Mới đây, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam Phạm Văn Công đã gửi công văn đến Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT) và Chi cục kiểm dịch thực vật Vùng II (Cục Bảo vệ thực vật) xung quanh vấn đề tháo gỡ vướng mắc trong quy định kiểm tra hạt điều nhập khẩu từ châu Phi.

Nhiều doanh nghiệp phán ánh, cơ quan kiểm dịch thực vật đã yêu cầu tiến hành kiểm tra, lấy mẫu toàn bộ lô hàng điều thô nhập khẩu có nguồn gốc từ châu Phi tại cảng, thay vì cho phép đưa về kho của doanh nghiệp như trước kia.

Việc thực hiện quy định trên đã gây trở ngại và tổn thất cho các doanh nghiệp chế biến và nhập khẩu điều thô, trong bối cảnh ngành này gặp nhiều khó khăn kể từ đầu năm nay.

{keywords}
Các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn khi Cục Bảo vệ thực vật thay đổi quy định kiểm dịch hạt điều thô nhập khẩu

Cụ thể, việc áp dụng kiểm dịch thực vật hạt điều tại cảng sẽ khiến doanh nghiệp phải tăng thêm thời gian và chi phí nhận hàng hóa; đồng thời phát sinh rất nhiều chi phí để phục vụ kiểm tra hàng hóa trong cảng (phí vận chuyển trong cảng từ bãi trung tâm qua bãi kiểm tra hàng, tiền lưu container và lưu bãi và một số chi phí khác).

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng phải bố trí nhiều nhân lực giám sát tại cảng; gây ách tắc hàng hóa tại cảng; làm giảm khả năng cạnh tranh,...

Vì thế, Hiệp hội Điều Việt Nam đề nghị duy trì lại quy trình lấy mẫu như đã áp dụng đối với hạt điều thô nhập khẩu như trước, cho phép doanh nghiệp được kiểm tra, lấy mẫu tại kho của doanh nghiệp (hoặc địa điểm lấy mẫu, kiểm tra hàng hóa do doanh nghiệp đề xuất) theo hình thức kiểm tra nhanh, áp dụng đối với mặt hàng hạt điều.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Điều, hiện là cao điểm thu mua và nhập khẩu điều thô năm 2019, nếu quy định trên không sớm được tháo gỡ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến kế hoạch sản xuất - kinh doanh của toàn ngành năm 2019.

Tại cuộc Họp báo thường kỳ quý I của Bộ NN-PTNT sáng 5/4, Cục trưởng Bảo vệ thực vật Hoàng Trung cho biết, từ năm 2013 đến nay, cơ quan kiểm dịch thực vật nhiều lần phát hiện các lô hàng điều nhập khẩu từ châu Phi bị nhiễm mọt cứng đốt (Trogoderma granarium Everts). Đây là loại mọt nguy hiểm số một. Tất cả quốc gia trên thế giới đều đưa loại mọt này vào danh sách kiểm dịch và kiểm soát chặt chẽ.

Trước đây, với tinh thần cải cách hành chính, Bộ đã chỉ đạo rất sát sao, đột phá, quá trình kiểm dịch với hàng nhập khẩu qua cửa khẩu biên giới chỉ 4 tiếng là hoàn thiện; nhập khẩu qua đường biển và sân bay là 10 tiếng.

“Chúng tôi cho phép doanh nghiệp điều đến khai tại cảng, kiểm tra sơ bộ đưa về kho nhưng khi phát hiện nguy cơ cao, phát hiện đối tượng kiểm dịch thì phải kiểm tra trước khi cho phép vào lãnh thổ Việt Nam”, ông Trung nói.

Ông Trung khẳng định, cơ quan kiểm dịch vùng vẫn tiếp tục phát hiện mọt nguy hiểm này nên không thể cho doanh nghiệp đưa hàng về kho. Theo đó, doanh nghiệp phải phối hợp với cơ quan kiểm dịch bởi nếu để lọt loại mọt cứng đốt vào Việt Nam thì tương lai hàng xuất khẩu của ta sẽ gặp khó. Bên cạnh đó, chi phí để xử lý loại mọt này rất lớn.

Song theo ông Trung, thời gian tới, nếu trong quá trình kiểm tra kiểm soát, phối hợp với cơ quan kiểm dịch nước bạn làm tốt, kiểm tra 5-7 lô hàng hạt điều nhập khẩu thấy ổn thì sẽ cơ quan này sẽ chỉ đạo đưa hàng về kho để kiểm dịch, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Bảo Phương