Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai mới đây hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án hình sự Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên và rửa tiền xảy ra tại TP Lào Cai từ năm 2012-2015. 

Theo đó, cơ quan điều tra đề nghị truy tố các bị can: Nguyễn Mạnh Thừa (Giám đốc Công ty TNHH xây dựng thương mại Lilama), Nguyễn Ngọc Bích (cựu Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam), Nguyễn Quang Huy (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Apatit Việt Nam), Phạm Cao Khiêm (nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty Apatit Việt Nam) và các bị can liên quan.

Các bị can bị đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.

Thu lợi gần 180 tỷ

Theo kết luận, Công ty TNHH xây dựng thương mại Lilama được cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2009 để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại xã Đồng Tuyển, thành phố Lào Cai trên diện tích 3,77ha. Nhưng sau đó, doanh nghiệp này lại "núp bóng" để khai thác trái phép quặng apatit và bán thu lời hàng trăm tỉ đồng.

Phần diện tích 3,77ha thực hiện dự án xây khách sạn, nhà hàng của Công ty Lilama nằm trong quy hoạch thăm dò khai thác quặng Apatit theo quyết định của Bộ Công thương năm 2008. Trong quá trình thực hiện dự án, phát hiện có quặng dưới nền đất nên Công ty Lilama đã báo cáo và UBND tỉnh thu hồi giấy chứng nhận đầu tư nêu trên. 

Cảnh sát khám nhà cựu lãnh đạo tỉnh Lào Cai. Ảnh: Công an Lào Cai

Tháng 4/2012, UBND tỉnh Lào Cai có văn bản giao Công ty Apatit Việt Nam san tạo lại các điểm dễ sạt lở và tận thu số quặng nằm trên diện tích 3,77ha. Tuy nhiên, Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai sau đó có thông báo số 99 ngày 18/8/2012 và thông báo số 01 ngày 3/1/2013, giới thiệu địa điểm cho Công ty Lilama lập dự án nhà hàng, khách sạn tại khu vực này.

Việc giới thiệu địa điểm nêu trên không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, vì diện tích 3,77ha này nằm trong vùng quy hoạch, thăm dò khai thác và tuyển quặng Apatit theo quyết định ngày 18/8/2008 của Bộ Công Thương và thuộc khai trường số 18 của quy hoạch. 

Kết quả điều tra xác định các bị can đã khai thác trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng apatit các loại, có giá trị theo kết luận giám định là hơn 610 tỉ đồng. Qua đó, bị can Nguyễn Mạnh Thừa thu lời bất chính hơn 177 tỷ đồng, Công ty Apatit Việt Nam thu lời bất chính hơn 184 tỷ đồng.

Đến nay, Công ty Apatit Việt Nam đã tự nguyện nộp toàn bộ số tiền 184 tỷ đồng để khắc phục hậu quả.

Riêng bị can Thừa và gia đình cũng nộp hơn 3 tỉ đồng vào tài khoản tạm giữ (trong đó, gia đình ông Thừa tự nguyện nộp số tiền 1 tỷ đồng; ông Thừa sử dụng số tiền hơn 2 tỷ đồng công nợ của một doanh nghiệp khác). 

Quá trình điều tra vụ án, cơ quan chức năng kê biên, phong tỏa các tài sản của Công ty Lilama và bị can Nguyễn Mạnh Thừa gồm 2 thửa đất biệt thự, nhiều tài sản là đất và xe ô tô và cổ phần đóng vào doanh nghiệp...

Điều tra việc chi tiền cho cán bộ Thanh tra Chính phủ

Theo kết luận điều tra, quá trình điều tra, bị can Nguyễn Mạnh Thừa khai nhận có đưa tiền cho một số cá nhân là nguyên lãnh đạo, cán bộ công tác tại UBND tỉnh Lào Cai, các sở, ban, ngành của tỉnh, một số cá nhân tại Thanh tra Chính phủ và những người liên quan. Công an tỉnh Lào Cai cho biết sẽ tiếp tục điều tra vụ án "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Ngoài ra, bị can Nguyễn Mạnh Thừa còn khai từng đưa 30 tỷ đồng cho ông Nguyễn Huy Quang (lái xe tại Xí nghiệp Phân bón và Hóa chất, thuộc Công ty Apatit Việt Nam) để người này đưa cho các xí nghiệp thuộc Công ty Apatit và cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc chi khoản tiền này nhằm để tạo thuận lợi cho việc khai thác quặng.

Theo kết luận, ông Nguyễn Huy Quang chết từ tháng 12/2017 nên ông Thừa không biết lái xe này đã đưa tiền cho những ai. Ngoài lời khai của Thừa không còn tài liệu nào khác chứng minh nên cảnh sát không làm rõ được.

Hiện trạng dự án xây nhà hàng, khách sạn. Ảnh: H.L

Liên quan đến vụ án trên, vào tháng 6/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 2 cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai gồm Nguyễn Thanh Dương (63 tuổi) và Lê Ngọc Hưng (62 tuổi). Cùng bị bắt có nhiều cựu lãnh đạo Sở TN&MT, Sở Công Thương tỉnh Lào Cai. Các bị can nêu trên bị bắt để điều tra về hành vi vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.

Những vi phạm nêu trên đã được Thanh tra Chính phủ chỉ ra tại Kết luận Thanh tra số 3238/KL-TTCP về chấp hành chính sách pháp luật trong công tác quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005 - 2015.

Tại kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ khẳng định Chủ tịch UBND tỉnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách, Giám đốc Sở Xây dựng, TNMT giai đoạn 2010-2013 chịu trách nhiệm để xảy ra sai phạm nêu trên.

Liên quan đến dự án trên, vào đầu tháng 4/2022, UBND tỉnh Lào Cai  kí quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất tại Dự án xây dựng khách sạn, nhà hàng Công ty TNHH Xây dựng, thương mại Lilama tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai với tổng diện tích 3,77 hecta.

Văn bản nêu rõ, UBND tỉnh Lào Cai giao Sở TN&MT có nhiệm vụ thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, số phát hành BK 059286 do UBND tỉnh cấp ngày 29/3/2013 cho Công ty TNHH Xây dựng, thương mại Lilama.