2 người đã nhập viện trong tình trạng hôn mê vì sốc nhiệt giữa trời nắng,
theo báo cáo từ BV Bạch Mai và BV Hữu Nghị Hà Nội
Mới đây, khoa Cấp cứu tiếp nhận bệnh nhân nam 47 tuổi được chuyển ra từ BV Đa
khoa tỉnh Ninh Bình. Khoảng 2 tuần nay, bệnh nhân cùng đồng nghiệp đi gặt lúa
thuê (máy gặt) tại Ninh Bình, mỗi ngày nhóm gặt phơi người dưới cái nắng gắt
khoảng 4 - 6 giờ (nhiệt độ ngoài trời có lúc lên tới hơn 39oC).
Khoảng 15 giờ ngày 30/05/2015 (lúc nắng gắt nhất), khi đang đứng đóng gói bao
thóc ngoài đồng, bệnh nhân đột ngột rối loạn tâm thần, nói nhảm, sau đó vài chục
phút thì hôn mê. Bệnh nhân được đưa vào bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình cấp cứu
trong tình trạng sốt cao, đỏ da toàn thân, hôn mê sâu. Sau khi được xử trí cấp
cứu: đặt ống nội khí quản bảo vệ đường thở, thông khí nhân tạo, chườm mát toàn
thân, dùng thuốc hạ nhiệt độ và truyền dịch.
|
| Ảnh minh họa |
Sau đó bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính sọ não nhưng không thấy tổn thương,
chưa chọc dịch não tủy. Sau 12 giờ cấp cứu, tình trạng toàn thân ổn định nhưng ý
thức không cải thiện, bệnh nhân được chuyển lên khoa cấp cứu bệnh viện Bạch Mai.
Các bác sĩ đánh giá bệnh nhân bị biến chứng tổn thương não do say nắng.
Trước đó tại Hà Nội, khoảng 11 giờ trưa ngày 30/05/2015, bệnh nhân Tạ Thị Vân H
(nữ, 88 tuổi, sống ở Hai Bà Trưng - Hà Nội) đang đi chợ thì đột ngột xuất hiện
mất ý thức, được người dân xung quanh sơ cứu và gọi cấp cứu 115 đưa vào bệnh
viện trong tình trạng co giật, đỏ da toàn thân, sốt cao 40oC, mạch nhanh…
Bệnh nhân được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô, sau giai đoạn cấp cứu tình trạng ổn định hơn, không còn co giật nữa nhưng vẫn rất mệt.
Say nắng
BS Phạm Bá Hiền, Bệnh viện đa khoa Đống Đa, Hà Nội chia sẻ với báo VietNamNet:
say nắng, say nóng là hiện tượng rất thường gặp trong mùa hè. Trong những ngày
thời tiết nắng nóng gay gắt của mùa hè dễ khiến cơ thể con người mệt mỏi, mất
nước, đặc biệt rất dễ bị say nắng, say nóng.
Say nắng là tình trạng thường gặp khi phải lao động hoặc đi bộ lâu ngoài nắng, nhất là buổi trưa khi trời nắng gay gắt, có nhiều tia tử ngoại.
Biểu hiện thường gặp của say nắng là tình trạng mất nước cấp, kèm theo rối loạn điều hòa thân nhiệt nặng, dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời gay gắt. Bệnh thường diễn biến nặng ngay từ đầu.
Các dấu hiệu như sốt rất cao 43oC - 44oC, biểu hiện rối loạn thần kinh (mất phương hướng, ảo giác, lẫn lộn, co giật, hôn mê...). Có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não. Các tổn thương có thể không hồi phục hoặc khó hồi phục.
Trong say nắng, bản thân trung tâm điều hòa thân nhiệt bị chấn động đả kích bởi ngay tia nắng chiếu thẳng vào đầu, cổ, gáy. Vì vậy, để đầu trần đi ngoài trời nắng to quá lâu là điều nguy hiểm.
Để xử trí say nắng, bác sĩ Hiền khuyên bệnh nhân nên tìm cách hạ thân nhiệt xuống dần từng bước, càng sớm càng tốt. Để người bệnh nằm chỗ mát, thoáng gió, cởi bớt quần áo, cho uống nước mát có pha muối. Chườm lạnh bằng nước đá lạnh khắp người, đặc biệt ở những vùng có động mạch lớn đi gần ngoài da như nách, bẹn, cổ. Có thể phun nước lạnh vào người bệnh nhân (tránh phun vào mũi miệng).
Nếu có điều kiện, nhúng hẳn bệnh nhân vào bể nước lạnh. Nếu chườm lạnh phải liên tục thay khăn, nhúng lại khăn vào nước lạnh. Theo dõi cho đến khi nhiệt độ trực tràng hoặc miệng xuống dưới 38oC. Nếu bệnh không thuyên giảm cần đưa đến các cơ sở y tế nơi gần nhất để cấp cứu và điều trị kịp thời (hạ sốt, chống co giật, chống toan máu, truyền dịch bù nước và điện giải...).
Say nóng
Biểu hiện thường gặp của say nóng là chóng mặt, mệt, dễ xúc cảm, vã mồ hôi, nhức đầu, khó chịu, mặt đỏ nhừ, cảm giác nghẹt thở, buồn nôn và nôn, tiêu chảy. Da nóng và lúc đầu lấp xấp mồ hôi sau đó khô, mạch mạnh lúc đầu, huyết áp lúc đầu tăng nhẹ nhưng sau đó hạ huyết áp, nhiệt độ thường trên 41oC. Các dấu hiệu khác có thể gặp như trụy tim mạch đột ngột, mất tri giác, rối loạn hành vi, li bì, giãy giụa, lẫn lộn, mê sảng, cuối cùng là hôn mê co giật.
Theo bác sĩ Hiền thì, say nóng thường xảy ra vào buổi xế chiều có nhiều tia hồng ngoại chiếu vào.
|
| Ảnh minh họa |
Ánh nắng mặt trời và sức nóng là hai tác nhân vật lý có thể gây stress với cơ thể. Khi nhiệt độ ngoài trời quá cao, cùng với việc phải phơi mình quá lâu dưới ánh nắng mặt trời hoặc phải làm việc trong điều kiện môi trường nhiệt độ cao nóng bức (hầm lò, trong phòng kín, trong toa xe, trên ô tô...), hoặc hoạt động quá sức của người trẻ (chơi các môn thể thao cường độ cao, làm việc nặng nhọc kéo dài...), sẽ dẫn đến hiện tượng lượng nhiệt sinh ra và lượng nhiệt hấp thu lớn hơn nhiều so với lượng nhiệt cơ thể tỏa ra môi trường xung quanh. Do đó trong say nóng, tình trạng mất nước toàn thể là chủ yếu.
Vì thế để xử trí say nóng bác sĩ Hiền khuyên cần cởi bớt quần áo, nằm nghỉ ở nơi mát mẻ, thoáng gió, uống nước lạnh có muối, chườm lạnh. Thể nặng, điều trị như say nắng.
Khi thời tiết nắng nóng cần uống nhiều nước, ăn các loại thức ăn mát, các loại rau củ quả chứa nhiều kali như rau má, cà chua, rau đay, mồng tơi... Mặc áo rộng, thoáng mát, thoát mồ hôi.
Không làm việc quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong môi trường nóng bức cũng như tránh các hoạt động thể lực quá sức. Trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính...
Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công xưởng, hầm lò rất có ý nghĩa trong việc phòng chống say nắng, say nóng.
Ngoài ra, việc rèn luyện, nâng cao sức khỏe thường xuyên cũng giúp cho cơ thể có sức chống chọi với sự thay đổi bất thường của thời tiết.
Hạnh Thúy (ghi)
.svg){kind=icon}
