- Dịp Tết Nguyên đán năm nay, NHNN chủ trương không chi các loại tiền mới in (nếu còn tồn kho) có mệnh giá nhỏ từ 5.000 đồng trở xuống vào lưu thông, chỉ chi các loại tiền đã qua lưu thông để đáp ứng nhu cầu thanh toán của người dân.
Đây là thông tin ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN cho biết trong buổi họp báo về việc đáp ứng nhu cầu tiền mặt và đảm bảo hoạt động ATM trong dịp Tết Nguyên đán Bính Thân sáng 12/1.
Như vậy, đây là năm thứ 4 liên tiếp NHNN thực hiện chủ trương không phát hành tiền mệnh giá nhỏ trong dịp Tết Nguyên Đán nhằm mục đích giảm chi phí và giảm thiểu việc sử dụng các đồng tiền mệnh giá nhỏ vương vãi, lãng phí, phản cảm tại các khu vực chùa chiền, danh lam thắng cảnh...
Trước đó, trong một công văn ngày 11/1/2016, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cũng đã yêu cầu các đơn vị tăng cường công tác thanh tra, giám sát hoạt động ngân hàng dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán năm 2016 nhằm đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. Thống đốc yêu cầu kiểm tra hoạt động kinh doanh ngoại tệ, vàng và dịch vụ đổi tiền mới, kinh doanh tiền mặt mệnh giá nhỏ, lẻ trái phép để đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng dịp Tết Nguyên đán 2016.
Cụ thể, các đơn vị chỉ đạo, thanh tra, giám sát các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong việc đảm bảo cung ứng đủ tiền mặt cho nền kinh tế trước và sau Tết Nguyên đán. Đảm bảo hệ thống máy ATM hoạt động an toàn, thông suốt; cung ứng kịp thời, đầy đủ các dịch vụ tiền mặt thanh toán, tài chính phục vụ hoạt động sản xuất - kinh doanh, xuất nhập khẩu và đảm bảo dịch vụ ngoại hối phục vụ khách hàng.
Hồi cuối 2015, tại chỉ thị 31, ngày 24/12, Thủ tướng Chính phủ cũng đã yêu cầu NHNN thực hiện các biện pháp quản lý sử dụng tiền mệnh giá nhỏ, lẻ hợp lý, tiết kiệm trong dịp Tết và xử lý nghiêm dịch vụ đổi tiền lẻ trái phép.
Chủ trương không phát hành tiền mới mệnh giá nhỏ bắt đầu được thực hiện từ năm 2013. Trong năm 2013, NHNN đã không phát hành tiền mới mệnh giá 500 đồng trong dịp Tết Nguyên Đán. Năm 2014, ngoài tiền 500 đồng, loại tiền mệnh giá 1.000 và 2.000 đồng cũng không được phát hành mới dịp tết âm lịch. Năm 2015, đồng tiền mệnh giá 5.000 đồng cũng đã không được phát hành dịp tết âm lịch.
Ông Đào Minh Tú cho biết, khảo sát một cách kỹ lưỡng của NHNN cho thấy, việc không phát hành các loại tiền mệnh giá nhỏ dịp Tết đã giúp tiết được 1.500 tỷ đồng trong tất cả các khâu từ in ấn, phát hành, kiểm đếm...
Ông Tú cho biết, việc thực hiện chủ trương này trên thực tế đã cho hiệu quả kinh tế cao và tác động xã hội tốt. Chủ trương giúp giảm chi phí hàng trăm tỷ đồng và để tập trung nguồn lực cho các việc khác quan trọng hơn trong hệ thống. Chính sách này cũng được sự đồng tình ủng hộ của các bộ ban ngành.
Theo Bộ VH-TT&DL, với chủ trương của NHNN, nhất là năm 2014-2015, dịch vụ đổi tiền lẻ không còn phổ biến như trước đây. Tại các đền chùa, ban tổ chức bố trí bàn ghi công đức... thuận tiện cho khách du lịch.
Mặc dù vậy, hoạt động đổi tiền lẻ vẫn diễn ra với nhiều hình thức mới. Tới gần Tết Nguyên đán 2016, hàng loạt các trang web và facebook vẫn đang công khai công bố số điện thoại và chào mời đổi tiền lẻ.
Trước đó, theo Phó thống đốc Tú, do lợi ích cục bộ, vẫn còn một số nơi hiện tượng đổi tiền còn diễn ra. Tuy nhiên, trong hai năm qua, Nghị định 96 đã quy định rất rõ, các hoạt động đổi tiền lẻ sẽ bị xử phạt từ 20-40 triệu đồng. NHNN sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan thuộc Bộ TT&TT, Bộ VHTT&DL, Trung ương Hội Phật giáo VN,... tăng cường công tác thông tin tuyên truyền để nhân dân sử dụng tiền mệnh giá nhỏ tiết kiệm, hợp lý. Lực lượng công an địa phương, quản lý thị trường,... sẽ vào cuộc trong dịp Tết Nguyên Đán năm nay.
Để bảo đảm hệ thống thanh toán trong hoạt động NH, NHNN đã chủ động xây dựng các phương án cung ứng tiền mặt và tổ chức điều chuyển tiền mặt tới NHNN chi nhánh tỉnh, thành nhằm nâng cao dự trữ, sẵn sàng đáp ứng đủ nhu cầu tiền mặt của các tổ chức, cá nhân.
Năm nay, NHNN cũng đã thông báo cho các thành viên hệ thống thanh toán điện tử liên NH thực hiện kéo dài thời gian hoạt động cuối mỗi ngày thêm 1 giờ trong khoảng thời gian từ 01-05/2/2016.
CTCP Chuyển mạch Tài chính Quốc gia VN (Banknetvn) đảm bảo hoạt động chuyển mạch đối với các giao dịch thanh toán thẻ qua ATM/POS an toàn và thông suốt trong dịp Tết Nguyên đán. Nhiều NHTM được phép sử dụng ATM lưu động.
Các NHTM duy trì tổ chức hoạt động phục vu nhu cầu thanh toán ngoại tệ với nước ngoài trong những ngày nghỉ Tết và đổi tiền ngoại tệ một cách hợp lý cho người nước ngoài và khách du lịch trong những ngày nghỉ Tết.
Mạnh Hà