Sau 29 năm kể từ khi công tác đấu thầu được triển khai (1994-2023) và Luật Đấu thầu được ban hành vào năm 2005, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đấu thầu đã đang ngày càng hoàn thiện và đồng bộ. Đồng thời, công tác kiểm tra, giám sát về đấu thầu cũng được triển khai chặt chẽ hiệu quả hơn.

Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu trên phạm vi toàn quốc, trong đó có nhiệm vụ xây dựng, quản lý, thực hiện chương trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu nhằm tăng cường năng lực cho cán bộ, công chức, viên chức làm công tác đấu thầu; cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu. Với quy định như trên, đội ngũ làm công tác đấu thầu sẽ tiếp tục được đào tạo, sàng lọc chất lượng, bảo đảm tính chuyên nghiệp cho hoạt động đấu thầu.

Trên thực tế, nhiều chủ đầu tư, nhất là các đơn vị nhỏ lẻ ở địa phương không có đội ngũ cán bộ đủ năng lực và kinh nghiệm trong công tác đấu thầu, do đó những chủ đầu tư này thường có xu hướng lựa chọn một đơn vị tư vấn. Điều này làm giảm tính chủ động và ít nhiều phát sinh chi phí. 

Ngược lại, quá trình tham gia dự thầu đòi hỏi các doanh nghiệp cung ứng hàng hoá, dịch vụ không chỉ "biết mình biết người", xác định đúng chất lượng và khả năng cung cấp dịch vụ của mình mà quan trọng hơn cần nằm nắm được các quy định, pháp luật của Nhà nước và những nghiệp vụ về đấu thầu khác. Trong nền kinh tế thị trường như hiện nay, nhu cầu được hỗ trợ pháp lý và đào tạo bài bản về đấu thầu là rất lớn, phục vụ chính cho lợi ích của cơ quan, doanh nghiệp.

dau thau.jpg
Một lớp đào tạo nghiệp vụ đấu thầu tại Công ty Viễn thông Mobifone

Là đơn vị chuyên đào tạo cho các cơ quan, doanh nghiệp về pháp luật và đào tạo đấu thầu trên phạm vi toàn quốc, Công ty CP Đào tạo L&D có trụ sở chính tại Hà Nội đã đào tạo cho hàng trăm đơn vị, cơ quan, doanh nghiệp lớn nhỏ bằng cả hình thức trực tiếp và trực tuyến với nhiều chương trình khác nhau, từ cơ bản đến nâng cao. 

Theo bà Hoàng Thị Lý - Phó Giám đốc Công ty CP Đào tạo L&D, hiện nay, đơn vị này đang tổ chức đào tạo, hướng dẫn các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức và, cá nhân về các nghiệp vụ như đấu thầu cơ bản, đấu thầu nâng cao, đấu thầu qua mạng,... Các khoá đào tạo sẽ cung cấp kiến thức cơ bản, chuyên sâu về quy trình, quy định pháp luật, và các kỹ năng cần thiết trong quản lý đấu thầu, dự thầu.

"Các cơ quan, doanh nghiệp hiện nay có nhận thức rất đầy đủ về công tác đầu thầu. Thông qua việc tham dự các lớp nghiệp vụ đấu thầu, các học viên không chỉ quan tâm đến chứng chỉ mà thực sự còn mong muốn tăng cường khả năng hiểu biết, giảm rủi ro, và nâng cao hiệu suất trong quá trình tham gia các giao dịch đấu thầu”, bà Lý chia sẻ.

Cũng theo đại diện lãnh đạo Công ty CP Đào tạo L&D, hoạt động đấu thầu có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với các chủ dự án, để thực hiện có hiệu quả về yêu cầu chất lượng của dự án, tiết kiệm nguồn vốn đầu tư dự án cơ bản, đảm bảo tiến độ hoàn thành các hạng mục công việc. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của nền kinh tế nói chung và các cơ quan doanh nghiệp nói riêng.

Trong quá trình hỗ trợ các cơ quan, doanh nghiệp, các đơn vị đào tạo như Công ty CP L&D sẵn sàng có những hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, cập nhật những điểm mới thay đổi quan trọng của Luật và các văn bản quy định mới liên quan đến Luật Đấu thầu, đồng thời có thể đưa ra phương án phòng tránh các sai sót dẫn tới vi phạm có thể xảy ra, góp phần củng cố và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia hoạt động đấu thầu tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trên toàn quốc.

Đánh giá về công tác đào tạo đấu thầu, bà Cao Thị Vân Điểm - Phó Chủ tịch Hội Thiết bị y tế Việt Nam nhận định, những năm qua, hoạt động đào tạo, thi và cấp chứng chỉ đấu thầu đã giúp nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác đấu thầu. Trong lĩnh vực y tế, việc đào tạo nghiệp vụ chuyên sâu về đấu thầu, cập nhật quy định mới là rất quan trọng, là biện pháp căn cơ, bền vững để tránh rủi ro trong khi thực thi pháp luật về đấu thầu.

Còn luật sư Hoàng Vũ Tưởng - Giám đốc Công ty Luật Minh Phương (Đoàn Luật sư TP. HCM) chia sẻ, ông ủng hộ việc có các quy định về đào tạo, bồi dưỡng, thi, cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu.

Theo vị luật sư này, kiến thức pháp luật về đấu thầu rất rộng, luôn phát sinh nhiều tình huống, bên cạnh Luật Đấu thầu còn phải nắm vững pháp luật chuyên ngành liên quan mới có thể làm được. Vì vậy, việc tổ chức đào tạo, đánh giá chất lượng người hành nghề là rất quan trọng, để giúp chủ đầu tư/bên mời thầu lựa chọn được chuyên gia có trình độ thực chất trong lĩnh vực thầu.

Điều 16 Luật Đấu thầu năm 2013 quy định điều kiện đối với cá nhân tham gia hoạt động đấu thầu: "Cá nhân tham gia hoạt động đấu thầu phải có chứng chỉ đào tạo về đấu thầu và có trình độ chuyên môn, năng lực, kinh nghiệm, ngoại ngữ phù hợp với yêu cầu của gói thầu, dự án, trừ cá nhân thuộc nhà thầu, nhà đầu tư", đồng thời "cá nhân tham gia trực tiếp vào việc lập hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu; đánh giá hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất thuộc tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp, doanh nghiệp, đơn vị hoạt động tư vấn đấu thầu, ban quản lý dự án chuyên nghiệp phải có chứng chỉ hành nghề hoạt động đấu thầu."

Hoàng Hiệp và nhóm PV, BTV