Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã xem hội nghị thượng đỉnh G7 tại Hiroshima, Nhật Bản như một cơ hội để vận động các nhà lãnh đạo thế giới thực hiện các khoản đầu tư liên quan đến xe điện.

Trong khi đối thủ của ngành công nghiệp ô tô là Thái Lan đang bận rộn thành lập chính phủ mới, thì Indonesia lại tích cực quảng bá về tiềm năng phát triển ngành công nghiệp xe điện của mình.

Theo công ty nghiên cứu MarkLines, sản lượng ô tô của Thái Lan đã giảm dần kể từ mức cao nhất năm 2013 là 2,45 triệu xe xuống còn 1,88 triệu vào năm 2022, tương đương mức giảm 23%. Sản lượng ô tô Thái Lan giảm phần lớn là do xu hướng chuyển sản xuất ra khỏi đất nước.

Công nhân lắp ráp một chiếc xe BMW X3 mới để phân phối trong nước tại nhà máy lắp ráp Gaya Motor, Indonesia (Ảnh: Nikkei Asia)

Ở chiều ngược lại, sản lượng ô tô tại Indonesia tăng hơn 30% trong cùng kỳ, lên mức 1,47 triệu chiếc vào năm 2022, gần bằng 80% sản lượng của Thái Lan. Con số này có thể lên tới 1,6 triệu chiếc trong năm nay.

Chỉ nhìn vào phân khúc ô tô du lịch, sản lượng ô tô của Indonesia đã vượt qua Thái Lan vào năm 2014 và gần đây đã tăng gấp đôi sản lượng của đối thủ.

Cơn sốt xe điện trên toàn cầu mang đến một cơ hội vô cùng lớn cho Indonesia. Lợi thế lớn nhất của Indonesia chính là lượng niken dồi dào - một nguyên liệu quan trọng trong pin xe điện. Các khoản đầu tư vào việc khai thác niken của nước này đang tăng lên chóng mặt. 

Vào tháng 4, chính phủ Indonesia thông báo Volkswagen đang xem xét đầu tư vào một dự án sản xuất niken mà hãng Ford cũng đang tham gia. Pin xe điện có thể nặng hàng trăm kg và thường được sản xuất gần các nhà máy lắp ráp xe thành phẩm. Việc thu hút các nhà máy sản xuất pin cũng sẽ tác động không nhỏ đến sản xuất xe điện. 

Chính phủ Indonesia cũng đưa ra nhiều chính sách thúc đẩy cho sự phát triển của xe điện, chẳng hạn như giảm thuế giá trị gia tăng đối với một số xe điện từ 11% xuống 1% từ tháng 4/2023. Tuy nhiên, các mẫu xe điện nằm trong diện hưởng trợ cấp phải có ít nhất 40% linh kiện sản xuất trong nước.

Các nhà sản xuất ô tô toàn cầu đã phản ứng tích cực trước sự chào đón của Indonesia. Hyundai của Hàn Quốc và SAIC-GM-Wuling của Trung Quốc bắt đầu sản xuất xe điện ở Indonesia vào năm 2022. Trong khi đó, Tesla được cho là sắp đạt được thỏa thuận sơ bộ để xây dựng các cơ sở sản xuất tại Indonesia.

LG Energy Solutions của Hàn Quốc đang cùng với Hyundai sẽ xây dựng một nhà máy sản xuất pin tại Indonesia, dự kiến ​​sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2024. CATL của Trung Quốc, nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới, cũng có kế hoạch xây dựng một nhà máy mới ở Indonesia.

Nhà máy của Hyundai tại Indonesia (Ảnh: Nikkei Asia)

Ngành công nghiệp ô tô của Thái Lan bắt đầu vào những năm 1960 khi các nhà sản xuất Nhật Bản như Toyota bắt đầu sản xuất tại đây. Chuỗi cung ứng tập trung tại quốc gia này đã phát triển ngay sau đó. Nó đã trở thành một cơ sở xuất khẩu ô tô không chỉ cho Đông Nam Á, mà còn cả Úc, Trung Đông và Châu Phi.

Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển sang sử dụng xe điện, công thức chiến thắng của quốc gia dựa trên xe động cơ xăng đã trở nên lỗi thời.

Một nguồn tin chính phủ Thái Lan cho biết các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang khá chậm chạp trong lĩnh vực xe điện. Ô tô Nhật Bản vẫn rất phổ biến ở Thái Lan và sự hào hứng đối với xe điện rất cao. Tuy nhiên, việc các hãng xe Nhật chậm chạp gia nhập thị trường có thể trở thành mối cản trở ngành công nghiệp ôtô nước này.

Thái Lan cũng không ngồi yên khi đặt mục tiêu xe điện chiếm 30% hoặc hơn số ô tô mới được sản xuất tại nước này vào năm 2030. Quốc gia này đã đưa ra các ưu đãi mới vào tháng 2 năm 2022, trong đó quan trọng nhất là khoản tiền lên tới 150.000 baht (4.300 USD) trợ cấp cho xe điện từ các hãng có kế hoạch sản xuất xe ở Thái Lan.

Thái Lan cũng đang nỗ lực thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện (Ảnh: Nikkei Asia)

Thuế hàng hóa đối với xe chở khách EV cũng sẽ giảm từ 8% xuống 2%. Xe bán tải, vốn được ưa chuộng nhất quán ở Thái Lan, sẽ được miễn thuế. Một chiếc xe điện Trung Quốc có giá khoảng 1 triệu baht sẽ được giảm khoảng 200.000 baht, bao gồm trợ cấp và giảm thuế hàng hóa.

Chính phủ đã công bố chiến lược đầu tư 5 năm, bắt đầu từ năm nay, bao gồm miễn thuế từ 10 đến 13 năm cho việc sản xuất xe chạy bằng pin nhiên liệu. Các nhà sản xuất nhiên liệu sinh học cũng đủ điều kiện để được giảm thuế.

Có thể thấy rằng Thái Lan đang cố gắng vượt lên dẫn đầu bằng cách mở rộng phạm vi tiếp cận không chỉ với xe điện mà còn với các phương tiện sử dụng năng lượng mới nói chung. Chính vì thế, cuộc cạnh tranh ngôi vị “Detroit của châu Á” với Indonesia sẽ còn nóng hơn nữa trong tương lai.

Minh Nhật (Theo Nikkei Asia)