Mô hình doanh nghiệp gia đình đa thế hệ có khả năng giảm

Nghiên cứu cho thấy đã có sự thay đổi về tư duy trong số các chủ doanh nghiệp thế hệ đầu tiên tại Việt Nam, hơn 75% chủ doanh nghiệp trẻ được khảo sát cho rằng tương lai sẽ có ít doanh nghiệp do gia đình điều hành hơn. Hơn 60% chủ doanh nghiệp trẻ tin rằng các chủ doanh nghiệp sẽ chọn bán doanh nghiệp thay vì chuyển giao cho thế hệ kế tiếp.

Cuộc khảo sát “Tương lai của các công ty gia đình ở châu Á” do Sun Life thực hiện cũng cho thấy dịch Covid-19 có khả năng làm suy yếu khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trẻ, vì họ ít được chuẩn bị để đối phó với những thách thức và gián đoạn kinh doanh bất ngờ.

Nghiên cứu này được thiết kế để khám phá cách thức vận hành doanh nghiệp hiện nay của các chủ doanh nghiệp thế hệ đầu tiên. Nghiên cứu đã xem xét những nhận thức và thái độ của các chủ doanh nghiệp đối với rủi ro, kế hoạch nghỉ hưu, kế nhiệm và triển vọng tương lai về mô hình kinh doanh gia đình trong thập kỷ tới.

Cuộc khảo sát được thực hiện vào tháng 12/2019 và đã thu thập được ý kiến phản hồi của 1.378 chủ doanh nghiệp tại 6 thị trường: Việt Nam, Indonesia, Hồng Kông (Trung Quốc), Malaysia, Philippines và Singapore. Họ được chia làm 3 nhóm: khởi nghiệp (0 đến 5 năm), công ty tăng trưởng (6 đến 10 năm) và công ty trưởng thành (trên 10 năm).

Ông Leo Grepin - Chủ tịch Sun Life châu Á chia sẻ: “Những công ty gia đình là nền tảng của các nền kinh tế châu Á. Vẫn còn nhiều lợi thế để điều hành một công ty gia đình ở châu Á. Nhưng thế hệ trẻ làm chủ doanh nghiệp đang nghĩ khác về tương lai doanh nghiệp của họ. Họ thích xây dựng nhanh, bán và nghỉ hưu sớm, thay vì truyền lại cho gia đình như đã từng được ưa chuộng trong quá khứ. Đại dịch Covid-19 cũng đã tạo ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp, làm phức tạp thêm kế hoạch nghỉ hưu và kế nhiệm.”

Doanh nghiệp ngày càng nâng cao nhận thức về rủi ro

Cuộc khảo sát cho thấy nhận thức về rủi ro và chiến lược quản trị rủi ro được nâng cao theo thời gian cho các chủ doanh nghiệp gia đình. Các chủ doanh nghiệp trưởng thành đã và đang nâng cao nhận thức về phạm vi rủi ro mà doanh nghiệp của họ gặp phải, rất có thể họ sẽ sử dụng các công cụ giảm thiểu rủi ro để nâng cao khả năng phục hồi.

Biểu đồ ảnh hưởng của bệnh tật đến hoạt động kinh doanh

Quan điểm khác nhau về mô hình kinh doanh hộ gia đình trong tương lai

Các chủ doanh nghiệp gia đình Việt Nam có cùng quan điểm về những ưu điểm của mô hình kinh doanh, nhưng lại chia rẽ về triển vọng của mô hình này trong tương lai.

Hơn 60% chủ doanh nghiệp cho rằng mô hình kinh doanh gia đình có nhiều ưu điểm. Cụ thể, chủ doanh nghiệp có 63% cam kết của lãnh đạo với công ty, 60% có khả năng đưa ra tầm nhìn dài hạn về sự phát triển doanh nghiệp. Có 85% các công ty gia đình sẽ có khả năng cạnh tranh hơn và 80% cung cấp nhiều đổi mới về công nghệ, kinh doanh hơn trong tương lai.

Ưu điểm của mô hình kinh doanh gia đình

Tồn tại và kinh doanh liên tục phải là ưu tiên

Về kế hoạch nghỉ hưu và kế nhiệm, gần như tất cả (96%) chủ doanh nghiệp gia đình Việt Nam được khảo sát đã cân nhắc kế hoạch rút lui, 82% đã bắt đầu thực hiện kế hoạch kế nhiệm.

Ưu tiên hàng đầu trong kế hoạch kế nhiệm của tất cả chủ sở hữu doanh nghiệp Việt Nam là sự tồn tại và tiếp tục kinh doanh của công ty (66%), nhất là các chủ doanh nghiệp trưởng thành (86%). Giữ gìn di sản và danh tiếng của người sáng lập cũng là ưu tiên hàng đầu đối với các doanh nghiệp trưởng thành (68%), có ít người quan tâm đến sự hòa thuận gia đình (52%).

Có dấu hiệu cho thấy, các chủ doanh nghiệp có thể bắt đầu kế hoạch nghỉ hưu muộn, các chủ doanh nghiệp trưởng thành trung bình mong muốn ​​sẽ nghỉ hưu ở tuổi 56, muộn hơn 9 năm so với các chủ doanh nghiệp khởi nghiệp.

Các yếu tố quan trọng khi lập kế hoạch kế nhiệm

(Nguồn: Sun Life Financial)