Béo phì và bệnh tật vì lười vận động

Béo phì gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe dù bạn ở độ tuổi hay giới tính nào. Béo phì có thể dẫn đến các bệnh nguy hiểm như tăng huyết áp, đái tháo đường, các bệnh về tim mạch…

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lối sống ít vận động là nguyên nhân chính làm gia tăng tình trạng béo phì, tiểu đường, …Khảo sát từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia trên hơn 5.000 học sinh các cấp học tại Hà Nội, Thái Nguyên, Sóc Trăng, Nghệ An và TP.HCM được công bố vào tháng 7/2019 cũng chỉ ra rằng, thừa cân, béo phì có mối liên quan mật thiết với tình trạng thừa năng lượng nhưng lại thiếu vận động thể lực ở trẻ em. 

Theo một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy những trẻ ít hoạt động có nguy cơ thừa cân, béo phì cao gấp 3 lần so với những trẻ thường xuyên hoạt động thể chất.

Một nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Trường Khoa học Thể thao (Na Uy) và Đại học Cambridge (Anh) công bố trên tạp chí the Lancet cho thấy lười vận động là nguyên nhân dẫn tới hơn 5 triệu cái chết mỗi năm trên toàn cầu.

Lười vận động gia tăng các rủi ro bệnh tật như tiểu đường, ung thư vú và ruột kết, bệnh tim. Gánh nặng y tế và thiệt hại hiệu suất kinh tế vì sức khỏe kém do lười hoạt động gây ra trên toàn cầu tăng thêm 67,5 tỉ USD mỗi năm. Thất thoát này diễn ra ở cả các nước phát triển và đang phát triển. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, mỗi người chỉ cần vận động 1 giờ mỗi ngày là các nguy cơ này nhìn chung sẽ được loại trừ.

Dành nhiều thời gian cho các thiết bị điện tử và tivi

Ngày nay, những sản phẩm công nghệ như tivi, máy tính, điện thoại, trò chơi điện tử đã trở nên quá đỗi quen thuộc đối với mỗi người. Không ai có thể phủ nhận, những phương tiện này không chỉ mang đến cho chúng ta vô vàn thông tin, kiến thức mà còn trở thành một người bạn không thể thiếu. Tuy nhiên, việc ngồi lỳ một chỗ hàng tiếng đồng hồ, thậm chí cả ngày với các thiết bị này đã gây ra nhiều vấn về đề sức khỏe, trong đó có việc tăng cân và béo phì.

Nhằm tìm ra mối liên hệ giữa việc xem tivi và các thiết bị di động và bệnh béo phì, Sáng kiến Giám sát Tình trạng Béo phì ở trẻ em tại Châu Âu của Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization European Childhood Obesity Surveillance Initiative) đã tiến hành nghiên cứu, theo dõi và thu thập dữ liệu về tỷ lệ béo phì trên 63.000 trẻ em 6-9 tuổi tại 19 quốc gia ở Châu Á và Châu Âu từ năm 2015 - 2017.

Trẻ được chia thành 7 nhóm và trẻ ở các nhóm đều tham gia vào những hoạt động tương tự nhau, bao gồm: Hoạt động thể chất; sử dụng ti vi và các thiết bị di động; chế độ ăn giàu trái cây, rau quả và sử dụng nước ngọt có đường. Kết quả cho thấy, trẻ xem tivi và các thiết bị di động nhiều sẽ có nguy cơ béo phì cao cho dù có kết kết hợp với các hành vi sức khỏe lành mạnh hay không.

{keywords}
Lười vận động và thời gian xem tivi, các thiết bị di động nhiều là những nguyên nhân chính dẫn đến béo phì. (Nguồn Internet)

Một kết quả nghiên cứu khác mới được các nhà khoa học ĐH công nghệ Auckland New Zealand thực hiện trên 5.000 trẻ em được công bố vào năm 2017 cũng đã cho thấy, trẻ 2 tuổi xem tivi và máy tính nhiều hơn 1 giờ/ngày sẽ có nguy cơ béo phì cao hơn, phải đi thăm khám bác sĩ nhiều hơn và các kỹ năng vận động cũng kém linh hoạt hơn, cùng với đó là trẻ có thể gặp phải vấn đề tăng động khi được 4 tuổi rưỡi.

Thay đổi lối sống để giảm béo phì

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra việc hạn chế, kiêng khem đường quá mức không mang lại hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe hay tình trạng cân nặng, trái lại việc kiêng khem không hợp lý trong thời gian dài thậm chí còn gây ra một số tác dụng ngược.
 
Liên quan đến vấn đề này, GS Phan Thị Kim - Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam cũng đã chia sẻ: "Có nhiều tranh cãi về việc ăn nhiều đồ ngọt dẫn đến thừa cân béo phì nhưng đồ ngọt chỉ là một trong số các yếu tố thôi, còn lại là việc lười vận động mới là nguyên nhân, ăn vào nhiều nhưng vận động nhiều thì không béo phì”.

Trong một nghiên cứu khoa học được công bố năm 2018, các nhà khoa học tại Anh cũng đã không tìm thấy mối liên hệ trực tiếp nào giữa việc sử dụng đồ uống có đường với nguy cơ thừa cân béo phì cao ở trẻ trong độ tuổi 4- 10 tuổi. Ngoài ra, tại Mỹ, lượng tiêu thụ nước ngọt trên đầu người giảm đi trong suốt 15 năm qua, nhưng tỷ lệ thừa cân béo phì vẫn gia tăng.

{keywords}
Thay đổi lối sống, tăng cường vận động mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe. Nguồn (Internet)

Không bàn đến các giải pháp vĩ mô cho một vấn đề xã hội, riêng với bản thân mỗi người, ngay từ hôm nay, hãy thay đổi lối sống từ những việc làm nhỏ nhất để có cuộc sống lành mạnh và một sức khỏe tốt.

Để giảm tình trạng béo phì, giải pháp lâu dài đến từ cách thay đổi lối sống, từ từng hoạt động nhỏ hằng ngày của người trẻ và người lớn trong gia đình. Một trong số các phương pháp tự nhiên, dễ thực hiện để giúp bạn sống khỏe và tránh xa béo phì là: ăn nhiều chất xơ hơn; siêng vận động; ngủ đủ giấc, giảm thời lượng xem tivi và thiết bị thông minh như điện thoại, máy tính.

Vũ Minh