‘Hoa cúc xanh trên đầm lầy’: kịch xưa, Lưu Quang Vũ kể chuyện nay

Vở kịch Hoa cúc xanh trên đầm lầy của Lưu Quang Vũ vừa tái xuất sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội với bản dựng của đạo diễn Nguyễn Sĩ Tiến tối 25/8.

 “Hoa cúc xanh trên đầm lầy mở màn bằng cảnh cầu hôn bất ngờ của Lê Hoàng - một kỹ sư suốt ngày đắm mình vào máy móc với bạn học cũ là Thùy Liên. Bị Thùy Liên từ chối với lý do sắp cưới họa sĩ Nguyễn Vân, Lê Hoàng ôm mối hận và quyết trả thù bằng cách tạo ra một Thùy Liên và Nguyễn Vân khác bằng… máy. Hai người máy này có hình dáng giống y như Thùy Liên và Nguyễn Vân ngoài đời thường, chỉ khác là họ được lập trình từ những gì tốt đẹp, tinh túy nhất, những tính xấu khác đã bị loại bỏ.

Ngân hàng SHB phối hợp cùng Nhà hát Tuổi trẻ tổ chức Đêm kịch Lưu Quang Vũ tại Nhà hát Lớn Hà Nội

Lê Hoàng muốn Thùy Liên người máy sẽ yêu mình, thế nhưng cô người máy xinh đẹp, dịu hiền lại không chịu đựng được tính nóng nảy, vô tâm của người đã tạo ra mình. Một ngày kia, cô đi xuống tầng hầm tăm tối và bắt gặp một họa sĩ đang vẽ tranh. Họ nhận ra nhau và hiểu rằng, không nên ở trong căn phòng đầy bóng tối này. Cả hai nắm tay nhau cùng đi ra ngoài cuộc sống.

Bà Ninh Thị Lan Phương - Phó Tổng giám đốc SHB nhận hoa và kỷ niệm chương từ NSƯT Chí Trung - Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ trong Đêm kịch

Phát hiện ra hai người máy biến mất, Lê Hoàng báo công an và một đội đặc nhiệm được thành lập để truy tìm những con người đặc biệt. Họ đã bắt và khám xét Thùy Liên và Nguyễn Vân thật, trong khi Thùy Liên và Nguyễn Vân người máy đang ngỡ ngàng trước cuộc đời thực. Hai người máy quyết định tìm đến nương nhờ hai người thật là hình mẫu của mình, song họ đã thất vọng bởi Thùy Liên và Nguyễn Vân thật đang mệt mỏi, căng thẳng trong nỗi lo cơm áo gạo tiền…

Đông đảo khán giả đến đón xem đêm kịch "Hoa cúc xanh trên đầm lầy"

Suốt vở diễn, chỉ có một cảnh Thùy Liên người máy gặp Nguyễn Vân thật và Nguyễn Vân người máy gặp Thùy Liên thật. Đạo diễn Sỹ Tiến đã rất khéo khi để hai nhân vật thật - giả chỉ khác nhau một chút về trang phục nhưng diễn viên phải diễn xuất để khán giả nhận thấy sự khác biệt. Cũng thật khó cho diễn viên khi phải đóng cùng lúc hai nhân vật: thật và giả. Cùng là Nguyễn Vân nhưng cảnh này tài năng, đam mê, nhiệt huyết, sang cảnh khác lại là chàng họa sĩ thiếu tài, đang loay xoay trong ngõ cụt. Cùng là Thùy Liên song cảnh này đơn giản, trong ngần còn cảnh sau lại đòi hỏi, toan tính. Những lớp diễn đối lập được đan xen…

Đại diện Ngân hàng SHB tặng hoa chúc mừng đêm biểu diễn thành công rực rỡ

Hoa cúc xanh trên đầm lầy được cho là kịch bản sân khấu duy nhất hàm chứa nhiều yếu tố giả tưởng của tác giả Lưu Quang Vũ, thế nhưng khán giả cũng dễ nhận thấy, câu chuyện này có phần giống với kiểu hồn này, xác kia trong kiệt tác Hồn Trương Ba, da hàng thịt. Nhưng nếu hồn Trương Ba không thể sống trong da anh hàng thịt do khác nhau về bản chất, tính cách thì Thùy Liên và Nguyễn Vân tưởng tượng không thể sống cùng Thùy Liên và Nguyễn Vân thật do thiếu thực tế cuộc sống. Chính Thùy Liên phải thốt lên “thật đáng sợ” khi biết có một bản sao của mình và chồng đang tồn tại bên cạnh cuộc sống của hai người dù bản sao ấy là những chắt lọc tinh túy nhất của tuổi thơ đã qua và một tương lai chỉ toàn những điều tốt đẹp.

Cảnh trong vở diễn

Cuối cùng, Thùy Liên và Nguyễn Vân người máy trở về đầm lầy ngày xưa, nơi mọc lên những bông hoa cúc xanh mà cả Hoàng, Liên, Vân đã bất chấp nguy hiểm lội ra để ngắt về. Nhưng cũng chỉ những đứa trẻ thơ ngây non nớt ấy mới nhìn thấy được màu xanh của hoa cúc, chứ người lớn với bao bộn bề lo toan không tin có loài hoa ấy trên đời. Giữa những bon chen hiện tại, Thùy Liên và Nguyễn Vân vẫn nhớ như in những bông cúc xanh ấy, song họ cũng hiểu rằng, chỉ trẻ con mới có thể lội qua đầm lầy hái cúc còn khi đã thành người lớn thì sẽ bị chìm xuống đáy.

Vở diễn Hoa cúc xanh trên đầm lầy do đạo diễn Sỹ Tiến dàn dựng đã đoạt Huy chương Vàng trong Liên hoan Sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc 2018.

Huyền Thu