Mỹ Linh ít hơn Thanh Lam 6 tuổi. Cái thời Thanh Lam đã mấy lần đi biểu diễn nước ngoài, đoạt giải Festival quốc tế, báo chí nước ngoài ca ngợi thì Mỹ Linh còn đang học cấp 3 tại trường Bạch Mai, Hà Nội. 12 năm phổ thông Mỹ Linh luôn làm quản ca của lớp và của trường, 2 lần đi dự Đại hội học sinh giỏi Thủ đô, nhận giấy khen của Thủ tướng. Thầy cô giáo của Mỹ Linh cùng trang lứa với tôi bảo Mỹ Linh còn là một trò có năng khiếu đặc biệt về Văn và Sử.

Năm 1985, khi Thanh Lam thôi học đàn tỳ bà chuyển sang học thanh nhạc, đang học cũng đã hát rất hay rồi thì Mỹ Linh mới 10 tuổi. Nhưng năm 1991, Thanh Lam khiến khán giả ấn tượng với Chia tay hoàng hôn (Thuận Yến) và Giọt nắng bên thềm (Thanh Tùng), Mỹ Linh 16 tuổi cũng dự thi Giọng hát hay phổ thông trung học toàn quốc lần thứ 2 và giành Huy chương Vàng cùng giải Người hát về nhà trường và thầy cô hay nhất.

18 tuổi, Mỹ Linh đỗ thủ khoa (thanh nhạc) Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện âm nhạc quốc gia Việt Nam - PV). 2 năm sau, năm 1995, Mỹ Linh cùng ban nhạc Hoa Sữa tham gia Liên hoan các ban nhạc nhẹ toàn quốc và đoạt giải nhì cùng giải Ca sĩ trẻ gây ấn tượng nhất liên hoan với bài Thì thầm mùa xuân (Ngọc Châu). Kể từ đó, Mỹ Linh bắt đầu sự nghiệp ca hát, ngoài bản hit Thì thầm mùa xuân, Mỹ Linh còn khiến giới chuyên nghiệp sửng sốt với Chị tôi và đỉnh điểm là Trên đỉnh Phù Vân năm 1996.

Âm nhạc Phó Đức Phương vừa khó về nhịp, giai điệu trúc trắc, lắt léo… muốn hát được không chỉ cần đến bản lĩnh, kỹ thuật, mỹ cảm nổi trội còn phải “trường hơi dai sức” nhưng ai đã nghe Mỹ Linh hát Trên đỉnh Phù Vân không thể nào quên. Với cách xử lý ấn tượng, vẫn của Phó Đức Phương đấy mà còn cộng cả sâu lắng, ma mị liêu trai, giàu hấp lực trẻ của Mỹ Linh nữa. 

Sinh sau, đi sau Thanh Lam trên con đường tiên phong kết hợp nhuần nhuyễn cách hát truyền thống của người Việt với lối hát của phương Tây nhưng Mỹ Linh cũng tạo ra một dấu ấn mạnh mẽ, một khác biệt đáng kể.

Không thể không nhắc đến Tóc ngắn, album thành công nhất của Mỹ Linh vào 1998. Rồi tour biểu diễn xuyên Việt đầu tiên mang tên Tiếng hát Mỹ Linh được nhiệt liệt tung hô tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM, sau đó là thành công trên Làn Sóng Xanh với Một mình của nhạc sĩ Thanh Tùng. Tiếp theo là tour xuyên việt thứ hai, Mỹ Linh và anh em diễn ra ở nhiều thành phố trên cả nước. Và năm 2000, Tóc ngắn 2 ra đời là những mốc son làm lên tên tuổi Mỹ Linh. Lúc đó, cô mới 25 tuổi.

Tiếp đến là các album gây tranh cãi Made in Vietnam, Chat với Mozart và Để tình yêu hát. Không phải tranh cãi chuyên môn, về giá trị âm nhạc mà về một điều chính người gây tranh cãi là bản quyền nhạc Mozart. Với tôi, đây là những điều mà Mỹ Linh đã khẳng định đẳng cấp vượt trội của mình. Các ca khúc trong Chat với Mozart được làm mới lại trên nền hòa âm mang đậm chất R&B hiện đại.

Dĩ nhiên, trong những thành công này của Mỹ Linh có lẽ nên nhắc đến vai trò của nhạc sĩ Anh Quânvà nhạc sĩ Dương Thụ - người viết lời Việt. Còn Made in Vietnam là album đầu tiên đánh dấu sự hợp tác giữa ekip người Việt và ekip người nước ngoài (Blue Tiger Records). Ca khúc Em mơ về anh trích từ album này đã được Mỹ Linh mang đi tham gia dự VTV Bài hát tôi yêu.

Trong lúc phát hành những album đó, Mỹ Linh còn thực hiện Mỹ Linh tour 06. Đây là liveshow được dàn dựng công phu, khẳng định tài năng và vị trí của một diva trong giai đoạn vô cùng sung sức. Cuối năm 2006 đó, Mỹ Linh được bình chọn là Ca sĩ của năm - Giải thưởng Cống Hiến do báo Thể thao và Văn hóa tổ chức.

Âm nhạc của Mỹ Linh: Made in Vietnam, Chat với Mozart và Để tình yêu hát còn được đón nhận ở Nhật. Made in Vietnam đã được người Nhật bình chọn là Album của tháng. Sau đó Mỹ Linh lại có thêm: Tóc ngắn Acoustic - Một ngày. Tới đây khả năng văn học thôi thúc khiến cô tự viết lời 7/12 bài hát trong album đó. Cảm xúc chân thật nhưng được viết với từ ngữ chắt lọc nên tác phẩm đã tác động đến xúc cảm của người nghe, lại thêm chất lượng âm thanh cao khiến cho Tóc ngắn Acoustic - Một ngày được khán giả hồ hởi đón nhận. Album này không chỉ xuất bản dưới dạng CD mà còn có 500 đĩa than dành cho những người sành điệu với âm thanh, cộng đồng audiophile Việt.

Mỹ Linh liên tục xuất hiện và làm mưa làm gió trong môi trường âm nhạc với nhiều hình thức thể hiện khác nhau. Ra album, làm liveshow và khắc họa con đường hoạt động nghệ thuật 20 năm của mình khi kết hợp với ban nhạc Anh Em, ca sĩ khách mời là ngôi sao ca nhạc Im Tae Kyung đến từ Hàn Quốc và danh ca Tuấn Ngọc. 

Sở hữu chất giọng: Lirico Mezzo Soprano (nữ trung cao), mỹ cảm tốt, kỹ thuật điêu luyện, Mỹ Linh hát có chiều sâu với nhiều tác phẩm, cô thích chọn những tác phẩm “khó nhằn”. Nếu khán giả là người cũng thích cái mới, lạ và thích được trải nghiệm sự đa dạng của các kỹ thuật và cảm xúc sẽ đánh giá cao những cố gắng của Mỹ Linh và tên tuổi cô cũng khắc vào thời gian từ đó. Giời cho Mỹ Linh rất nhiều nhưng tôi nghĩ, Mỹ Linh còn tự mang lại cho bản thân còn nhiều hơn. 

Có người cho rằng ca sĩ chỉ sống dựa vào bản năng, chỉ cần sử dụng cái Giời cho đã nghiễm nhiên đặt được cái tên của mình vào đời sống. Xin hãy nghĩ lại! Rất sai! Sống gần, thuộc thân với giới âm nhạc, tôi nhận thấy những người thành đạt là những người phấn đấu không mệt mỏi, là những người Giời “hành” cho đến nơi đến chốn để bõ những gì Giời đã cho gửi. Họ, những nghệ sĩ có tên tuổi, làm nên tên tuổi họ không chỉ biết ơn Giời, mà còn trả ơn Người bằng cách không ngừng nghỉ rèn luyện: luyện nghề, luyện tâm và luyện thân.

Các bạn đã nghe tôi kể một Thanh Lam luyện tập thế nào để trẻ mãi không già từ giọng hát cho đến thân thể. Còn Mỹ Linh, tôi biết, kể từ khi bước vào hôn nhân, với tình yêu và trách nhiệm vô bờ bến với gia đình, cô đồng thời yêu bản thân hơn bằng cách luôn đặt ra các nguyên tắc để hoàn thiện nó. Cô tự nhắc: "Điều khó nhất trong đời là thực hiện điều mình nghĩ/ định làm trong bao lâu?".

Mới đây, Mỹ Linh thực hiện chương trình chạy mỗi ngày 4,5 km rồi tiếp tục đi bộ thả lỏng từ 1-2 km nữa, liên tục trong 70 ngày không kể mưa hay nắng. Cô tự nhủ: "Mình thuộc típ người cũ, 25 năm không thay số điện thoại, yêu thương ai thì yêu rất lâu, làm gì cũng lên kế hoạch và làm đến cùng, nếu phải từ bỏ gì cũng không vương vấn". 

Chồng của Mỹ Linh là nhạc sĩ Anh Quân (con trai nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh và NSƯT Thu Hiền) ảnh hưởng rất nhiều đến những lựa chọn âm nhạc của nữ diva kể từ sau kết hôn vào 1998. Cặp nghệ sĩ có với nhau một trai và một gái. Con gái lớn Anna Trương (Trương Mỹ Hà - con riêng của Anh Quân với bạn gái người Đức) cũng sở hữu một giọng hát có bài bản, sử dụng tốt 3 ngoại ngữ Anh, Pháp, Đức.

Trước khi du học tại trường âm nhạc Berklee, Mỹ, Anna Trương đã sống vui vẻ thân thiện cùng gia đình Mỹ Linh - Anh Quân và các em Trương Anh Duy, Trương Mỹ Anh tại Việt Nam. Trương Anh Duy hiện đang học ngành y tại Australia. Con gái út Mỹ Anh có lẽ theo nghiệp mẹ, cũng rất xuất sắc mỗi lần biểu diễn trên sân khấu. Những sản phẩm nhạc gần đây của Mỹ Anh được nhiều đồng nghiệp, khán giả khen ngợi bởi sự văn minh, sáng tạo và trẻ trung... Mỹ Linh từng nói với tôi rằng cô hạnh phúc trong đời sống gia đình và tự nhận mình là "người trúng số độc đắc".

Biết nhau gần 30 năm, có liên hệ với nhau bởi bằng những cuốn sách cùng thích nên tôi nể trọng thực sức đọc của Mỹ Linh. Cuốn “Suối nguồn” (The Fountainhead) dày cả 1000 trang, của nhà văn nữ Ayn Rand, cô đọc liền một mạch. Nhiều cuốn tiểu thuyết khác không nói nhưng những cuốn về Phật giáo, cô đọc rồi chiết xuất được cái tinh túy của Đạo Phật khiến tôi thấy quý mến cô hơn.

Trải nghiệm bằng chính cuộc đời mình, bằng sự soi chiếu của văn hóa đọc cô tự nghiệm ra rằng: “Một khi bạn muốn có một cuộc sống tốt đẹp, bạn quyết định thực hiện nó thì cả vũ trụ sẽ bắt đầu di chuyển mọi thứ đến cho bạn. Những người bạn cần sẽ xuất hiện, việc chữa lành bạn cần sẽ xảy ra, cánh cửa bạn cần sẽ mở khóa…”.

Không chỉ là một ca sĩ sở hữu giọng hát đẹp, từ quan sát của tôi, Mỹ Linh còn là người phụ nữ tình cảm, ân tình. Nghe tin nhạc sĩ Phó Đức Phương mắc bệnh hiểm nghèo, Mỹ Linh gọi hỏi thăm, tôi nói dường như ông và gia đình chưa muốn thông báo gì, còn đang chờ các kết quả xét nghiệm. Nhưng chỉ ít ngày sau Mỹ Linh lại hỏi, được gia đình đồng ý tôi nói cho Mỹ Linh địa chỉ số phòng, bệnh viện, Mỹ Linh cùng Thanh Lam vội vã đến thăm vào đúng ngày nắng như đổ lửa, ngoài trời lên tới 40-45 độ C.

Sau khi thăm nhạc sĩ Phó Đức Phương, nghe tin nhạc sĩ Phó Đức Vạn cũng đang trong tình trạng bệnh nặng, Mỹ Linh lại lên Xuân Mai nơi nhạc sĩ đang nằm điều trị để động viên kịp thời. Không chỉ có thế, tôi còn được biết Mỹ Linh thường xuyên tham gia các hoạt động thiện nguyện khác một cách âm thầm. Tôi biết điều này vì mỗi khi nhắc đến Mỹ Linh trên trang cá nhân, tôi đều nhận được nhiều inbox của bạn bè, khán giả nhờ tôi chuyển lời cảm ơn tới Mỹ Linh bởi cách sống tình nghĩa và nhân ái...

Dõi theo cuộc sống của những người như Thanh Lam, Mỹ Linh, chính tôi cũng học được từ họ nhiều điều. Họ thực sự là những nghệ sĩ đáng quý của âm nhạc Việt Nam!

Mỹ Linh hát 'Trên đỉnh Phù Vân' tại hòa nhạc Điều Còn Mãi của VietNamNet:

Nhà văn Trần Thị Trường 
Ảnh: NVCC
Thiết kế: Luyện Phạm

Trên giường bệnh, nhạc sĩ Phó Đức Phương vẫn say mê dạy Mỹ Linh hát

Chuẩn bị cho đêm nhạc ''Khúc hát phiêu ly' sắp tới, ca sĩ Mỹ Linh đã tới thăm và nhờ nhạc sĩ Phó Đức Phương dạy những câu hát cô còn 'lăn tăn'.