Tôi gặp lại Mỹ Hạnh trong một chiều mưa tháng 10 tại TP.HCM trong căn biệt thự tuổi đời 20 năm. Mọi thứ bày trí từ chậu hoa giả, chiếc đèn chùm… cảm tưởng như chưa từng xê xích một ly sau ngần ấy năm. Trong ngôi nhà rộng thênh thang như vậy, chỉ có đôi vợ chồng. Anh và chị mua căn nhà năm 2000, vì thời ấy xung quanh chỉ có lau sậy, đêm đến nghe tiếng ễnh ương. Chị bảo mình thích yên tĩnh, mấy mươi năm qua vẫn vậy.
Người không-có-gì-mới
Đầu năm 2020, vợ chồng Mỹ Hạnh về Việt Nam, đúng 3 ngày sau thì bùng dịch. Những năm trước, chị và chồng đi về giữa Mỹ và Việt Nam, mỗi lần ở vài tháng. Ông xã Mỹ Hạnh là người Mỹ gốc Việt. Riêng chị dù ở Mỹ mười mấy năm nhưng chưa từng ở đủ thời hạn để làm thẻ thường trú nhân. Nhà vợ chồng chị ngay khu Little Saigon, quận Cam, California – nơi đi chợ không cần nửa chữ tiếng Anh.
“Tôi sang Mỹ chẳng nhắn ai, về Việt Nam cũng im re nên đồng nghiệp cũng không biết mà í ới. Ở đây, tôi chỉ biết nhà Lệ Quyên vì ngay đằng sau nhà mình. Tôi khép kín quá, bị nhiều đồng nghiệp giận vì hứa sang nhà chơi rồi lặn mất tăm. Bằng Kiều rủ tôi để rồi 10 năm vẫn chưa đến nhà cậu ấy. Kiều dỗi, nói: Thôi bà đừng chào tôi. Tôi với bà không bạn bè gì nữa! Hà Kiều Anh cũng chán, thôi rủ rê rồi...”, Mỹ Hạnh cười khúc khích.
Kỳ thực dù dịch bệnh hay không thì Mỹ Hạnh vẫn không đi hát. Ở Việt Nam, chị vui thú làm bánh, nặn hoa; ở Mỹ thì làm vườn, chăm sóc nhà cửa. Nhiều người nói thẳng: Sống như thế chán chết, tẻ nhạt kinh khủng, làm sao sống được hay thật! Chị không buồn, chỉ thấy lạ. Từ nhỏ, Mỹ Hạnh được ba dạy rằng làm người phải biết đủ. Vì thế, chị tự tạo ra niềm vui sống và hạnh phúc chứ không đòi hỏi ai phải mang đến hạnh phúc cho mình. Mỹ Hạnh gặp bạn bè để chia sẻ sự tích cực, chưa từng có nhu cầu trút xả những ẩn ức, bực dọc cá nhân vào họ.
Mỹ Hạnh nay đã ngấp nghé tuổi 50 vẫn đẹp, sang, gọn gàng, dấu thời gian cố nhiên có nhưng không nhiều. Chuyện bề nổi về chị có thể hút tò mò: biệt thự hoành tráng, siêu xe 20 tỷ, hôn nhân 21 năm bên ông xã đại gia… Chị thoải mái kể nhưng sẽ không vui nếu mọi người bàn tán quá nhiều những điều này. Mỹ Hạnh là vậy, vốn hướng nội, có tuổi lại càng khép kín hơn. Vì vậy thông tin về Mỹ Hạnh cũ mèm.
Cầu toàn, đôi lúc đến cực đoan
Thời chồng chị mở phòng trà 2B, chị có mọi thứ: độ tuổi nghề đẹp nhất, hát với ban nhạc hàng đầu và âm thanh hàng đầu. Năm ấy chồng Mỹ Hạnh mang từng món nhạc cụ, trang thiết bị từ Mỹ về. Nếu không phải chất lượng âm thanh tuyệt hảo, hẳn sẽ không có chuyện ban Hoài Sa, Vĩnh Tâm, A Dìn… chơi nhạc hàng đêm ở phòng trà không màng cát-sê! 2B khi ấy thu hút nhiều ngôi sao vì đúng hai yếu tố này, như Hồng Nhung cứ vào Sài Gòn là phải ghé hát vì quá mê.
Mỹ Hạnh, bà chủ phòng trà, từng có những tháng ngày thăng hoa cháy bỏng. Chị hát với đam mê thuần chất, không nhuốm màu tiền nong, không mưu cầu lợi ích. 2B đóng cửa, suốt một thời gian chị mất cảm giác với âm nhạc. Những sân khấu sau đó, chị không chạm đến ngưỡng thăng hoa như xưa nữa và dòng âm nhạc cũng trôi qua khỏi thế hệ ca sĩ như chị rồi. Chị tiếc cảm giác ấy như tiếc thanh xuân, đẹp nhưng đã qua, không lấy lại được.
Vì cầu toàn, Mỹ Hạnh ngồi chấm thi gameshow một lần rồi thôi. Chị chiều MC Minh Đức – người “năn nỉ, lên án đến chửi rủa” nhiều nhất để chị làm album nhiều năm qua, ngồi khách mời show Hãy nghe tôi hát đêm Phú Quang. Và rồi chị tự thấy không thoải mái với chính mình. Với chị, có hai điều: Thứ nhất, ngồi dạy người khác là một vị trí rất lớn trong khi chị tự thấy không có nền tảng bài bản để dạy. Thứ hai, với quá nhiều cuộc thi, giám khảo và thí sinh lặp đi lặp lại. Mỹ Hạnh cho rằng nhận xét, kinh nghiệm của mình cũng chẳng có gì mới hay hữu ích cho người nghe.
Năm 2017, hay tin Mỹ Hạnh hát trong liveshow của Khánh Du ở phòng trà We, rất nhiều khách cũ của phòng trà 2B kéo đến. Khán giả của chị trung thành là thế. Tôi chợt hỏi Mỹ Hạnh: Chị không thấy có lỗi với khán giả hâm mộ mình à?, chị tỉnh rụi đáp ngay: Không!, rồi phân trần: “Có dịp phù hợp, tôi vẫn hát chứ. Nếu ai mời cũng nhận lời, tôi có thể xuất hiện vô cùng dày đặc nhưng chắc bạn chẳng muốn ngồi trò chuyện với tôi thế này nữa đâu! Tôi không cố đấm ăn xôi để giữ gìn hình ảnh, tên tuổi xuất phát từ sự tôn trọng khán giả thì làm sao có lỗi?”.
Tuổi 49 viên mãn
Nếu mọi người đi đường này, chị đi đường kia, có lúc dừng lại sẽ thấy “ta chẳng còn ai”? Mỹ Hạnh dừng lại một lúc rồi nói: “Không kể bao nhiêu người đi bên bạn mà là bạn chọn ai đi cùng mình. 20 năm trước, người đi cùng tôi là chồng và gia đình mình thì bây giờ vẫn vậy. Những người bạn của tôi vẫn ở bên mình, thế là đủ. Nếu cố theo đám đông, tôi mới mãi mãi là người đi một mình”.
Mỹ Hạnh kể ngày xưa, Thu Minh thuộc “trường phái” tụ tập bạn bè, thường xuyên càu nhàu chị suốt ngày chỉ biết có ông xã. Chị trả lời: Minh chưa có gia đình thì cứ chơi vui đi. Khi Minh có chồng, con sẽ hiểu lời chị nói. Quả nhiên, hiện giờ Thu Minh dành gần hết thời gian mỗi ngày cho gia đình, chỉ thỉnh thoảng gặp hoặc gọi cho bạn bè.
Dù vậy, Mỹ Hạnh đôi phút thấy lạc lõng. Chị đã ẩn mình quá lâu để đồng nghiệp không nhớ mình nữa. Các cuộc vui, lễ lạt giới văn nghệ đã lâu không có tên chị. Mỹ Hạnh là vậy, hiếm khi mếch lòng ai nhưng cũng không thân nhiều. Năm tháng trôi qua, vài người đã qua đời.
Mỹ Hạnh kể, có những sự mất mát đã được chuẩn bị, cũng có sự mất mát khiến chị thảng thốt. Chị đi thăm cố nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9, Phó Đức Phương, nghệ sĩ Minh Thuận, Xuân Hiếu… đã chuẩn bị sẵn tinh thần. Trong khi đó, với Duy Quang và thầy Thanh Tùng, chị sốc vì không nghĩ họ mất nhanh như thế.
Hiện chồng và gia đình chồng Mỹ Hạnh định cư ở Mỹ, bố mẹ và hai người anh của chị ở Nha Trang. Vợ chồng chị chung sống ngót 21 năm. Ngày xưa, ông xã chị điều hành công ty chuyên sản xuất thú làm bằng thủy tinh cung cấp cho hãng Disney nhưng vì “máu” văn nghệ văn gừng mà trót yêu cô ca sĩ giọng trầm. Anh hiện đã nghỉ hưu, giao công ty cho con trai tiếp quản. Hồi ở Việt Nam, 3 cháu nội sống với Mỹ Hạnh, mỗi lần đưa các cháu ra đường chơi, ai cũng ngoái nhìn bà nội trẻ.
Mỹ Hạnh đi về cùng chồng, không dám nói chắc nhưng muốn định cư ở Đà Lạt hoặc Nha Trang cuối đời. Chị nói, vẫn thích Việt Nam hơn vì mười mấy năm ở Mỹ vẫn chưa chấp nhận một số điểm khác biệt giữa văn hóa Á Đông và văn hóa Mỹ. Là mối quan hệ giữa người với người sòng phẳng đến lạnh lùng; là người già lạc lõng trong chính nhà mình, muốn hồi hương vì không chịu nổi cảm giác là người thừa, gánh nặng; và nhất là việc những đứa trẻ có thể bấm 911 gọi cảnh sát xử lý cha mẹ mình khi bị đánh đòn…
Phút chia tay, tôi hỏi: Tuổi này, chị mong gì nhất? và câu trả lời vẫn giống hệt 5 năm trước: “Tôi mong cuộc sống không có gì thay đổi. Mười năm sau gặp lại, tôi vẫn sẽ nói câu này. Khi hài lòng với cuộc sống, tôi không muốn thêm cũng chẳng muốn bớt đi. Khi nào tôi nói mình muốn cái này, cái kia, bạn khắc hiểu cuộc sống của tôi không như bây giờ nữa”.
Lê Thị Mỹ Niệm
Ảnh: Bảo Hòa
Tâm sự xót xa của ca sĩ giọng trầm đẹp nhất Việt Nam
Gặp Mỹ Hạnh tại nhà riêng trong một chiều nắng nhạt, giọng ca buồn nổi tiếng Sài thành một thời vẫn giữ được vẻ đẹp mặn mà, trẻ trung mà dung dị, thảnh thơi. Ở U50, Mỹ Hạnh đã hài lòng và trân quý cuộc sống hiện tại.