Cuộc gặp chính thức đầu tiên của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã diễn ra hồi tháng 3/2018, tròn 5 năm sau khi ông Tập lên nắm quyền và hơn 6 năm kể từ khi ông Kim trở thành nhà lãnh đạo Triều Tiên. Đã 15 tháng kể từ lần gặp đó tới nay, hai nhà lãnh đạo Trung-Triều đã gặp nhau tất cả 4 lần.

{keywords}
Ông Tập và ông Kim gặp nhau lần đầu hồi tháng 3/2018. Ảnh: Tân Hoa Xã

Tuy nhiên, ông Tập chưa từng có chuyến thăm chính thức tới Triều Tiên, dù đã từng nhận lời mời của ông Kim hồi năm 2018. Trên thực tế, ông Tập đã phá vỡ tiền lệ ngoại giao Trung Quốc khi ông tới thăm Hàn Quốc trước.

Theo thông lệ, các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ tới Bình Nhưỡng trước khi đặt chân đến Seoul, tuy nhiên ông Tập đã có chuyến thăm Hàn Quốc năm 2014 dưới thời cựu Tổng thống Park Geun-hye. Động thái này đã giúp quan hệ Trung-Hàn khi đó trở nên nồng ấm hơn, đồng thời khiến quan hệ Trung-Triều lúc đó gần như đóng băng.

Đã 5 năm trôi qua, và tình thế hiện nay đã đảo ngược trở lại. Cụ thể, chính quyền Seoul đã quyết định triển khai hệ thống tên lửa phòng không THAAD, chính động thái này đã gây ra những phản ứng gay gắt từ phía Bắc Kinh. Dù Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in luôn nỗ lực để hàn gắn lại quan hệ Trung-Hàn, nhưng ông Tập cũng không tới thăm Hàn Quốc dù đã có lời mời từ ông Moon.

{keywords}
Quan hệ Trung-Hàn xấu đi do Seoul triển khai hệ thống phòng không THAAD. Ảnh: Wikipedia

Trong khi đó, quan hệ Trung-Triều đã có những dấu hiệu tích cực trong quan hệ ngoại giao hai nước. Ví dụ như ông Kim luôn có những cuộc gặp với ông Tập sau khi tham dự các cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in hay thậm chí là với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Và nay ông Kim đã có cơ hội làm nước chủ nhà khi ông Tập tới Bình Nhưỡng, như một phần cho buổi lễ kỷ niệm 70 năm hai nước Trung-Triều thiết lập quan hệ ngoại giao.

Ngoài ra theo tờ Diplomat, chuyến thăm của ông Tập tới Triều Tiên diễn ra trong bối cảnh cả Bắc Kinh và Bình Nhưỡng đều chịu những lệnh trừng phạt từ phía Washington. Cụ thể, cuộc gặp thượng đỉnh giữa lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và Tổng thống Mỹ Trump diễn ra hồi cuối tháng 2/2019 đã không đạt được những kết quả như mong muốn. Kể từ đó, các vòng đối thoại Mỹ-Triều đã đóng băng.

{keywords}
Các vòng đối thoại Mỹ-Triều đã đóng băng sau khi không đạt được kết quả như mong muốn. Ảnh: Reuters

Trong khi đó, Trung Quốc lại đang bị kéo vào một cuộc chiến thương mại với Mỹ, và tình hình còn trở nên nghiêm trọng hơn khi chính phủ Mỹ cấm Tập đoàn viễn thông Huawei tự do làm ăn với các công ty của Mỹ. Tổng thống Trump tuyên bố rằng ông hy vọng sẽ có một cuộc gặp với ông Tập khi cả hai cùng tham gia hội nghị G20 diễn ra tại thành phố Osaka cuối tháng này, trong khi phía Trung Quốc luôn từ chối xác nhận sẽ có một cuộc gặp như vậy.

Theo nhận định của tờ The Diplomat, nếu cuộc gặp Trump-Tập có diễn ra, như vậy cuộc gặp này sẽ diễn ra trong bối cảnh chỉ một tuần sau các cuộc thảo luận giữa ông Tập và ông Kim. Và dù có bất kỳ tuyên bố nào được đưa ra ở Bình Nhưỡng, điều này chắc chắn sẽ tạo ra ảnh hưởng không nhỏ tới những cuộc thảo luận giữa Mỹ-Trung.

Tuấn Trần