Trong bối cảnh thiếu sách như hiện nay, rất cần đưa sách đến vùng nông thôn, miền núi, giúp thiếu nhi và người dân khu vực này được tiếp cận với sách, tiếp cận với kho tri thức vô tận. 

Chính vì vậy, năm 2016, Vụ Thư viện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng Đề án về xe thư viện lưu động, vận động từ nguồn xã hội hóa và được tài trợ 5 xe ô tô thư viện lưu động cho 5 tỉnh Sơn La, Quảng Nam, Gia Lai, An Giang và Nghệ An.

Đến nay, mô hình xe thư viện lưu động nhận được rất nhiều sự quan tâm và hỗ trợ từ phía các cơ quan quản lý và các nhà tài trợ, như Quỹ Thiện tâm, đã hỗ trợ các thư viện tỉnh triển khai hợp phần đào tạo (giám đốc, cán bộ thư viện, lái xe),. Theo đó, các thư viện này dễ dàng tiếp cận phương pháp, học hỏi kinh nghiệm và đẩy mạnh hiệu quả mô hình xe thư viện lưu động.

Mô hình xe thư viện lưu động đa phương tiện được Thư viện tỉnh Cao Bằng tiếp nhận từ tháng 11/2019 do Vụ Thư viện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai với sự tài trợ của Quỹ Thiện tâm. Xe được trang bị hơn 4.500 cuốn sách, 6 máy tính xách tay, 1 máy chủ cùng với phần mềm, máy chiếu, tivi, máy phát điện, 100 ghế ngồi phục vụ đọc sách và xem ti vi, 5 ô loại to, tài liệu điện tử. Đây là mô hình mang ý nghĩa xã hội thiết thực, thể hiện những ưu điểm vượt trội cùng khả năng đáp ứng nhanh, hiệu quả nhu cầu đọc sách, tìm kiếm thông tin, nâng cao trình độ dân trí, mức hưởng thụ văn hóa trong cộng đồng dân cư. 

Xe thư viện lưu động đa phương tiện thu hút đông đảo độc giả tại Phố đi bộ Kim Đồng, TP Cao Bằng

Với chủ trương “Sách đi tìm bạn đọc”, những chuyến xe thư viện lưu động đi đến nơi để phục vụ người dân, đặc biệt là những đối tượng độc giả không có điều kiện hoặc gặp khó khăn khi tiếp cận với thư viện, như: người già yếu, người nghèo, người tàn tật, đồng bào vùng sâu, vùng xa, nơi thiếu vắng hệ thống nhà sách và thư viện, tủ sách còn thiếu… Qua đó, tạo điều kiện để mọi tầng lớp nhân dân được tiếp cận với công nghệ thông tin, giải trí, tra cứu phục vụ sản xuất, đời sống, học tập và công tác; tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. 

Từ năm 2022 đến nay, Thư viện tỉnh tổ chức 41 chuyến xe thư viện lưu động đa phương tiện tại Phố đi bộ Kim Đồng (Thành phố), thu hút trên 6.000 bạn đọc; phục vụ tại nhiều trường học, lễ hội, sự kiện lớn trong tỉnh, như: Lễ kỷ niệm 90 năm thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên tại huyện Thạch An, Lễ hội dân tộc Mông huyện Hòa An, Ngày hội văn hóa dân tộc Mông và Lễ hội chọi bò huyện Bảo Lâm năm 2023, Lễ hội về nguồn Pác Bó (Hà Quảng), Chợ đêm thị trấn Bảo Lạc… Đồng thời, duy trì việc đưa sách phục vụ các điểm ngoài thư viện như: Trung tâm Giáo dục lao động xã hội tỉnh, Bệnh viện Đa khoa y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh.

Những chiếc xe ô tô thư viện lưu động đã trở thành tòa nhà thư viện lưu động với đầy đủ trang thiết bị cần thiết, có sách, có máy tính đi khắp nơi phục vụ người dân và thiếu nhi (nhất là ở vùng sâu), và được nhiệt tình đón nhận.

Nhờ những thư viện lưu động miệt mài lăn bánh khắp các nẻo đường vùng cao, vùng sâu, vùng xa... người dân, nhất là thiêu nhi vùng dân tộc thiểu số được tiếp cận với sách, tiếp cận với kho tri thức vô tận.

Trên những chiếc xe này là một thư viện lớn, không chỉ có sách mà còn có cả DVD, CD, các tài liệu điện tử, máy tính, hình ảnh, bản đồ, đồ chơi, các tờ rơi... Các giá sách trên xe có thể xếp từ 3.000 - 4.000 bản sách.

Giờ đây, thư viện lưu động còn được trang bị nhiều thiết bị hiện đại như: máy tính, máy chủ, máy chiếu, phần mềm cài đặt cho xe để giúp thư viện có thể quản trị tốt vốn tài liệu truyền thống và tài liệu điện tử; các thiết bị chiếu sáng, máy phát điện, ti vi, một số xe còn được hỗ trợ thêm các thiết bị phục vụ người khiếm thị, cài đặt phần mềm phục vụ người khiếm thị, sách nói, máy phóng chữ to cho người nhược thị.

Đức Yên và nhóm PV, BTV