Hôm 5/2, Wall Street Journal (WSJ) đưa tin, Lầu Năm Góc xem các cần cẩu khổng lồ do Trung Quốc sản xuất và đang hoạt động tại nhiều khu cảng ở nước này bao gồm một số trung tâm vận chuyển được quân đội sử dụng như “con ngựa thành Troy” tiềm năng, mà Bắc Kinh có thể dùng để thu thập thông tin tình báo về hàng hóa được chuyển ra vào khỏi Mỹ.
Không đưa ra thông tin liệu có bất kỳ trường hợp cụ thể nào liên quan tới việc dùng cần cẩu để do thám hay không, nhưng WSJ dẫn lời cựu quan chức phản gián Mỹ Bill Evanina bày tỏ mối lo ngại cần cẩu có thể bị biến thành công cụ từ xa để làm gián đoạn dòng luân chuyển hàng hóa.
“Cần cẩu có thể là Huawei mới”, ông Evanina nhắc tới tập đoàn viễn thông khổng lồ của Trung Quốc Huawei Technologies đã bị cấm bán các sản phẩm trên thị trường Mỹ trước nghi ngờ làm gián điệp.
“Đó là sự kết hợp hoàn hảo giữa hoạt động kinh doanh hợp pháp, và có thể giả dạng để thu thập thông tin tình báo bí mật”, ông Evanina nói.
Tuy nhiên, một đại diện của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington nói với WSJ rằng những lo ngại về cần cẩu là nỗ lực “gây hoang tưởng” nhằm cản trở hợp tác kinh tế và thương mại với Trung Quốc.
“Đưa ‘quân bài Trung Quốc’ và thả nổi thuyết âm mưu ‘mối đe dọa Trung Quốc’ là vô trách nhiệm, và chính Mỹ sẽ bị tổn hại lợi ích”, người đại diện Trung Quốc cho hay.
Cần cẩu được WSJ nhắc tới là do Shanghai Zhenhua Heavy Industries (ZPMC) có trụ sở tại Trung Quốc sản xuất. ZPMC trở thành một công ty lớn trên thị trường Mỹ khi cung cấp cần cẩu chất lượng cao nhưng giá lại rẻ hơn so với các nhà cung cấp phương Tây. ZPMC đã hợp tác với Microsoft và các công ty khác để tạo ra hệ thống tự động có thể phân tích dữ liệu theo thời gian thực.
Cũng theo WSJ, Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ từng nhận định trong một bản đánh giá năm 2021 rằng, Trung Quốc có khả năng làm gián đoạn giao thông cảng biển, hoặc thu thập dữ liệu về các thiết bị quân sự được vận chuyển.
Trong những năm gần đây, giới chức an ninh Mỹ nhiều lần bày tỏ lo ngại an ninh đối với các thiết bị do Trung Quốc sản xuất như hệ thống quét hình ảnh hành lý, và máy biến áp. Hồi tháng 12/2022, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật yêu cầu nghiên cứu xem liệu cần cẩu do nước ngoài sản xuất được sử dụng tại các cảng của Mỹ có gây ra rủi ro an ninh hay không.