Gỗ mỡ hay vàng tâm trên đường phố Hà Nội?

- Gỗ mỡ có tên khoa học là Manglietia conifera thuộc họ Mộc lan (Magnoliaceae), cùng họ với cây vàng tâm. Sau chuyện chặt và thay thế 6.700 cây xanh ở HN, điều đang được dư luận quan tâm hiện nay là các nhà khoa học, chuyên gia lâm nghiệp đã lên tiếng trái chiều về 'gỗ mỡ hay vàng tâm' trên đường Nguyễn Chí Thanh...

Hà Nội 'trồng nhầm' gỗ mỡ, không phải vàng tâm? "Những cây đang được trồng thay thế tại Hà Nội không phải là cây vàng tâm mà là cây gỗ mỡ...". "Xét nghiệm ADN là biết gỗ mỡ hay vàng tâm' "Theo tôi, để có câu trả lời nhanh và chính xác nhất, tránh dư luận hiểu nhầm thì có thể mang gỗ cây đó đi xét nghiệm ADN".

Gỗ mỡ cùng họ vàng tâm?

Trong lúc việc thay thế 6.700 cây tại Hà Nội đang khiến dư luận băn khoăn thì người dân Thủ đô lại một lần nữa choáng váng khi một số chuyên gia lâm nghiệp khẳng định Hà Nội đã trồng nhầm cây gỗ mỡ thay vì cây vàng tâm như công bố.

Theo tài liệu của Trung tâm nghiên cứu lâm nghiệp vùng núi phía bắc, cây gỗ mỡ có tên khoa hoc là Manglietia conifera thuộc họ Mộc lan (Magnoliaceae). Tên gọi khác là mỡ vàng tâm, cùng họ với cây dổi, cây vàng tâm.

Mỡ là cây gỗ lớn thường xanh cao tới 25-30m, đường kính ngang ngực 30 cm và có thể tới 50-60 cm. Thân tròn rất thẳng, vỏ màu xám bạc, thịt màu trắng có mùi thơm. Thân cây đơn trục, một ngọn chính, lúc non có hình tháp. Cành nhỏ mọc quanh thân.

Lá cây mỡ đơn mọc cách, phiến lá hình trứng, gân nổi rõ ở cả 2 mặt, cuống lá mảnh. Hoa lưỡng tính, to, màu trắng phớt vàng mọc đơn độc ở đầu cành. Quả kép hình trụ. Hạt màu đỏ, nhẵn bóng, có mùi thơm.

Gỗ mỡ trắng hoặc vàng nhạt, mềm nhẹ, thịt đều, ít co rút, nứt nẻ, ít bị mối mọt và mục. Gỗ của loài cây này chịu được mưa nắng, dễ cưa xẻ, bào trơn, tiện, chạm trổ, bắt sơn, đóng đinh.

Đây là loại gỗ tốt được nhân dân ưa chuộng. Gỗ mỡ được dùng vào nhiều công việc: Làm cột, kèo nhà, làm đồ mộc, bàn ghế, gường, tủ, công nghệ dán lạng, bút chì.

Cũng theo Trung tâm nghiên cứu lâm nghiệp vùng núi phía bắc, mỡ là cây đặc hữu của miền Bắc Việt Nam, phân bố nhiều ở vùng Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Phú Thọ vào đến Thanh Hoá, Hà Tĩnh, rải rác đến tận Quảng Bình.

Cùng họ và có nhiều đặc điểm tương đồng bởi vậy không ít người đã nhầm mỡ với cây vàng tâm.

Tò mò về cây vàng tâm thay thế 6.700 cây ở Hà Nội Sự lựa chọn này đã khiến nhiều người dân Thủ đô không khỏi tò mò về loài cây đã được chọn này. Vậy vàng tâm là cây gì? và liệu nó có thích hợp để trồng ở môi trường đô thị?

Bảng so sánh giữa cây vàng tâm và cây mỡ:

Gỗ mỡ, hay vàng tâm?

- TS. KTS Phạm Anh Tuấn, Trưởng bộ môn Lâm nghiệp đô thị, trường Đại học Lâm nghiệp:

Vàng tâm và cây gỗ mỡ là hai loài khác nhau nhưng cùng chi nên nhìn về bên ngoài khá giống nhau.

Người không có chuyên môn rất dễ nhầm lẫn, nhưng với các nhà khoa học thì chỉ cần quan sát đặc tính bên ngoài là có thể phân biệt được.

Theo tôi, để có câu trả lời nhanh và chính xác nhất, tránh dư luận hiểu nhầm thì có thể mang gỗ cây đó đi xét nghiệm ADN.

Cây vàng tâm và cây gỗ mỡ là hai loài khác nhau nhưng cùng một chi. Tuy nhiên, trong khoa học phân biệt rất rõ ràng, hai loài này cũng có tên khoa học khác nhau, vì vậy cây vàng tâm và gỗ mỡ không thể gọi chung một cái tên.

Mặc dù chưa có điều kiện tiếp xúc, quan sát trực tiếp loại cây đang trồng trên phố Nguyễn Chí Thanh nhưng tôi vẫn tin rằng, cây trồng trên phố này là cây vàng tâm.

Cây đang trồng ở Hà Nội không phải cây vàng tâm, mà là cây gỗ mỡ (một số vùng gọi là mỡ vàng tâm). Nó giống nhau là cùng một họ, nhưng khác chi. Cây này không phải là cây bóng mát và không có giá trị về gỗ.

Nếu trường hợp là trồng cây vàng tâm thật thì đây cũng là cây của rừng, không thể mang ra giữa thành phố trồng được. Gỗ vàng tâm quý ngang gỗ sưa, không cẩn thận có thể bị chặt trộm. Cây vàng tâm là cây lớn rất chậm, sẽ rất lâu năm mới phủ bóng mát, có khi phải vài chục năm.

Việc lựa chọn vàng tâm để thay thế là không hợp lý. Cây vàng tâm thường mọc ở rừng sâu, nơi có độ cao 100 – 700m, ưa đất chua, lớn cực chậm và ưa khí lạnh

Hàng cây mới vừa được thay thế trên phố Hà Nội Hà Nội đã quyết định tạm dừng chặt hạ, thay thế cây xanh trên các tuyến phố, nhưng có nhiều cây lâu năm đã được thay thế bằng cây mới.