- Việt Nam sẽ có 43 nhà máy nhiệt điện than hoạt động trong 7-8 năm tới, thải ra khoảng 30 triệu tấn tro xỉ, thạch cao mỗi năm. Đây là gánh nặng môi trường rất lớn.
Tại cuộc họp về vấn đề xử lý chất thải các nhà máy nhiệt điện chiều 10/8, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng và các doanh nghiệp phải quyết liệt hơn trong việc xử lý tro xỉ nhiệt điện. Đặc biệt, các dự án nhiệt điện cấp thiết về vấn đề này như Vĩnh Tân, An Khánh, Sông Hậu, Vũng Áng,... cần phải được tính toán tiếp mức tiêu hao than và làm rõ các giải pháp xử lý bảo vệ môi trường.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các dự án mới sẽ chỉ được triển khai xây dựng khi có phương án rõ ràng về xử lý tro xỉ, hoặc có hợp đồng với các đơn vị có nhu cầu.
Vấn đề này được đặt ra cấp thiết hơn, khi 6 tháng qua, đã có 2 sự cố liên tiếp xảy ra gây ô nhiễm môi trường liên quan đến chất thải tro xỉ ở nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2 (Bình Thuận).
Lần đầu tiên, tháng 4, nhà máy này đã làm phát tán bụi tro xỉ trong quá trình vận chuyển ra bãi thải, khiến người dân bức xúc, đổ ra đường quốc lộ biểu tình. Lần thứ hai, tháng 7, nhà máy nhiệt điện trên tiếp tục xả khói đen ra môi trường, do nghẹt đường dẫn tro.
Hai tuần trước, tại cuộc họp bàn về vấn đề này ở Bộ Công Thương, Tổng cục Năng lượng cho biết, hiện cả nước có 19 nhà máy nhiệt điện than (công suất đạt 14.300 MW) đang vận hành và tiêu thụ khoảng 42 triệu tấn than/năm. Ước tính lượng tro, xỉ, thạch cao thải ra hàng năm hơn 14,4 triệu tấn. Trong đó, 70% là tro bay, còn lại là xỉ. Tổng số diện tích làm bãi thải khoảng 700 ha.
Ngoài ra, cả nước còn có 12 nhà máy nhiệt điện (tổng công suất 11.700 MW) đang xây dựng và 12 nhà máy đã và đang phê duyệt đầu tư (tổng công suất 12.900 MW) với tổng số than tiêu thụ 63 triệu tấn/năm. Lượng tro xỉ thải ra khoảng trên 14,7 triệu tấn/năm. Diện tích bãi thải xỉ khoảng hơn 1.100 ha.
Tính đến năm 2022-2023, Việt Nam sẽ có 43 nhà máy (39.020 MW), tiêu thụ khoảng 110 triệu tấn than và thải ra khoảng 29 -30 triệu tấn tro xỉ/năm.
Cuối năm 2014, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 1696/QĐ-TTg chỉ đạo triển khai việc sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất phân bón để sản xuất vật liệu xây dựng.
Hiện nay, mới chỉ có 0,5-1 triệu tấn/năm tro bay được sử dụng làm phụ gia cho xi măng, bê tông đầm lăn, gạch không nung. Đây là con số rất nhỏ so với 11 tấn tro bay thải ra mỗi năm từ các nhà máy nhiệt điện than.
Bộ Xây dựng cho hay, ngành vật liệu xây dựng có thể sẽ đảm bảo tiêu thụ 6-8 triệu tấn trong số 11 triệu tấn tro bay mỗi năm hiện nay. Song, các tính toán này chưa thành hiện thực vì vướng mắc về kỹ thuật, chi phí đầu tư, giá thành sản phẩm.
Phạm Huyền