Hội thảo đề xuất giải pháp quản lý lưới điện, tối ưu năng lượng tái tạo

Nội dung chính của hội thảo trực truyến này tập trung vào việc đề xuất các giải pháp quản lý lưới điện nhằm vận hành tối ưu nguồn năng lượng tái tạo. Theo đó, Việt Nam cần thực hiện các nhóm giải pháp chính mang tính hoạch định và vận hành hệ thống điện nếu muốn vận hành tối ưu công suất nguồn điện năng lượng tái tạo và tận dụng tối đa nguồn năng lượng này trong hệ thống điện.

Tại hội thảo, nhóm tư vấn quốc tế và trong nước do GIZ điều phối đã đề xuất 2 nhóm giải pháp.

Về nhóm giải pháp mang tính hoạch định, nhóm tư vấn cho biết, quan trọng nhất là ban hành cơ chế giá FIT hợp lý được thay đổi theo vùng, thời gian hoặc nhu cầu phụ tải để hạn chế việc đầu tư năng lượng tái tạo quá tập trung chỉ vào một vài vùng nhất định. Ngoài ra, có thể khuyến khích nhà đầu tư trang bị các hệ thống tích trữ năng lượng, khuyến khích các giải pháp tự động hóa/số hóa lưới điện, nâng cấp và mở rộng năng lực truyền tải của lưới điện hiện tại.

Với nhóm giải pháp về vận hành hệ thống điện, giải pháp dài hạn là đầu tư lưới điện truyền tải điện một chiều siêu cao áp. Các giải pháp có thể áp dụng trong ngắn và trung hạn là ứng dụng phần mềm tiên tiến nhằm hỗ trợ việc thay đổi cấu trúc kết dây lưới điện, đầu tư trang bị máy biến áp dịch pha, thiết bị điều chỉnh điện áp dưới tải để tối ưu trào lưu công suất trong hệ thống điện.

Cũng nằm trong nhóm giải pháp về vận hành hệ thống điện, giải pháp về thị trường điện cho phép các mô hình kinh doanh mới tham gia vào thị trường điện, như hệ thống lưu trữ năng lượng hay mô hình nhà máy điện ảo; triển khai các chương trình quản lý nhu cầu phụ tải, điều chỉnh phụ tải điện, áp dụng giải pháp tái điều độ có sự tham gia của các nguồn điện năng lượng tái tạo phân tán có quy mô công suất nhỏ và trao đổi điện đối lưu liên vùng, nhằm vận hành tối ưu các nguồn điện năng lượng tái tạo.

Cuối cùng, nhóm tư vấn cũng đề xuất giải pháp kiểm soát nguồn năng lượng tái tạo được phát vào lưới điện. Giải pháp này cho phép thực hiện việc giới hạn công suất phát của các nguồn điện năng lượng tái tạo sau khi vấn đề nghẽn mạch vẫn tồn tại, dù đã áp dụng hết các biện pháp khác trước đó trên cơ sở so sánh chi phí quy dẫn. Nhà đầu tư sẽ được cân nhắc bù đắp doanh thu đã bị mất ở mức độ nhất định.

Ông Markus Bissel - Giám đốc Dự án Lưới điện Thông minh cho Năng lượng Tái tạo và Hiệu quả Năng lượng (SGREEE), Tổ chức GIZ - chia sẻ: “Các giải pháp này sẽ góp phần giúp Việt Nam tận dụng tối đa các nguồn năng lượng tái tạo có tiềm năng lớn, sử dụng hiệu quả và tối ưu hạ tầng lưới điện nhằm hấp thụ tối đa các nguồn năng lượng sạch, qua đó hạn chế việc giới hạn công suất phát của các nguồn điện năng lượng tái tạo. Nhờ đó, Việt Nam vừa thúc đẩy được sự phát triển của các nguồn năng lượng tái tạo vừa đảm bảo nguồn cung cấp điện tin cậy và ổn định, hướng đến phát triển năng lượng bền vững”.

Trong thời gian gần đây, các dự án điện năng lượng tái tạo phát triển nhanh tại Việt Nam sau khi Chính phủ ban hành các cơ chế khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, như về năng lượng mặt trời trong Quyết định 11/2017/QĐ-TTg và về năng lượng gió trong Quyết định 39/2018/QĐ-TTg.

Tuy nhiên, hầu hết các dự án này chỉ phân bổ tập trung tại một số khu vực có tiềm năng lớn bức xạ mặt trời và gió, trong khi hạ tầng lưới điện để giải tỏa công suất nguồn điện không đủ để đáp ứng đồng bộ.

Cùng với đó, sự chênh lệch lớn giữa nhu cầu phụ tải cao điểm và thấp điểm dẫn đến sự không ổn định của hệ thống lưới điện, gây ra tình trạng tắc nghẽn tại các khu vực này. Các dự án phải hạn chế sản lượng điện phát, ảnh hưởng tới doanh thu và lãng phí nguồn đầu tư. Do vậy, các giải pháp trên sẽ góp phần giải quyết các vấn đề này.

Ngọc Minh