Nghiêm túc, sâu sắc, sát thực tiễn hơn để gỡ 'thẻ vàng' IUU

99% tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình

Ngày 14/9, Thứ trưởng NN-PTNT Phùng Đức Tiến đã có buổi kiểm tra, làm việc với tỉnh Quảng Ngãi về công tác phòng chống khai thác thủy sản bất hợp pháp không báo cáo theo quy định (IUU).

Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương cho biết, thời gian qua, những bất cập trong hoạt động khai thác thủy sản mà Ủy ban châu Âu (EC) chỉ ra đã được tỉnh khắc phục khá hiệu quả. Đến thời điểm này, toàn tỉnh có 100% tàu cá đã đăng ký, tỷ lệ tàu cá thực hiện đánh dấu tàu cá đạt trên 97%. Tổng số tàu cá được cấp Giấy phép khai thác thủy sản đạt tỷ lệ 83,38%.

Quảng Ngãi là địa phương có tỷ lệ tàu cá được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tương đối cao, với 99,1% tổng số tàu có chiều dài 15m trở lên. Hiện còn 26 tàu cá chưa thực hiện lắp đặt, nhưng chủ yếu là tàu có công suất nhỏ, làm nghề khai thác cá nổi nhỏ, hoạt động gần bờ, đi về ở các bãi ngang ven biển...

Ông Phương đánh giá, tỉnh đã ngăn chặn khá triệt để tình trạng tàu cá vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài. Đó là nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo chuyển biến trong việc thay đổi nhận thức và hành động của các cơ quan quản lý cũng như các đối tượng trực tiếp thực hiện các quy định về chống khai thác IUU.

Tuy nhiên, theo ông Phương, các cảng cá, cảng neo trú tàu thuyền trên địa bàn chỉ mới đáp ứng được 1/3 nhu cầu neo đậu cho đội tàu của tỉnh. Cùng với đó, công trình cảng đầu tư chưa hoàn chỉnh, chưa đồng bộ dẫn đến việc quản lý, sử dụng gặp nhiều khó khăn và chưa phát huy hết hiệu quả.

Hàng năm, việc bố trí kinh phí để thực hiện duy tu, bảo dưỡng các hạng mục công trình rất ít so với nhu cầu thực tế; luồng vào cảng và vũng neo đậu thường xuyên bị bồi lấp nên tàu thuyền ra vào gặp nhiều khó khăn; diện tích mặt bằng quy hoạch tại các cảng cá để đầu tư dịch vụ hậu cần nghề cá rất hạn chế. 

Riêng cửa biển Sa Cần chưa có cảng cá. Tàu cá vùng khơi khu vực này phải vào các cảng cá chỉ định, gây khó cho hoạt động của ngư dân và công tác quản lý của nhà nước.

Vị Giám đốc Sở NN-PTNT nhận xét, công tác quản lý tàu cá trên địa bàn chưa chặt chẽ. Trước đây, một số tàu cá phát triển không theo quy định, không đảm bảo an toàn kỹ thuật. Điều này dẫn đến việc đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản theo quy định của Luật Thủy sản phát sinh nhiều khó khăn. 

Mặt khác, nhiều tàu cá, ngư dân Quảng Ngãi thường xuyên hoạt động ngoài tỉnh trong thời gian dài, không về địa phương nên công tác quản lý tàu cá còn bất cập.

Do đó, tỉnh Quảng Ngãi kiến nghị Bộ NN-PTNT chỉ đạo các địa phương siết chặt quản lý tàu cá ngoài tỉnh, xử lý nghiêm tàu vi phạm khai thác.

Đồng thời, quan tâm hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng, hoàn thiện một số cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá trên địa bàn; xem xét sửa đổi, bổ sung quy định để các tháo gỡ các vướng mắc về hồ sơ, thủ tục đăng ký, đăng kiểm đối với số tàu cá nhỏ phát triển tự phát nhiều năm qua chưa đăng ký, đảm bảo 100% tàu cá đang hoạt động có giấy phép khai thác thủy sản.

Nghiêm túc, sát thực tiễn hơn

Theo ông Nguyễn Quang Hùng, Cục trưởng Cục Kiểm ngư, qua kiểm tra bước đầu, tỉnh Quảng Ngãi đạt được những kết quả rất tiến bộ. Đặc biệt là trong việc kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm tra sản lượng khai thác và công tác xác nhận, chứng nhận và thực thi pháp luật. 

“Tuy nhiên, Quảng Ngãi là tỉnh có đội tàu cá từ 15m trở lên rất lớn nên cần tăng cường công tác quản lý nghề cá hơn nữa tại cảng. Bố trí đủ nhân lực cán bộ tại cảng để giám sát tàu cá ra vào và kiểm tra sản lượng.

Cần tiếp tục tuyên truyền, vận động ngư dân khai thác hợp pháp, khai thác bằng các vật dụng thân thiện với môi trường, hạn chế tối đa các nghề cấm để đảm bảo nguồn lợi chung của biển, duy trì kinh tế bền vững. Tỉnh nên nghiên cứu giảm số lượng tàu cá, điều chỉnh cơ cấu tàu thuyền làm sao phù hợp với trữ lượng nguồn lợi thủy sản ngoài tự nhiên cũng như vùng biển Quảng Ngãi”, ông Hùng nhận định.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến nhận xét, tại Quảng Ngãi hiện nay tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài không còn. Nhưng ông cho rằng, phần quản lý, giám sát tàu cá của tỉnh còn những hạn chế nhất định, nhất là những tàu đi ngoại tỉnh khai thác thì sự phối hợp giữa Quảng Ngãi và các tỉnh chưa chặt chẽ. 

"Cơ sở hạ tầng cảng cá tại Quảng Ngãi chưa đáp ứng được yêu cầu dẫn đến các tàu đến các bãi ngang về bến cá gia đình còn tương đối nhiều, từ đó sản lượng khai thác quản lý được chưa cao, việc truy xuất nguồn gốc còn hạn chế... ”, Thứ trưởng nói.

Ông Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, để gỡ "thẻ vàng" IUU, những tồn tại trên cần phải tiến hành khắc phục một cách nghiêm túc hơn, sâu sắc hơn, sát thực tiễn hơn.

Theo lịch, đoàn của EC sẽ sang thanh tra lần thứ 4 từ ngày 11-18/10. Giải quyết được vấn đề chống khai thác IUU cũng là để ngành thủy sản phát triển bền vững, lâu dài, hội nhập khu vực quốc tế đúng với tinh thần của Luật Thủy sản 2017.