LTS: Cùng với việc giải quyết bài toán bịt lỗ hổng kỹ năng, nhóm tác giả đề xuất giải pháp đột phá để khai thác trí tuệ toàn cầu nhằm giải các bài toán lớn của đất nước, của nhân loại, đưa Việt Nam đi nhanh, tiến xa trong thời đại 4.0. Đây là quan điểm riêng của nhóm tác giả, Tuần Việt Nam trân trọng giới thiệu tới bạn đọc. 

Thay vì cứ tiếp tục tiến hành theo cách truyền thống với các dự án nhỏ lẻ, chúng ta tập trung lập Đại dự án phát triển và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để nhanh chóng bắt kịp và vượt lên trong cuộc đua tranh đầy khốc liệt nhằm khai thông các điểm nghẽn, tạo động lực tăng trưởng, giúp Việt Nam bứt phá, nhảy vọt trong bản đồ công nghệ toàn cầu.

Tầm nhìn và lộ trình

Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam thuộc nhóm đầu ASEAN về phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, đến năm 2045 thuộc nhóm 20 nước hàng đầu thế giới. Để thực hiện sứ mệnh này, Đại dự án tập trung vào thực hiện 3 nhiệm vụ chính và với lộ trình 3 giai đoạn. 

{keywords}
Để phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, cần không ngừng gia tăng phát minh, sáng chế

+ Nghiên cứu, hoạch định chiến lược để Việt Nam tiến thẳng, làm chủ và tiên phong trong phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo để giải các bài toán quốc gia và toàn cầu;

+ Kết nối và xây dựng mạng lưới trí tuệ nhân tạo toàn cầu vì một Việt Nam hùng cường trong thời đại 4.0; Thu thập, cập nhật thông tin mới nhất về sự phát triển và ứng dụng của trí tuệ nhân tạo; Thu hút, đào tạo và nuôi dưỡng các chuyên gia, kỹ sư công nghệ trí tuệ nhân tạo;

+ Giai đoạn 1 - Thiết lập mạng lưới và tiếp cận công nghệ: Liên kết và thu hút nguồn nhân tài trí tuệ nhân tạo toàn cầu. Đào tạo, bồi dưỡng nhân tài về công nghệ trí tuệ nhân tạo. Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo giải các bài toán ưu tiên quốc gia.

+ Giai đoạn 2 - Phát triển mạng lưới và cải tiến công nghệ: Dựa trên những kiến thức và nền tảng để phát triển những nền tảng mới của công nghệ trí tuệ nhân tạo. Mở rộng mạng lưới liên kết, “trạm” nghiên cứu và trung tâm công nghệ sáng tạo. Thu hút thêm nguồn tài chính từ doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế...

+ Giai đoạn 3 - Sáng tạo công nghệ và tiên phong: Không ngừng gia tăng phát minh, sáng chế. Đưa ra những ứng dụng công nghệ mới để tương thích, hiệu quả hơn, giải quyết các bài toán toàn cầu.

Tuyển chọn nhân sự cốt cán

Nhân sự cốt cán, đặc biệt là tổng tư lệnh Đại dự án, tư lệnh của các đội đặc nhiệm có vai trò vô cùng quan trọng quyết định sự thành bại của Đại dự án nên phải tuyển chọn thật kỹ lưỡng. Cũng bởi vậy, cần tìm kiếm từ mọi nguồn trên phạm vi toàn cầu. Tùy theo mỗi vị trí mà có các tiêu chuẩn tuyển chọn khác nhau song tối thiểu phải đáp ứng được các tiêu chuẩn dưới đây.

Năng lực và kinh nghiệm:

+ Giỏi lãnh đạo, có tầm nhìn và năng lực hoạt động ở toàn cầu; Am hiểu sâu sắc về công nghệ và có bề dày kinh nghiệm, từng quản lý thành công các dự án công nghệ, khoa học lớn; bậc thầy về dùng trí tuệ toàn cầu trong phát triển và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo giải quyết các bài toán đất nước và toàn cầu.

+ Đã có những thành tựu lớn trên thực tế được đồng nghiệp đánh giá là xuất chúng, có năng lực lãnh đạo, quản lý xuất sắc, được công chúng, xã hội, đặc biệt là cộng đồng các nhà khoa học quốc tế biết đến và thừa nhận…

Phẩm chất:

+ Nhìn nhận việc đảm nhận vị trí quyền cao chức trọng trong Đại dự án không phải là một nghề kiếm sống, làm giàu, có quyền lực hay để kiếm danh mà để đem cái tài, sở trường của mình góp phần đưa đất nước cất cánh, làm nên kỳ tích sông Hồng trong thời đại 4.0…

+ Tinh thần đổi mới sáng tạo, đau đáu trong suy nghĩ, quyết đoán trong hành động, cháy bỏng khát vọng dân tộc, dám nghĩ dám làm, dám hành động đột phá, quả cảm tiên phong theo dòng chảy thời đại…

Nguồn tài chính

Nguồn tài chính ban đầu cho Đại dự án khoảng 10 tỷ USD do Nhà nước bố trí, các tập đoàn công nghệ tham gia góp vốn và huy động từ các nguồn khác, từ các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước. Nhà nước và một số tập đoàn công nghệ trong nước cùng hợp lực để thực hiện Đại dự án này.

Đại dự án lập 3 đội đặc nhiệm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo. Đội 1 đặt ở Hà Nội, đội 2 đặt ở thung lũng Silicon (Mỹ), đội 3 ở London (Anh). Qua đây chúng ta sẽ tạo cầu nối và mạng lưới để khai thác trí tuệ toàn cầu vì một Việt Nam hùng cường trong thời đại 4.0.

Đứng đầu là một tổng tư lệnh toàn quyền quyết định mọi hoạt động của Đại dự án, chịu trách nhiệm trước Thủ tướng, trước nhân dân và số phận của dân tộc. Mỗi đội có 1 tư lệnh đứng đầu, toàn quyền quyết định mọi hoạt động của đội. Các đội hoạt động theo nguyên tắc độc lập, vừa hợp tác vừa cạnh tranh với nhau.

Tóm lại, để làm cách mạng chuyển đổi số thành công, tiến quân vào thời đại 4.0 bắt kịp các nước phát triển, số đông nhân lực cần được trang bị kỹ năng phù hợp, nhất là phải có các tư lệnh chuyển đổi số tài năng cùng đội ngũ chuyên gia, kỹ sư công nghệ số tinh nhuệ với tinh thần đổi mới sáng tạo, quả cảm tiên phong, đau đáu trong suy nghĩ, quyết đoán trong hành động, biết dùng trí tuệ toàn cầu trong phát triển và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để giải quyết các bài toán đất nước và toàn cầu.

Chúng ta chỉ có thể có được đội ngũ tinh hoa cốt cán này khi thực tâm trọng dụng hiền tài, tạo môi trường thuận lợi cho hiền tài xuất hiện, phát huy tài năng, giao cho họ trọng trách và nhiệm vụ xứng tầm, cho họ không gian đủ rộng để phát huy hết tài năng, toàn tâm toàn ý vì một Việt Nam hùng cường trong thời đại 4.0, bằng không chúng ta sẽ bị kéo lê theo thời đại 4.0. Bởi lẽ, thủy thủ giỏi không lớn lên trong bồn tắm, mà là trong bão tố. Chiến binh giỏi không sinh ra trên quân hàm, họ sinh ra trên chiến trường.

Hơn bao giờ hết, đây là thời điểm chúng ta cần chung tay đánh thức tiềm lực để làm cuộc cách mạng chuyển đổi số, tạo nên một kỳ tích sông Hồng trong thời đại 4.0. Các nước và lãnh thổ chịu ảnh hưởng Nho giáo đều đã hóa rồng, bắt đầu từ Nhật Bản rồi đến 4 con rồng châu Á, Trung Quốc thì đã soán ngôi cường quốc kinh tế số 2 thế giới của Nhật Bản vào năm 2010 và đang trên hành trình hiện thực hóa giấc mộng Trung Hoa vào năm 2049.

Dân tộc Việt Nam vốn tiềm ẩn sức mạnh và ý chí phi thường, có bản lĩnh và trí tuệ không kém ai, khi được khơi nguồn sức mạnh sẽ trỗi dậy mãnh liệt. 

TS Phạm Mạnh Hùng - TS Bùi Khắc Linh (Viện Kinh tế và chính trị thế giới)

Lời giải bài toán nguồn nhân lực, nhân tài trong thời đại 4.0

Bài 1: Lời giải bài toán nguồn nhân lực, nhân tài trong thời đại 4.0

Từ sự đúc kết kinh nghiệm của một số nước thành công trong chuyển đổi số, nhận diện đặc trưng của thời đại 4.0, nhóm tác giả đưa ra lời giải bài toán nguồn nhân lực, nhân tài để Việt Nam chuyển đổi số thành công.