Một phần tình yêu với Hà Nội ở đó, sao nỡ ‘cắt bớt’ đi?

Hà Nội đang ngày càng phát triển, rất cần có một Cung thiếu nhi xứng tầm với Thủ đô của thế kỷ 21. Nếu chưa thể nâng cấp thì cũng không thể thu hẹp Cung. 

Biểu tượng của lòng biết ơn

Gần đây, nhiều người dân Hà Nội, trong đó có người viết bài này, lo lắng trước việc Thành phố muốn thu hồi khu Nhà truyền thống của Cung Thiếu nhi. 

Từ nhỏ tôi đã học đủ các môn ở đây, mà lâu nhất là có hai môn Vẽ và Văn học. Mỗi tuần, tôi có đến vài buổi đạp xe từ Phố Huế lên Cung thiếu nhi sinh hoạt. 

Có thể nói, với tôi Cung thiếu nhi là một nơi chốn xiết bao gắn bó, đi suốt cả tuổi thơ và là một phần trong tình yêu của tôi với Hà Nội. Điều này có lẽ đúng với cả vạn người con khác của Hà Nội. Ngay cái khái niệm “Lên Cung” đã nói lên quá nhiều điều, với chúng tôi như đến một lâu đài trong chuyện cổ tích. 

Hãy hình dung một thời bao cấp điện thắp sáng còn thiếu, nhà nào, trường nào cũng một màu vôi vàng và tối lờ mờ, được đi sinh hoạt ở một “lâu đài” mới, hiện đại và chan hòa ánh nắng, không có niềm vui nào hơn thế. Mùa hè, cứ sáng thứ Năm và sáng Chủ Nhật, rạp Khăn quàng đỏ lại mở cửa chiếu phim cho thiếu nhi, những bộ phim đầy ý nghĩa giáo dục và với những đội viên đang sinh hoạt của Cung. Cả những tối vui Trung Thu, Tết thiếu nhi 1/6… bao nhiêu niềm vui của chúng tôi, gắn liền với Cung thiếu nhi cả.  

Toà nhà kiến trúc Pháp trong cung Thiếu nhi bị đề nghị thu hồi. Ảnh: Tiền Phong

Nhưng với tôi, Cung thiếu nhi không chỉ là ngôi nhà cao tầng (bây giờ thấy cũng không cao lắm!) hiện đại, mà còn là những lúc tha thẩn chơi dưới bóng cây cạnh tòa nhà cũ rất đẹp từ thời Pháp thuộc để lại. Tôi còn nhớ hồi đó tòa nhà chỉ có dãy văn phòng ở tầng một nhìn ra phố Lý Thái Tổ là được sử dụng, còn thì gần như bị bỏ hoang. Tuy nhiên, tình trạng của nó hồi đó khá là tốt. Đặc biệt về kiến trúc thì thật là tuyệt, với hai cái cầu thang lộ thiên nhìn chéo ra quảng trường Chí Linh (trước Ngân hàng Nhà nước) và cái sân trời trên tầng hai, tuy tuổi còn bé nhưng tôi đã rất mê vẻ đẹp của nó. 

Về hiệu quả của các môn sinh hoạt Cung thiếu nhi có thể nói là rất tốt: học gì tôi cũng được các họa sỹ, nhà văn, nhà nhiếp ảnh nổi tiếng; các kỹ sư lành nghề hướng dẫn và đó chính là những hành trang quan trọng để vào đời. Có thể nói quãng học sinh chuyên văn không đem lại cho tôi nhiều bằng những buổi học với nhà văn Tô Hoài, Định Hải, Quang Huy, Phong Thu, Nguyễn Bùi Vợi, Võ Quảng… Hay những giờ học vẽ với họa sỹ Thẩm Đức Tụ, Huy Toàn… cũng giúp tôi rất nhiều, dù không theo nghề vẽ nhưng cũng có hiểu biết kha khá về hội họa.  

Mê Cung thiếu nhi đến cỡ như thế, nên “tiếp bước cha anh” các con tôi cũng được đến sinh hoạt ở Cung. Bây giờ nhiều môn đã không còn nữa, nhưng cũng có môn thì phát triển mạnh hơn hẳn, như Mô hình máy bay. Những môn mang tính truyền thống của Cung như Mỹ thuật, múa hát… thì vẫn mạnh như xưa. 

Cung thiếu nhi Hà Nội đã đóng góp cho nghệ thuật nước nhà những ca sĩ thành danh như Thanh Lam, Hồng Nhung… hay MC Lưu Minh Vũ. Đến nay các cuộc thi văn nghệ hay mỹ thuật của Cung tổ chức luôn luôn là những cuộc thi có uy tín dành cho thiếu nhi thành phố, khi con tôi được tham dự, gia đình cũng rất vui vì thấy con mình hạnh phúc. 

Nhưng khi con sinh hoạt ở Cung mới thấy… Cung quá tải, đặc biệt vào mùa hè. Năm kia, con gái tôi phải học vẽ trên cái sân trời tầng hai của chính tòa nhà cũ đang bị dọa “cắt bớt”, chỗ đó đã được làm một cái mái che mưa nắng, nhưng vẫn là bán lộ thiên. Tòa nhà cũ không còn bị “như bỏ hoang” nữa, mà được tận dụng hết vừa làm văn phòng, vừa làm lớp học. 

Cung Thiếu nhi đang bị quá tải, thiếu mặt bằng là một thực trạng rõ ràng, do đó việc sử dụng các phòng của tòa nhà cũ làm lớp học cũng là một biện pháp “cực chẳng đã” vì chúng không đáp ứng được nhu cầu của giáo dục, đào tạo hiện đại. Tình trạng quá tải không chỉ xảy ra cho các lớp học, mà còn là thiếu chỗ chơi cho thiếu nhi và cả… chỗ ngồi chờ con của phụ huynh nữa. 

Có thể thấy, Cung thiếu nhi với tòa nhà “mới” và cả tận dụng tòa nhà cũ, cũng đã vừa thiếu thốn diện tích, vừa dần dần lỗi thời, công năng cũ không còn phù hợp với tình hình mới. Tòa nhà “mới” đã cũ, số tầng thấp, chỉ có một thang máy… không những thế thiết kế của các hạng mục như rạp chiếu phim cũ không còn phù hợp.  

Ấu Trĩ Viên, tiền thân của Cung thiếu nhi Hà Nội. Ảnh tư liệu/ Báo Lao động

Cũng về chuyện quá tải này, còn phải nhắc đến một khía cạnh khác. Hồi nhỏ, trước khi sinh hoạt ở Cung (cấp thành phố) tôi bắt đầu với một lớp học vẽ do Phường (hồi đó gọi là Tiểu khu) tổ chức và chất lượng rất khá. Mãi về sau, khi tôi đã “lên Cung” thì các lớp ở cấp Phường và cao hơn, ở Nhà văn hóa Quận cũng rất tốt, chứ không hẳn nhất thiết phải đến Cung thiếu nhi. 

Nhưng ngày hôm nay, ở năm 2018, nếu ai đó muốn cho con sinh hoạt ngoại khóa, thì câu trả lời gần như là “Không!” với các lớp ở Nhà văn hóa Phường và cả Quận nữa – dù cơ sở vật chất, nhà cửa… đều khang trang hơn trước nhiều. Do (có vẻ) không được quan tâm đúng mức, nên các nhóm sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật… cũng èo uột, dần dần chẳng ai muốn cho con sinh hoạt ở những chỗ đó nữa cả. Điều này gây nên sức ép cho cấp thành phố, cả về cung cấp chỗ sinh hoạt cho thế hệ trẻ lẫn chi phí về mặt xã hội, khi bố mẹ phải bỏ nhiều thời gian, công sức ra đưa con đi đón con về. 

Nhu cầu của Cung thiếu nhi còn nằm ở chỗ, có nhiều môn hiện nay vẫn được duy trì nhưng sinh hoạt ở trong điều kiện không đủ tiêu chuẩn, như các môn võ, bóng rổ… thày trò vẫn tập trong sân nắng mưa với mặt sân gồ ghề... 

Như vậy ngoài việc cần được nâng cấp về cơ sở vật chất kỹ thuật, thì Cung thiếu nhi còn cần được xác định rõ thêm về nhiệm vụ và nội dung đào tạo, giảm những môn sở đoản và tăng thêm những môn xã hội còn thiếu. Ví dụ ở Cung thiếu nhi hiện nay đang có môn Kỹ năng sống, nhưng không rõ có giống môn học cùng tên trong trường phổ thông hay không, trong khi xã hội có nhu cầu cho học sinh học “Kỹ năng sống sót” thì chắc chắn chưa dạy được. Những môn mà hiện nay xã hội đang tự tổ chức, mang tính tự phát như những Câu lạc bộ Thiên văn học, nhẽ ra Cung thiếu nhi phải có, thì vẫn chưa bao giờ có. 

Hà Nội đang ngày càng phát triển, rất cần có được một Cung thiếu nhi xứng tầm với thủ đô của thế kỷ 21. Điều đó có nghĩa, nếu chưa thể nâng cấp thì cũng không thể thu hẹp Cung thiếu nhi. Tôi cũng không cho rằng chuyển Cung thiếu nhi đi một vị trí khác là ý tưởng hay, vì ở vị trí hiện nay Cung vừa giữ được truyền thống là “Ấu trĩ viên” có nguồn gốc lịch sử gắn với Chủ tịch Hồ Chí Minh và cuộc Cách mạng của dân tộc, vừa còn nguyên những cơ hội để phát triển. Cần bảo tồn ngôi nhà cũ thành Nhà truyền thống hay Bảo tàng của Thiếu nhi thành phố. Thời của đa phương tiện, một ngôi nhà như thế là quá đủ cho những bảo tàng đa phương tiện hiện đại. 

Cần lắm một dự án đầu tư nghiêm túc cho Cung thiếu nhi, vừa giữ được Truyền thống, vừa có tầm phát triển vào thời đại mới, thời đại của Cách mạng 4.0. Nhưng có lẽ, chỉ có những người thực sự coi mình là “con của Hà Nội” mới mong mỏi điều đó. 

Phúc Lai  

Biểu tượng của lòng biết ơn

Thế hệ 6X, 7X sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, hẳn số đông đều dành tình cảm đặc biệt với Cung thiếu nhi. Đó là biểu tượng tinh thần, biểu tượng của lòng biết ơn.

Hà Nội cần can đảm lựa chọn

Khi còn cơ hội, lý do gì ta không thể lựa chọn phương án phù hợp để thích ứng với hiện tại và tương lai?      

Đêm B52 Hà Nội và cảm giác đầu đời

Sau này khi nhớ lại đêm đó, tôi không bao giờ quên được khuôn mặt chị phụ nữ cùng những cảm giác đầu đời được một người khác giới ôm xiết.

Hà Nội, nhìn từ cái vỉa hè: Thân phận đa đoan?

Liệu chúng ta có học được cách quản lý chuyên nghiệp, trách nhiệm và rất văn hóa của người Pháp, trong cách xây dựng, quản lý công trình, từ cái vỉa hè?

Ga Hà Nội, bài toán khó của sự thách thức

Không phải ngẫu nhiên mà “Đồ án quy hoạch phân khu đô thị khu vực ga Hà Nội và phụ cận, tỷ lệ 1/2000” vừa được UBND thành phố Hà Nội đề nghị một số bộ, ngành đóng góp ý kiến nhận được sự phản ứng của dư luận.

Dời ga Hà Nội: Băn khoăn chuyện quản lý “đất vàng”

Vấn đề đáng quan tâm đằng sau câu chuyện di dời ga Hà Nội là cách chúng ta quản trị tài sản và đất công ra sao ở những chỗ “tranh tối tranh sáng”.

Trẻ con không có quyền điểm thấp?

Bậc phụ huynh nào cũng mong muốn con mình hạnh phúc. Song, họ dễ dàng cảm nhận được hạnh phúc của bản thân hơn là hạnh phúc của con trẻ.

Tại sao trẻ em loay hoay khi đến hè?

Nhìn ở góc độ xã hội, trẻ em hiện tại loay hoay mỗi khi hè đến là do cấu trúc xã hội truyền thống đang thay đổi quá nhanh, trong khi cấu trúc mới chưa kịp hoàn thiện.