Ngày 1/8, Trường Đại học Luật Hà Nội và TP Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học góp ý dự thảo Luật Thủ đô sửa đổi. Tại hội thảo, một trong những vấn đề được đại biểu quan tâm đó là xây dựng cơ chế để phát triển và quản lý các đô thị vệ tinh (TP phía Bắc sông Hồng và TP khu vực Hòa Lạc) của Hà Nội.

Dự thảo Luật nêu ra các chính sách phát triển đô thị thuộc Thủ đô như lựa chọn nhà đầu tư có đủ năng lực để thực hiện các công trình giao thông, dự án phát triển đô thị, khu thương mại; tổ chức lựa chọn nhà đầu tư chiến lược để thực hiện dự án trọng điểm.

Việc thu hồi đất để thực hiện dự án trọng điểm hoặc nhóm dự án bổ trợ dự án trọng điểm theo cơ chế lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ để người dân, doanh nghiệp có đất bị thu hồi được bảo đảm về việc làm, có điều kiện sống tốt hơn, hưởng lợi trực tiếp từ hoạt động đầu tư hạ tầng.

Theo định hướng, huyện Đông Anh sẽ nằm trong vùng phát triển của TP phía Bắc sông Hồng. (Ảnh: Hoàng Hà)

Nêu ý kiến về vấn đề trên, TS. Chu Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, bản chất của đô thị vệ tinh nhằm giảm tải và hỗ trợ cho đô thị lõi. Từ đó, đặt ra vấn đề đối với Hà Nội đó là quy hoạch tổng thể và phát triển hệ thống giao thông công cộng để đảm bảo tính độc lập nhưng vẫn có sự kết nối của đô thị vệ tinh với đô thị lõi.

Theo ông Hùng, trong Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị và trong dự thảo Luật Thủ đô sửa đổi có đề cập đến đô thị vệ tinh của Thủ đô. Cụ thể, Hà Nội định hướng thành phố phía Bắc (Mê Linh, Đông Anh, Sóc Sơn) với tính chất là đô thị dịch vụ và hợp tác quốc tế, thành phố phía Tây (khu Xuân Mai - Hòa Lạc) với tính chất và chức năng đô thị khoa học - công nghệ và phát triển giáo dục - đào tạo.

Ông Hùng cho rằng, hướng phát triển 2 TP trên là để giảm tải cho các quận nội thành (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa). Do vậy, quy định trong dự thảo Luật, 2 TP này vẫn 'khoác áo đồng phục’ như các huyện khác của Hà Nội.

“Quy định trong dự thảo cho thấy 2 TP của Thủ đô vẫn chỉ như đơn vị hành chính cấp huyện. Thành phố phía Bắc và phía Tây với tính chất là đô thị vệ tinh nên cần có quy định vượt trội so với đơn vị hành chính khác”, TS. Chu Mạnh Hùng nói.

Ông Hùng còn lo ngại, nếu các chính sách không coi 2 TP của Thủ đô là sự hỗ trợ, giảm tải cho đô thị lõi thì có thể sẽ lặp lại câu chuyện quá tải dân số và hạ tầng xã hội ở phường Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai) hay trục đường Lê Văn Lương - Tố Hữu.

“Chúng ta cần phải có cách nhìn, tư duy mới đối với TP trực thuộc Thủ đô, chứ không nên đối xử với những TP này như đơn vị hành chính cấp huyện. Để làm được điều đó, trong Luật Thủ đô cần phải có những quy định đặc thù, vượt trội cho TP mới”, ông Hùng nêu quan điểm.

Theo TS. Đàm Thị Diễm Hạnh, Phó trưởng Khoa Luật, ĐH Mở Hà Nội, điểm mới, nổi bật trong dự thảo Luật là vấn đề thành lập chính quyền TP trực thuộc Thủ đô bên cạnh hệ thống chính quyền hiện có là cấp quận, huyện, thị xã.

Bà Hạnh cho rằng, quy định như trong dự thảo tổ chức chính quyền của TP trực thuộc Thủ đô còn khá khiêm tốn, chưa cụ thể. Tính đặc thù của mô hình chính quyền TP trực thuộc cũng không khác nhiều so với cấp quận, huyện, thị xã.

“Như vậy là chưa xứng đáng với vai trò, vị trí, đặc thù và yêu cầu của TP trực thuộc Thủ đô về đối tượng quản lý, tính chất quản lý”, TS. Hạnh nêu quan điểm.

Từ phân tích nêu trên, TS. Hạnh đề xuất trong luật cần cụ thể hoá theo hướng phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho TP thuộc Thủ đô. Đồng thời, đề nghị tăng quyền hạn, nhiệm vụ tương đương cấp sở cho UBND TP thuộc Thủ đô.

Cụ thể, bà Hạnh đề nghị trao quyền quyết định cho UBND TP và Chủ tịch UBND TP thuộc Thủ đô trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, đầu tư công, phát triển hạ tầng kỹ thuật…

“Chỉ có như vậy, UBND và Chủ tịch UBND TP thuộc Thủ đô mới có công cụ pháp lý để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình”, bà Hạnh đề xuất.