Trên thế giới, nơi nào có nhiều doanh nghiệp, được các đối tác nước ngoài yêu mến, tặng hàng loạt xe sang trị giá hàng tỷ đồng, thậm chí hàng chục tỷ đồng, như doanh nghiệp Việt Nam? Nhưng, đằng sau câu chuyện này là sự thật 'cười ra nước mắt'.

Một doanh nghiệp tại Hải Phòng, cuối tháng 6 vừa qua, bất ngờ được đối tác nước ngoài tặng siêu sang bạc tỷ Rolls-Royce Dawn.

Món quà này khiến bao người phải thèm khát về độ xa xỉ của nó. Trên thị trường quốc tế, Rolls-Royce Dawn bản tiêu chuẩn có giá khởi điểm khoảng 385.000 USD. Doanh nghiệp được tặng thì nửa đùa nửa thật nói rằng, đây là món quà nhằm thắt chặt mối quan hệ hợp tác giữa hai bên. Chưa kể, hàng ngàn công ty khác sẽ phải ghen tỵ bởi có đơn vị này có đối tác "giàu có và quý hóa".

{keywords}

Chiếc Rolls-Royce Dawn bản tiêu chuẩn có giá khởi điểm khoảng 385.000 USD

Tuy nhiên, đây lại không phải chuyện hiếm. Trào lưu biếu tặng xe ô tô hạng sang, từ các đối tác nước ngoài cho doanh nghiệp Việt Nam đã bùng lên vào năm 2014. Và, trong nửa đầu năm nay, đã có hàng trăm ô tô là quà biếu, tặng cho các doanh nghiệp Việt, mà lạ là, toàn là xe sang, siêu sang như Rolls Royce, Bentley, Porsche, BMW, Mercedes, Lexus...

Trong khi nhiều công ty phải thèm muốn và ghen tỵ, thì ngược lại, có những nơi được nhận được quà biếu là xe sang lại bày tỏ thật lòng, rằng họ rất khổ tâm và chẳng vui sướng chút nào.

Bởi, Thông tư 20/2011/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành và có hiệu lực từ tháng 5/2011 đã ngăn chặn doanh nghiệp tự do nhập khẩu ô tô không chính hãng. Từ đó, nhiều doanh nghiệp nhỏ đã không thể nào nhập khẩu được xe ô tô nguyên chiếc, vì theo quy định phải có giấy ủy quyền chính hãng.

Để vẫn có thể nhập khẩu xe không chính hãng mà không cần đến giấy ủy quyền, các doanh nghiệp đã phải tìm nhiều cách lách luật, đưa xe sang về nước bằng đường ngách.

Ban đầu là bằng con đường Việt kiều hồi hương. Theo đó, người Việt Nam định cư ở nước ngoài hồi hương, được phép nhập khẩu 1 ôtô cá nhân đang sử dụng. Xe này được miễn thuế nhập khẩu, nhưng vẫn phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng.

Dựa trên quy định này, một số DN nhập khẩu ô tô không chính hãng đã móc nối với các Việt kiều, làm thủ tục hồi hương, nhập tịch, để mang theo xe ô tô về Việt Nam.

Tuy nhiên, nhập theo hình thức này, chiếc xe đó phải được đăng ký lưu hành ở quốc gia mà Việt kiều định cư ít nhất là 6 tháng và chạy một quãng đường tối thiểu là 10.000 km, tính đến thời điểm về cảng Việt Nam.

{keywords}
Các DN kinh doanh ô tô phải lách luật bằng con đường Việt kiều hồi hương hoặc đối tác biếu tặng

Vì vậy, doanh nghiệp thường ra nước ngoài mua xe mới 100%, sau đó thông qua các Việt kiều để đăng ký, chạy hoặc điều chỉnh công tơ mét cho đủ 10.000 km, đợi sau 6 tháng theo đúng quy định mới nhập về Việt Nam.

Nhập xe theo con đường này phải mất ít nhất nửa năm mới đưa được một chiếc xe về nước và phải trả chi phí cho các Việt kiều "tham gia đường dây" số tiền không nhỏ. Tuy nhiên, sẽ được miễn thuế nhập khẩu, vậy nên, hàng loạt xe sang không chính hãng đã tràn vào Việt Nam thời gian qua. Sau khi nhập khẩu vào Việt Nam, nhiều Việt kiều đã nhanh chóng chuyển đổi mục đích sử dụng, sang tên, chuyển nhượng cho đối tượng khác. Phong trào nhập xe theo con đường Việt kiều hồi hương rầm rộ đến hết 2013 thì bị siết chặt và giảm hẳn.

Tiếp tục lách luật, các doanh nghiệp nhập xe không chính hãng lại nghĩ ra "chiêu trò" mới là xe biếu tặng. Theo quy định của Bộ Tài chính, trong một năm, mỗi tổ chức cá nhân Việt Nam được nhập khẩu một ôtô do tổ chức cá nhân nước ngoài biếu tặng. Và, các doanh nghiệp lại ra nước ngoài mua xe, rồi nhờ đối tác làm thủ tục biếu tặng, gửi cho mình về Việt Nam.

Nhập xe theo con đường Việt kiều hồi hương, tuy mất thời gian và phải trả thêm chi phí cho Việt kiều, nhưng bù lại còn được hưởng khoản miễn thuế nhập khẩu. Còn nhập theo đường quà biếu, tặng như hiện nay có chi phí cao hơn, do phải chịu đầy đủ các loại thuế như xe nhập khẩu thông thường. Ngoài ra, còn phải chịu thêm thuế thu nhập bất thường lên tới 20%.

Việc xin được giấy phép nhập khẩu xe biếu tặng cũng rất khó khăn. Dù có đưa được xe sang về nước, giá xe cũng bị đẩy lên cao và chủng loại xe cũng rất hạn chế.

Một doanh nghiệp nhỏ kinh doanh ô tô tâm sự, các rào cản đối với kinh doanh là nỗi kinh hoàng của họ. Bởi, không chỉ bị gây khó khăn mà nếu muốn trụ lại trên thương trường, đôi khi buộc phải gian dối, luồn lách để duy trì hoạt động.

Chắc không ở đâu có chuyện như tại Việt Nam, doanh nghiệp ra nước ngoài mua xe mới, nhờ Việt kiều đăng ký, thuê người lái chạy cho thành xe cũ và chờ 6 tháng rồi nhập về bán. Chuyện tưởng như đùa nhưng đã diễn ra trong gần 5 năm qua.

Nay, làm gì có ai hảo tâm biếu tặng doanh nghiệp ô tô giá hàng tỷ đồng? Thực chất, đây cũng là một câu chuyện "cười ra nước mắt". Các cơ quan chức năng cũng thừa biết - ông chủ một doanh nghiệp kinh doanh ô tô, thở dài.

Trần Thủy