Kinh hãi với những hồ bơi dùng bột đồng sunfat để làm xanh nước

Trước thông tin không ít bể bơi sử dụng hóa chất bột đồng sunfat để làm xanh nước, nhiều bậc phụ huynh tỏ ra rất lo ngại, nhiều người còn quyết không cho con đi bơi ở bể bơi công cộng.

“Phải có giấy giới thiệu mới được mua”

Bắt đầu vào mùa cao điểm nắng nóng, người Hà Nội muốn bơi lội thư giãn đã phải chạy đôn đáo lựa chọn hồ bơi cho mình và gia đình sao cho vừa hợp túi tiền vừa đảm bảo vệ sinh, an toàn. 1 m2 bể bơi có từ 4 - 5 người trong lúc cao điểm còn tới 8 người, hiện tượng quá tải có xảy ra nhưng nhiều bể bơi vẫn bán vé để thu lợi, bất chấp an toàn và nguy cơ ô nhiễm cho người bơi. Hiện, trên địa bàn Hà Nội có khoảng 130 bể bơi lớn, nhỏ khác nhau. Trước thông tin nhiều bể bơi lạm dụng bột đồng để làm xanh nước, chúng tôi có làm một cuộc khảo sát về hóa chất này tại hai địa bàn Hàng Hòm (Hà Nội) và chợ Kim Biên (TP Hồ Chí Minh).

Các chất hóa học trong đó có đồng sunfat dễ dàng tìm mua ở chợ Kim Biên (Q.5, TP.HCM)

Đến phố Hàng Hòm hỏi mua hóa chất làm xanh nước, dù có nói ngon ngọt mua với số lượng nhiều cho bể bơi sắp mở nhưng tiểu thương bán hóa chất vẫn lắc đầu hoài nghi: “Giấy giới thiệu đâu? Ai? Gọi điện luôn để tôi nói chuyện?”. 

Sau khi “nói đúng” tên một người kinh doanh bể bơi rất to ở Nam Định, người bán mặt tươi tỉnh hơn, đỡ nghi ngại hơn. Người bán này giới thiệu nhiệt tình loại bột đồng sunfat có khả năng “chỉ vài giây là trong xanh đừng hỏi”.

Nhiều sạp hàng hóa chất mua bán đồng sunfat vô tư, dễ dàng

Họ cũng giới thiệu thêm, bên cạnh bột đồng này còn có Chlorine dạng nén, bột, viên, xuất xứ “tả phí lù, ở đâu cũng có từ đắt tới rẻ. Nhưng hiện tại, các bể bơi ưa nhất là loại bột đồng: nhanh bổ rẻ này”.

Tại chợ Kim Biên (Q.5, TP.HCM), loại hóa chất này được bày bán nhiều trong chợ lớn, dễ dàng tìm thấy ở các cửa hàng chuyên bán hóa chất công nghiệp. Tại một cửa hàng, khi chúng tôi hỏi mua bột đồng sunfat, người bán liền lục trong kệ ra một túi to loại 20kg và nói “Loại này ở đây bán tối thiểu là 1kg với giá 65.000/kg. Cậu muốn mua số lượng bao nhiêu cũng có”.

Hóa chất bán trà lan

Khi chúng tôi hỏi muốn mua để làm xanh trong nước hồ bơi, người bán ngập ngừng một chút rồi chỉ vào bảng có dòng chữ “Quý khách nên tìm hiểu kỹ các hóa chất trước khi mua. Mọi liên quan khi sử dụng, chúng tôi không chịu trách nhiệm” và nói: “Cậu nên tìm hiểu kỹ rồi hãy mua. Tôi cũng nghe nói loại này dùng trong hồ bơi nhưng độc hại thế nào thì cửa hàng không rõ, nói chung hoá chất thì dùng đúng liều lượng thôi”. Ở một vài sạp hàng khác cũng dễ dàng tìm mua loại bột đồng sunfat này. 

"Thôi chả bơi lội nữa, chờ đi biển cho lành"

Là câu nói mà nhiều phụ huynh trao đổi với chúng tôi. 

Qua nói chuyện với phóng viên, nhiều người dân sống quanh các bể bơi như: Thái Hà, Thành Công, Thủy Lợi, Tăng Bạt Hổ và một số bể bơi công cộng trên địa bàn Hà Nội... chẳng ai biết được các bể bơi vệ sinh, thau rửa bể, thay nước như thế nào. "Có hỏi họ cũng chỉ cho biết, bể bơi thay nước và vệ sinh sạch sẽ trong đêm, hoặc khi hết người tắm", chị Hằng, một người đi bơi nói. 

Hình ảnh đồng sunfat là một chất bột màu xanh ngọc và khi sờ rất mịn

Chị Hằng là người thường xuyên đi bơi, chị bày tỏ kinh nghiệm, muốn bơi vắng và sạch phải đi vào ca sáng từ 5h đến 7h, khi đó ít người bơi, nước trong hơn. 

Viêm da, mẩn da, viêm kết mạc, đau mắt là những căn bệnh gặp phổ biến nhất khi bơi lội, nhất là khi hồ bơi quá tải, tình trạng tiệt trùng nước hồ bơi không đạt vệ sinh, đúng tiêu chuẩn. Thế nhưng khi thông tin không ít bể bơi dùng đồng sunfat để thau rửa làm trong nước thì rất nhiều người tỏ ra lo lắng. 

Hình ảnh thử nghiệm với 1 nắm bột đồng sunfat trong 3 lít nước bẩn

Chị Thanh Trà – phụ huynh em Tiến 8 tuổi (Bích Câu, Hà Nội) tâm sự, chị thường xuyên cho con mình lên bể bơi T.H tắm, bơi lội. Trước đây, chị cũng đắn đo mãi địa điểm cho con em mình bơi. Chị bảo: “Được biết, năm nào, ở đây cũng tiến hành duy tu, sửa chữa đảm bảo an toàn cho người bơi với hệ thống lọc nước tuần hoàn với giá vé chỉ 20 000 đồng/ca. Tuy nhiên trước thông tin nhiều bể bơi mua và sử dụng loại bột đồng nguy hiểm này để làm xanh nước, tôi vô cùng lo ngại”.

Chị Ngát, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội cho biết: “Tôi có cô con gái 7 tuổi hay đi bơi, nhưng thi thoảng về là bị viêm da, viêm mắt. Đến bệnh đó tôi còn lo chứ chưa nói đến vấn đề nhỡ bể bơi đó dùng bột đồng với bao tác hại”.

Tại các bể bơi, vào những ngày nắng nóng như hiện nay và nhất là vào tầm cao điểm (16-18h hàng ngày), người đến bơi đông như đi hội. Bác Tuấn, một người thường xuyên đưa cháu đến một hồ bơi ở Thanh Nhàn, cho biết: "Mấy ngày nay, bể luôn trong tình trạng đông người, quờ tay là chạm vào người khác. Nước rất nhanh bẩn. Thi thoảng tôi đi bơi muộn thấy nhân viên làm công tác thau rửa bể (tạo sóng để tống đẩy chất thải, dồn cát bẩn vào góc để hút). Tuy nhiên, cũng chẳng biết thế nào mà lần...".

Gây hại sức khỏe nếu dùng liều lượng cao

Tiến sĩ Trần Thị Ngọc Lan (Giảng viên khoa Hóa, Đại học Khoa học tự nhiên TP.Hồ Chí Minh) cho biết: Đồng sunfat là chất bột đồng đó có công thức CuSO4. Nó là chất diệt nấm mốc và diệt khuẩn, diệt tảo. Đây là chất khử trùng chứ không phải chất tẩy trắng. Chất này có màu xanh do đó làm nước hồ xanh và làm trong sạch nước hồ.

Ngoài CuSO4 được nhiều người sử dụng thì ChloraminB, Chlorine và một số hóa chất diệt rêu, tảo khác… cũng được dùng trong nước hồ bơi. Tất cả các chất tiệt trùng đều có hại cho sức khỏe ở liều lượng cao. Bột CuSO4 cũng vậy, rất có hại khi ra môi trường vì không bị phân hủy theo thời gian. 

Khi nuốt CuSO4 vào cơ thể có thể gây viêm dạ dày, đại tràng, gây viêm đường hô hấp, ảnh hưởng đến gan. Có thể còn bị đau mắt đỏ, bị hỏng võng mạc mắt, bị bệnh da liễu, lở loét miệng nếu tiếp xúc với các chất đồng sunfat quá nhiều.Tuy nhiên nó vẫn được phép dùng với liều lượng dưới mức cho phép.

Thay nước mới, làm sạch nước cho bể bơi không chỉ tốn kém, mất thời gian mà còn khiến "khách bỏ rơi mình" vì để làm được công tác này phải mất cả ngày trời thế nhưng hầu như trong 3 tháng hè, các bể bơi đều hoạt động hết công suất từ sáng sớm đến tối mịt. Hiện tại, hai thành phố lớn đang đón những đợt nắng nóng gay gắt, nhiều học sinh, sinh viên chuẩn bị nghỉ hè, các bể bơi được dự kiến là quá tải, một số bể sẽ khó mà tuân thủ đầy đủ quy tắc bắt buộc, thiết nghĩ, các ban ngành cần liên tục kiểm tra các bể bơi để đảm bảo an toàn sức khỏe cho cộng đồng.