Nguyên tuy, Hương tuy. Từ bao đời nay, loại rau gia vị này đã quá đỗi quen thuộc trong các món ăn của người Việt.
Bà Trần Thị Hải (80 tuổi), Hoạch An, Thanh Oai cho biết, người xưa quan niệm việc tắm lá mùi già vào ngày cuối năm để xua tan những chuyện không vui, những bụi trần vướng bận trong suốt một năm qua, từ đó sẵn sàng đón nhận niềm vui, may mắn trong năm mới.
 |
|
Những ngày cuối năm tất bật háo hức đón năm mới, chẳng có gì xao xuyến hơn hương thơm của mùi già. |
Theo Đông y, cây mùi già, đặc biệt hạt mùi là vị thuốc quý. Hạt mùi có vị cay, tính ôn, tắm cây mùi già có thể giải được cảm, chống được cảm cúm, tiêu được nhiệt độc trong cơ thể, chữa nốt sởi, chống được nhiễm trùng sởi.
"Nếu Tết không bán hết, chúng tôi sẽ nhổ bán cho những nhà thuốc Đông Y. Nhiều năm nay, người dân không chỉ mua mùi về tắm mà còn mua về phơi khô, đốt cho thơm phòng", Bà Huyền chia sẻ thêm.
Để nấu nước tắm, mùi già mua về phải rửa sạch bụi đất rồi cho vào nồi nước đun. Chỉ cần 1 bó mùi nhỏ đã thơm lừng, mùi hương nhẹ nhàng, dễ chịu, lan tỏa khắp nhà.
 |
|
Mùi được bó thành từng mớ nhỏ, 10.000 đồng/1 mớ. |
Hương mùi già còn khiến cho mỗi người con đang xa quê nhớ về mùi hương của cội nguồn, quê hương mình. Mọi bận rộn, áp lực, lo toan trong năm cũ dường như được lắng lại, hương mùi còn làm không gian thêm ấm áp, tinh khiết, giúp thư giãn.
Hương thơm của lá mùi già đọng lại rất lâu. Tắm xong, trong nhà vẫn phảng phất hương đến vài ba ngày Tết. Vậy nên, đi sắm Tết, ngoài mua hoa trang trí nhà cửa thì nhiều bà nội trợ không quên mua bó mùi già về đun nồi nước cho cả nhà tắm.
 |
||
|
Tắm lá mùi vào ngày tất niên là nét đẹp văn hóa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, như một "nghi thức" không thiếu được đối với nhiều người Việt.
|
(Theo Dân Trí)
.svg){kind=icon}
