Gỡ vướng trong tiếp cận vốn tín dụng đối với khu vực KTTT

Tại hội thảo,  Quốc gia “Giải pháp gỡ vướng trong tiếp cận vốn tín dụng đối với khu vực KTTT” do Liên minh HTX Việt Nam và NHNN Việt Nam tổ chức sáng 23/4, Ngân hàng Nhà nước cho biết, để hỗ trợ hợp tác xã phát triển, ngành ngân hàng đã triển khai nhiều chính sách tín dụng ưu đãi theo Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015, Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) cũng đang triển khai nhiều chính sách tín dựng ưu đãi của nhà nước trong đó hợp tác xã (HTX), Liên hiệp hợp tác xã (LHHTX) được vay ưu đãi theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2030.

Đến cuối tháng 2/2024, tín dụng đối với HTX, LHHTX đạt 6.024 tỷ đồng, giảm 1,69% so với cuối năm 2023 cho khoảng 1.200 HTX, LHHTX. Trong đó: Tín dụng đối với HTX trong lĩnh vực nông nghiệp đạt 2.000 tỷ đồng; cho vay không có tài sản đảm bảo đối với HTX, LHHTX trong nông nghiệp đạt 153 tỷ đồng (cho vay không có tài sản đảm bảo trong nông nghiệp nói chung đạt 647.000 tỷ đồng); cho vay liên kết trong nông nghiệp đạt 10.012 tỷ đồng, tăng 3,76% so với 31/12/2023. Các HTX không phát sinh dư nợ vay theo mô hình liên kết.

Nguyên nhân tín dụng đối với HTX còn thấp là do HTX thiếu tài sản bảo đảm, thiếu minh bạch tài chính, làm ăn kém hiệu quả, quản trị yếu. Ngoài ra, dịch bệnh và khó khăn của nền kinh tế cùng với áp lực biến động giá cả hàng hóa, nguyên liệu đầu vào, ảnh hưởng không nhỏ tới đầu tư, kết quả kinh của HTX.

“Phần lớn HTX, Tổ hợp tác có quy mô nhỏ, vốn ít, phạm vị hoạt động hẹp; tính liên kết trong nội bộ HTX còn rất yếu. Vấn đề thị trường, ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số trong hoạt động của HTX còn hạn chế. Đặc biệt, vấn đề nợ của HTX, tình trạng chiếm dụng vốn chưa được xử lý dứt điểm”, Phó Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế cho biết.

Ngoài ra, theo phản ánh của tổ chức tín dụng (TCTD), vấn đề cơ chế quản lý, pháp lý và địa vị pháp lý của tổ chức kinh tế hợp tác cũng là khó khăn cho TCTD khi xác định trách nhiệm, nghĩa vụ nợ cho vay đối với loại hình kinh tế tập thể. Một số HTX sử dụng không hiệu quả nguồn vốn vay, sử dụng vốn vay sai mục đích, nợ quá hạn kéo dài, có tâm lý ỷ lại, trông chờ sự hỗ trợ của Nhà nước.

Trước vấn đề này, theo bà Phạm Thị Thanh Tùng, phía Ngân hàng tiếp tục đề xuất hoàn thiện các cơ chế chính sách tín dụng tạo điều kiện thuận lợi cho vay nói chung và HTX nói riêng như: Khảo sát, đánh giá, tổng kết Nghị định số 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp, nông thôn; tiếp tục sửa đổi Thông tư 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng; tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình tín dụng hỗ trợ lãi suất, các Chương trình Mục tiêu Quốc gia nhằm hỗ trợ đối với HTX ổn định, phục hồi và phát triển kinh tế.

Bên cạnh đó, NHNN sẽ chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, hướng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, HTX và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Ngành ngân hàng cũng tiếp tục đổi mới quy trình, thủ tục cho vay theo hướng đơn giản và phù hợp với đối tượng khách hàng là các HTX, nhưng vẫn phải bảo đảm đúng quy định của pháp luật và quản lý được chất lượng tín dụng.

Để tạo điều kiện cho ngành ngân hàng triển khai nhiệm vụ hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX bền vững, đại diện NHNN đề nghị: Về phía các Bộ, ngành, địa phương sớm trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật HTX (có hiệu lực từ ngày 1/7) để triển khai đồng bộ các cơ chế hỗ trợ phát triển KTTT, HTX; thực hiện tốt vai trò quản lý nhà nước đối với KTTT theo hướng tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động của KTTT trong việc tuân thủ các quy định của pháp luật.

PV