Lo công an xã quyền nhiều mà trình độ không đủ

- Dự thảo luật Công an xã được Thứ trưởng Công an Lê Quý Vương trình lần đầu trước UB Thường vụ QH hôm nay.

Dự thảo luật Công an xã quy định đây là lực lượng vũ trang bán chuyên trách, thuộc hệ thống tổ chức của Công an nhân dân, là lực lượng nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã.

Thứ trưởng Lê Quý Vương trình bày dự án luật Công an xã. Ảnh: Quochoi.vn

Dự thảo luật quy định khá nhiều nhiệm vụ, quyền hạn cho công an xã gồm: Nắm tình hình an ninh, trật tự, an toàn xã hội; tiếp nhận, phân loại, xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã; Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; Phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh chống tội phạm, tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật khác trên địa bàn xã;

Quản lý cư trú, căn cước công dân và các giấy tờ đi lại; Quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ; quản lý về an ninh, trật tự đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn xã; Bắt người phạm tội quả tang, người có quyết định truy nã, truy tìm đang lẩn trốn trên địa bàn xã; thực hiện trách nhiệm đối với hoạt động điều tra hình sự;

Thi hành án hình sự, thi hành biện pháp xử lý hành chính; Tham gia bảo đảm an ninh, trật tự trong việc thực hiện quyết định cưỡng chế của cơ quan có thẩm quyền; Huy động phương tiện và người sử dụng, điều khiển phương tiện.

Theo Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga, trách nhiệm của công an xã là rất lớn, thẩm quyền rất nhiều, vô cùng phức tạp, từ đó dẫn đến chịu áp lực rất lớn. Do đó, bà bày tỏ lo ngại đối với trình độ của lực lượng này.

"Đây cũng là lực lượng tiếp xúc trực tiếp với dân nhiều nhất, thường xuyên nhất. Do cũng là lực lượng vũ trang nên được trang bị vũ khí, súng, bình xịt hơi cay, roi điện, dùi cui... Nhưng trình độ đầu vào của công an xã hiện nay so với các lực lượng khác trong công an là thấp nhất", bà Lê Thị Nga nói.

Theo quy định hiện hành, tiêu chuẩn trình độ học vấn trong tuyển chọn trưởng, phó trưởng công an xã là học xong THPT trở lên. Công an viên phải tốt nghiệp từ THCS trở lên, còn ở những vùng sâu, vùng xa không đủ người thì có thể học xong tiểu học trở lên.

Ghi nhận những đóng góp và hy sinh về tính mạng, sức khỏe của công an xã thời gian qua, Chủ nhiệm UB Tư pháp vẫn lưu ý các nhiệm vụ của lực lượng này liên quan nhiều đến quyền con người, quyền công dân, không phải không có những vụ việc vi phạm đã xảy ra như đánh chết người, gây thương tích nghiêm trọng, làm sai lệch hồ sơ vụ án..., ảnh hưởng uy tín nhà nước, khiến dư luận bức xúc.

Bà Lê Thị Nga cho rằng nếu quy định các nhiệm vụ, quyền hạn như trên thì việc công an xã vẫn là lực lượng bán chuyên trách với trình độ đầu vào như vậy là khó đáp ứng, cần điều chỉnh.

"Chế độ, chính sách như hiện nay cũng khó có thể đảm bảo công an viên thiết tha với công việc", Chủ nhiệm UB Tư pháp chỉ ra.

Chủ nhiệm UB Tư pháp QH Lê Thị Nga. Ảnh: Quochoi.vn

Chủ nhiệm UB Văn hóa Giáo dục Thanh niên Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình chia sẻ lo ngại trình độ đầu vào thấp có thể dẫn đến tình trạng "ăn hiếp người dân", quan liêu, thiếu công bằng...

"Không thể không nói đến vấn đề phổ biến ở nông thôn là có quyền lực thì ông nông dân cũng dễ làm vua. Luật cần có ràng buộc về trình độ, cũng như giới hạn để không có chuyện lạm dụng quyền hạn", ông Bình nói.

Chủ nhiệm UB Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cũng lo giao công an xã nhiều quyền hạn, nhiệm vụ như vậy "làm không nổi".

"Nên rà soát, nếu giao thì phải cụ thể. Nếu không dưới không làm nổi, trên không với tay xuống, thì rất nguy hiểm”, ông Giàu cho rằng công an xã nên là lực lượng chính quy.

Chủ nhiệm UB Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải cũng thấy công an xã chưa "chính danh" so với nhiệm vụ, quyền hạn: Công an xã có mấy người mà đọc nhiệm vụ, quyền hạn thấy "toát mồ hôi”.  

Theo ông, đây vẫn có thể là lực lượng bán vũ trang vì mang tính chất quản lý xã hội nhiều hơn, nhưng phải có tính chuyên nghiệp.

Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh chính quy hay bán chuyên trách đều phải đảm bảo không làm tăng thêm biên chế. "Hơn 11 nghìn xã, nếu đưa lên chính quy, tưởng tượng xem bộ máy phình ra như thế nào?", bà Ngân băn khoăn.

Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển cũng nghiêng về phương án không chính quy hóa công an xã vì "sẽ xa dân". Ông Hiển cũng lưu ý chỉ nên quy định công an xã có nơi làm việc riêng chứ không phải trụ sở riêng, vì nguồn lực không thể có cho gần 12 ngàn trụ sở.

"Chưa kể nếu không giám sát được, có trụ sở riêng rồi lại làm cả phòng giam giữ riêng thì nguy hiểm lắm", Phó Chủ tịch QH nói.

Chung Hoàng